गद्यलेखन

श्रावणाच्या पहिल्या पावसात ओल्या झालेल्या वाऱ्यासारखी, आमच्या गावातही एक ताजेपणाची लाट यायची. हा महिना सुरू झाला की श्रावणी सोमवारची अर्ध्या दिवसाची सुट्टी आमच्या पायांना सायकलच्या पेडल्सवर ठेवायला भाग पाडायची. सकाळी शिक्षकांचा शेवटचा शब्द संपताच, आम्हा चार-पाच मित्रांचा गट आपापल्या सायकली उचलून पद्मालयच्या रस्त्याने मस्तीत निघालेला असे. एरंडोलपासून जवळपास दहा किलोमीटरवर वसलेल्या या प्राचीन मंदिरापर्यंतचा प्रवास केवळ अंतर नव्हते, तर आमच्यासाठी त्या काळातला एक रोचक अनुभव होता.

कठीण निर्णय होता. पण काय करणार?

शेवटी आपलीच मुलगी. आई वडील म्हणून आपण जितकं समजवायचं ते सगळं केलं.

तिचीच तीव्र इच्छा होती की तिला मुलगी नाही तर मुलगा बनायचंय.

म्हणूनच आपण त्याला मान्यता दिली. ती म्हणाली तिचं स्वप्न ती मुलगा बनूनच पूर्ण करू शकेल.

आज आपल्या मुलीचं एका मुलामधे यशस्वीपणे परिवर्तन झालं आहे.

आपण अजूनही त्याचा उल्लेख 'ती' असाच करतोय.

तोंडात बसलंय ना. पण प्रयत्न करू संबोधन बदलायचा. नावही बदलायला हवं. लोकांनाही सांगायला हवं. काय लपवणार?

काय ठेवूया नवीन नाव?

एका समाजाचे एकत्र राहताना काही आदर्श गुण मान्य झालेले असतात. त्या सगळ्या आदर्श गुणांचा गोषवारा करून त्या समाजातल्या सगळ्या व्यक्तींच्या गुण काढण्याचे जर एक सूत्र असेल तर त्या समाजातल्या सर्व लोकांचे गुण काढून त्यांना एका तक्त्यावर मांडले तर एक ग्राफ तयार होईल.
.
समाजातले फार कमी लोक सगळ्यांच्या साठी आदर्श गुण घेऊन असणार असे गृहित धरले तर या ग्राफ मधे फार कमी लोक उच्चबिंदू वर असतील आणि बहुतांश लोक त्या उच्चबिंदू पेक्षा खाली असतील. ही एम विचार करण्याची पद्धत सध्या मांडतोय.
.

माझा सगळ्यात पहिला ट्रेक नाणेघाटचा होता. बहुतेक नोव्हेंबर मधे केला होता. त्यानंतर २-३ वेळा नाणेघाट ट्रेक केला वेगवेगळ्या ऋतुंमधे. पावसाळ्यातला नाणेघाट हा नोव्हेंबरच्या नाणेघाटापेक्षा वेगळा होता आणि ऐन उन्हाळ्यात पहाटे चढताना जाणवलेला नाणेघाट हा अजून वेगळा अनुभव होता.
वाट तीच होती. मी ही तीच होते तरी प्रत्येक वेळेस मनात कोरला गेलेला नाणेघाट वेगळा होता. बरे त्याच १०-१२ जणांसोबत दरवेळी केलेला हा ट्रेक प्रत्येकाला वेगळा अनुभव देऊन गेला होता. बहुतेक प्रत्येका बरोबरचा त्याचा करार वेगळा होता.

जडव्यागळ
असा शब्द कोशात नाहीये, सर. तुम्हाला जगड्‌व्याळ असे म्हणायचे आहे का?
नाही. पण असाच एक शब्द आहे. म्हणजे किचकट, गुंतागुंतीचे, समजण्यास अवघड.
त्यासाठी जडजंबाळ शब्द आहे
थँक्यू. आवडली का?
काय आवडली का?
कविता रे.
सर, मला शब्दांच्या पलीकडले काही समजत नाही.
अस म्हणजे मनात काही हलल्यासारखे वाटत नाही?
कुठलीही गोष्ट हलण्यासाठी फोर्सची गरज लागते. तसा काही फोर्स इथे दिसत नाहीये. वस्तूच्या जडत्वावर मात...
स्टॉप इट.
येस सर.
आजची बातमी वाचलीस? मला रडू आले.
शक्य आहे. काही लोक संवेदनाशील असतात.

'घु  घु  घु आवाज सारखा का येत आहे....किती लाऊड आवाज...इतके काळे काळे धूसर दिसतय...ओठाला इतकी कोरड का पडलीये...कसला कुबट वास मारून राहिला आहे यार...ओह्ह शिट्!'

समोर रोल केलेला जॉइन्ट..अर्धवट जळालेली थोटके..रिकामी बाटली. इतक्या दिवसानी पुन्हा त्याच जुन्या चक्रात. खाडकन उठून उभा राहिला तो.

'सकाळी कौशल आनंद प्रॉडक्शनच्या स्क्रीन टेस्ट साठी गेलेलो.
तोंडावर असिस्टंटने म्हंटले बॉडी अच्छा बनाया है, but we are looking for actors!'

पुन्हा ते आठवून त्याच्या डोक्यात सणण झाले. गच्च मूठ आवळून खोलीतल्या बॉक्सिंग बॅग वर एक जोरात पंच मारला त्याने.

आज मी खूप आनंदात आहे. का सांगू ?
आज ती भेटायला आली तेच आवडणा-या हिरव्या ड्रेस मधे.
आणि कहर म्हणजे..स्वतः केलेला शिरा घेऊन आली.
शि-याचा एक घास तयार केला आणि चक्क मला भरवायला पुढे केला.
माझ्यासाठी ते इतके अचानक होते की सर्वदूर आतल्या पेशी पेशींमधे काटा उभा रहीला...
त्याच निमित्ताने... तिच्या मऊ बोटांचा ओठांना झालेला स्पर्श
कसे सांगू ... शब्दच नाहीयेत बघ

अरे वेड्या, आपणच नव्हतो भेटलो का? मलाच काय सांगतोयस?

टिजिआयेफच्या फणकाऱ्यातच ती बारमध्ये येऊन बसली. तिच्यासारख्या रूपगर्वितेशी कोणीतरी बोलायला येणारच की! स्वतःशीच खूश होत तिने बारकडे मान वळवली. तिला पित बसलेला तो दिसला. ती थबकली. त्याला हाक मारावी का? पण इगो! "झक मारत येईल की!" पण ही कोण नालायक? त्या दोघांना इतक्या जवळ आलेलं पाहून तिला सुचेनासंच झालं. मन ताळ्यावर येतंय तोवर ती हरामखोर त्याला घेऊन चक्क बाथरूममध्ये..! भरभर ही त्यांच्यामागे गेली आणि स्टॉलमधला वखवखलेला प्रणय फटीतून बघायला लागली. अचानक त्याचे काळेभोर डोळे तिच्यावर स्थिरावले. ते डोळे आता तिचे कधीच नाहीत? कधीच??

माझ्या पाच शशकांना मिळून जितके प्रतिसाद नाहीत त्याहीपेक्षा जास्त प्रतिसाद त्या महामायेच्या एकमेव शशकला? प्रतिभेची पारखच नाही कुण्णाला उरलेली.

काय नाहीये माझ्या पाच शशकांत?

माझी "काम" शशक वाचून खजुराहोची मैथुनशिल्पं पेन्शनीत जातील. "क्रोध" वाचून शिवशंभू तृतीयनेत्र गॉगलवतील. "लोभ" वाचून कवडीचुंबकही लंगर उघडेल, "मोह" वाचून भस्मासूर मोहिनीअट्टम विसरेल. "मद" वाचून ट्रम्पतात्याही सर्वोदयी होतील. पण माझी गाडी मत्सराशी अडलीय कारण मला मेलीला मत्सर म्हायतीच नाय ना.

आता "मत्सर" शशक लिहिण्यासाठी इतर शशक "लिहिण्या"पूर्वी लावला तसा कौल डीपसीकला लावला

विज्ञानाचा विकास अनेक दिशांनी होऊ शकतो, त्यातली कोणती दिशा घ्यायची हे वैज्ञानिक नेहमीच अचूक ठरवू शकतील असे नव्हे. किंवा त्यांनी एक दिशा अंगिकारली तर आपल्याला त्याचा हवा तसा लाभ मिळेलच याचे काही निश्चित नसते. विकासाची दिशा ठरवणारे द्रष्टे हे नेहमीच वैज्ञानिक नसतात आणि साहित्यिक म्हणून आपण विकासाची दिशा मांडून ठेऊ शकतो.
.