मायबोलीकरांच्या सहभागाने आणि प्रोत्साहनामुळे यंदाचा मराठी भाषा गौरव दिन सोहळा दणक्यात साजरा झाला. एकूण ४ उपक्रम, ५ खेळ आणि साहित्यिकांच्या स्मरणार्थ विशेष आमंत्रित लेख यांसह भरगच्च कार्यक्रम २५ जुलै ते १ मार्च ह्या दिवसांत घेतले गेले. मराठी भाषेच्या प्रेमाखातर अनेकांनी उत्साहाने भाग घेऊन कार्यक्रमाला शोभा आणली.
नमस्कार मायबोलीकर मंडळी!
संतकवींपासून ते आधुनिक साहित्यिकांपर्यंतची प्रदीर्घ आणि अभिमानास्पद परंपरा लाभलेल्या मराठी भाषेबद्दलच्या जिव्हाळ्यातून आपण मायबोलीवर मराठी भाषा दिवस गेली अनेक वर्षे साजरा करत आहोत. या मालिकेत नवे पुष्प गुंफताना, २०१९ च्या मराठी भाषा दिवसाची घोषणा करताना आम्हाला अतिशय आनंद होत आहे.
अनुवादकांच्या एका सुंदर संमेलनात प्रकाशक म्हणून सहभागी होण्याची संधी मला नुकतीच मिळाली. त्या संमेलनाचा वृत्तान्त पुढे देत आहे. ज्या मंडळींना या क्षेत्रात काही काम करण्याची इच्छा असेल, त्यांना - कदाचित - काही उपयोग होऊ शकेल.
~
*नुकत्याच नांदेड येथे संपन्न झालेल्या तिसऱ्या अखिल भारतीय अनुवादित मराठी साहित्य संमेलनाविषयी!*
विज्ञानाचे शोध लागण्या आधी आसपासच्या गोष्टींचा मानवाने जमेल तसा तार्किक अर्थ लावून ते काय आहे आणि कसे चालत असेल याचा अंदाज आणि ठोकताळा घेतला आणि त्यावेळेस जे तर्काला पटेल आणि उपलब्ध माहितीवरून अधिक बरोबर वाटेल अशी उत्तरे तयार केली.
.
बरेचदा ही उत्तरे ज्यांना सुचली त्यांना ती कशी सुचली सांगता आले नसेल तेव्हा ती मला स्फुरली, किंवा मला स्वप्नात दिसली, किंवा सरळ मला देवाने सांगितली असे सांगणे सर्वात सोपे असेल म्हणून तसे सांगितले गेले. काही ग्रंथांमध्ये देखील ते लिहिले गेले. तेच मग सिद्धांत्त म्हणून सांगतिले जाऊ लागले शिकवले जाऊ लागले असे आपल्याला दिसते.
.
"मराठी भाषेला अभिजात दर्जा मिळाला!" ही बातमी आणि त्यावरील प्रतिक्रियांचा पूर बघून मन अगदी उचंबळून आलं.
मीही मग प्रेमभराने लगेच लाभले आम्हास भाग्य, गर्जा महाराष्ट्र (original) अशी पूर्ण playlist ऐकली . तशी ती एरव्ही वर्षातून एकदा मी एकतेच.. म भा गौ दि ला, अहो म्हणजे मराठी लँग्वेज डे ला. यानिमित्तानं यावर्षी दोनदा ऐकली गेली.
"अमृतातेहि पैजा जिंके... " असं सुमारे आठेकशे वर्षांपूर्वी लिहून ठेवलेल्या ज्ञानोबांच्या मराठीला अखेर सरकार दरबारी शिक्का मिळाला.
आता जगभरातील मराठीजन आनंदोत्सव साजरा करतील... एखादं संमेलन वगैरे...
लगेच चित्रच तरळल डोळ्यांसमोर.
आज सकाळपासून त्याची लगबग चालू होती.
“कसली गडबड चाललीय?” त्याच्या पत्नीने विचारले.
“आज मी खीर बनविणार आहे. माझ्या भावासाठी.”
“पण मला तर खीर विशेष प्रिय नाही,” त्याचा भाऊ उद्गारला.
यावर त्याने फक्त मंद स्मित केले.
दुपारी एका अतिथिने दारावर थाप मारली. त्याने लगबगीने दार उघडले व अतिथिला घट्ट मिठी मारली. दोघेही अश्रूंच्या धारांमध्ये भिजून निघाले. पोटभर गप्पा मारून झाल्यावर त्याने अतिथिला आपल्या हाताने खीर खाऊ घातली. अतिथि तृप्त झाला.
“मी आपल्या सर्वांना परत न्यायला आलोय.” अतिथी म्हणाला.
त्याने नम्रपणे पण ठामपणे नकार दिला. अथितीचा नाईलाज झाला.
#आपल्या पूर्वजांनी बोललेली वापरात आणलेली ग्राम्यबोली#
आपआपल्या मुलांना हा माहितीचा खजिना आवर्जून वाचायला द्या व समजावून ही द्या. काही न समजणाऱ्या संकल्पना घरातील वडीलधाऱ्यांकडून माहित करून घ्या.ग्रामीण भाषेचे आणि ग्रामीण बोली भाषेचे अघाध ज्ञान आहें
कावळे -
गाव जेवणात पातळ भाजी वाढण्यासाठी ज्या भांड्याचा वापर करायचे ते भांडे म्हणजे कावळे .
कालवण / कोरड्यास –
पातळ भाजी
आदण -
घट्ट भाजीचा रस्सा त्याला आदण म्हणत.
कढाण -
मटणाचा पातळ रस्सा त्याला कढाण म्हणतात.
मराठी व्युत्पत्ती कोश ह्याची pdf format मध्ये उपलब्धता आहे का?
केंद्र सरकारने आज एक मोठा निर्णय घेतला आहे. सरकारने आज मराठी भाषेला अभिजात भाषेचा दर्जा दिला आहे.
मराठी, पाली, प्राकृत, बंगाली आणि आसामी या भाषांना आज अभिजात भाषांचा दर्जा मिळाला आहे.
याआधी तमिळ, तेलगू, कन्नड, मल्याळम, संस्कृत आणि उडिया या भाषांना देखील अभिजात भाषेचा दर्जा मिळाला होता.
अभिजात भाषेचा दर्जा मिळवण्यासाठीचे निकष -
भाग ३ :
https://www.maayboli.com/node/84791
* * * * * * * * * * * * *
तीन वर्षांपूर्वी चालू केलेला हा धागा आता चौथ्या भागात पदार्पण करतो आहे. त्यानिमित्त इथे चर्चेस नियमित येणाऱ्या सर्व माबो परिवाराचे मनापासून आभार !
विविध शब्दांची रोचक माहिती, व्युत्पत्ती आणि अर्थपूर्ण व मजेदार चर्चेमुळे शब्दांच्या विश्वातली ही सफर नक्कीच रंगतदार होते.
धागा संयोजनात एक सुसूत्रता असावी म्हणून पूर्वी केलेल्या काही सूचना पुन्हा एकदा :
