तत्त्वज्ञान

कृष्णार्पण

गरगर फिरवी ऐहिक पाही
मला तुझा आधार हवा रे
असो नसो वा पुण्य गाठीशी
मोरपीसही फिरवून जा रे

व्याकुळ ह्रदयी बरसत जा रे
थेंब सावळा एक पुरे रे
मेघ कृपेचा तूच आसरा
चातक आर्ती पुरवी अता रे

नसे पात्रता ज्ञान योग हो
यम दम सारे अवघड की रे
हाक मारता रुद्ध कंठ तो
कसे बोलवू जाणत ना रे

अशीच राधा व्याकुळ होता
तन्मय पाही ह्रदी तुला रे
हाच दिलासा मला एकला
संशय ते ही फिटले सारे

नुरो देह हा नुरो जाणिवा
बंधन काही नको नको रे
आर्त एकचि हृदी रहावी
कृष्णार्पण ते सारे सारे

।। १०।।

“ये बाळ”

“प्रणाम गुरुवर्य, तुम्ही इथे? मानवी प्रज्ञेच्या मर्यादा ओलांडून तुम्ही कधीच पुढे निघुन गेला होतात मग आज ह्या मितीत मागे वळुन कसे आलात?”

“माझ्या ह्या गुणी शिष्येचे कौतुक करायला आलोय बाळ. आत्मोन्नतीच्या प्रवासातला हा पहिला टप्पा, ‘कोऽहम् चा शोध’ सगळ्यात अवघड असतो. तो तू आज यशस्वी पणे पूर्ण केलास.”

“माझी गणना तर तुमच्या मुढतम् शिष्यांमध्ये व्हायला हवी गुरुवर्य. तुमच्या सारख्या परमज्ञानी गुरुने ह्या पाठाचा श्रीगणेशा करुन दिला, दोन जन्म मार्गदर्शन केले, तरीही मला तो पुर्णपणे आत्मसात करण्यासाठी तिसर्यांदा ह्या पृथ्वीवर यावे लागले.”

।।८।।

“ह्या जगात कुठलीही घटना चुकुन किंवा अपघाताने घडत नाही, यामिनी. माझे हे असे अस्तित्व जे तुला अपुर्ण वाटतेय ते मला अपघाताने मिळालेले नसुन त्याचे एक प्रयोजन आहे.”

“मला अपुर्ण वाटतेय म्हणजे तुम्हाला नाही वाटत तसं? मी जे शब्द वापरतेय ते योग्य नसतील कदाचित पण अशा शरीर विरहीत बुद्धीने काय साध्य करता येईल?”

“असा विचार कर की माझ्या अस्तित्वाचे प्रयोजन पुर्ण करण्यासाठी खरंतर मला त्याचीच आवश्यकता होती. नव्याने जन्म घेताना गतजन्मीच्या स्मृती बाळगता येत नाहीत. मी माझ्या साधनेद्वारे एकदा ते साध्य करु शकले. पण पुन्हा पुन्हा ते करणे शक्य नव्हते.

।।७।।

“कुमार? कुमारऽऽ.

कुणी आहे का रे जवळपास? लवकर इकडे या.”

“काय झाले पितामह?”

“अरे हा पांचाल राजपुत्र मला भेटायला आला. आमचे बोलणे चालले होते तेव्हा मध्येच अचानक विकट हसायला लागला आणि हसता हसता मुर्छित झाला. पाणी घेऊन ये आणि आयुर्वेदाचार्यांना पाचारण करायला कुणाला तरी पाठव.”

“आयुर्वेदाचार्यांना पाचारण करण्याची आवश्यकता नाही, आणि मला काहीही नकोय. प्रतिहारी आपण थोडावेळ बाहेर थांबा.

गंगापुत्र, साक्षात पितामह भीष्म यांच्या अतिथीने केलेल्या विनंतीला मान देण्याइतके सौजन्य हस्तिनापुरातल्या सेवकांना कुणी शिकविलेले दिसत नाही.”

।।५।।

“प्रणाम, आचार्य! मी आपले मार्गदर्शन घ्यावे असे वासुदेवांनी सुचवले म्हणून मी आपल्या दर्शनासाठी आलो.”

“सुखी भव. ये बाळ इथे बैस. त्याने मला कळवले होते त्यामुळे मी तुझी वाटच बघत होतो. तुझा प्रवास सुरळीत पार पडला असेल अशी आशा करतो.”

“होय आचार्य.”

।।४।।
“अमृता प्लीज अशी घाबरुन जाऊ नकोस. मला वेड लागले नाही. निदान आतापर्यंत तरी. माझी विचार करण्याची क्षमता अजुन शाबूत आहे. “

“यामिनी तू आता मला जे काही सांगितलेस त्याचा मला अर्थच लागत नाहीये. असं कसं होईल?”

“मी म्हणाले होते ना तुला, माझा स्वता:चाच ह्या सगळ्या वर विश्वास बसत नाहीये म्हणून. तुझा किंवा इतर कुणाचाही बसणार नाही हे माहिती आहे मला.”

“तुझ्या आत कुणीतरी अजुन पण आहे म्हणजे नक्की काय? नक्की काय जाणीव होते तुला? कसं कळत ती तुझ्याशी संवाद साधतेय ते. तु तिच्याशी बोलतेस म्हणजे एकटीच बोलत असतेस तु?”

।।३।।

“प्रणाम वासुदेव”

“प्रणाम द्रुपद नंदन. आपण मला कसे ओळखलेत? आज आपण पहिल्यांदा भेटतो आहोत.”

“आपल्याबद्दल, माहिती नाही असा ह्या आर्यावर्तात कोण असेल वासुदेव? त्यातुनही काही शंका उरली असती तर आपल्या मुकुटातल्या मोरपिसाने ती आपोआप दूर झाली असती.”

“पांचाल नरेशांची तीन्ही मुले कुशाग्र बुद्धीची आणि संभाषण चतुर आहेत.

काय झाले आपण हसलात?”

“आपण माझी गणना पांचालनरेशांच्या मुलांमध्ये केली, पण त्यांना स्वतःला ते मान्य नाही ह्या विरोधाभासाचे हसु आले वासुदेव.”

।।२।।

“बोल काय बोलायचं आहे? मेसेज वाचुन मला वाटले काय मेजर घोळ झालाय कोणास ठावूक. मला तर भीती वाटली ऋते, म्हातार्याने तुला कायमचे हाकलले की काय “

“ त्याचे टॅंट्रम्स मागील पानावरून पुढे चालू आहेत. नवीन काहीच नाही त्यात. त्याच्या बकवास थेअर्यांमध्ये मला इंटरेस्ट नाही, हे लपवण मी आता बंद केले आहे. ‘मी जगातली सगळ्यात नालायक पोस्टडॉक आहे आणि त्याच्याकडुन फुकटचा पगार घेते’, हे त्याचं मत त्याने पहिल्या दिवसापासून कधी लपवलं नाही. त्याचा कुजकट पणा वाढलाय हल्ली. पण आता माझा टॉलरन्स पण वाढलाय. त्यामुळे आज आपण म्हातार्याबद्दल बोलायचे नाहीये.

“मग नचिकेत शी भांडण झालं का?”

आदि शंकराचार्यांनी केलेल्या ’परापूजा’ ह्या अतीव सुंदर संस्कृत रचनेचा समश्लोकी मराठी भावानुवाद (सुमंदारमाला वृत्तामध्ये).

++++++

मूळ रचना:

अखण्डे सच्चिदानन्दे निर्विकल्पैकरुपिणि ।
स्थितेऽद्वितीयभावेऽस्मिन्कथं पूजा विधीयते ।।

पूर्णस्यावाहनं कुत्र सर्वाधारस्य चासनम् ।
स्वच्छस्य पाद्यमर्घ्यं च शुद्धस्याचमनं कुत: ।।

निर्मलस्य कुत: स्नानं वस्त्रं विश्वोदरस्य च ।
अगोत्रस्य त्ववर्णस्य कुतस्तस्योपवीतकम् ।।

निर्लेपस्य कुतो गन्ध: पुष्पं निर्वासनस्य च ।
निर्विशेषस्य का भूषा कोऽलन्कारो निराकृते: ।।

तर मंडळी, परबचा अवतार इथे संपला. परब वेडा होता का? त्याला भ्रम होत होते का? त्याला आवाज ऐकू येत होते का? आपल्याला मॉनिटर केले जात आहे अशी त्याची भावना झाली होती.. ही तर स्क्रीझोची खास लक्षणे आहेत.
का त्याला सत्य समजले होते?
त्या साठी कथेचा उत्तरार्ध वाचावा लागेल.
आता ही कथा ह्या जगात सरपोतदार, फ्रेनी आणि ओ येस मी. आम्हा तिघांनाच माहित आहे. मला कशी माहित?
हे पण सांगायला पाहिजे का? .