निसर्ग

बाल्कनीत पक्षी, फुलपाखरे येण्यासाठी काय करता?

नुकताच माझा अमेरीकेतला नव्या नवलाईचा संसार सुरु झाला होता. काही कामानिमित्त बाहेर पडलो. रस्ता एका हाउंसिंग सबडिविजनमधून जात होता. उन्हाळ्याचे दिवस होते. त्यामुळे छोट्या फुलबागा बहरल्या होत्या. मला सगळेच नविन त्यामुळे गाडीच्या खिडकीच्या काचेला अगदी नाक लावून बाहेर बघत होते. एका घराच्या पोर्चबाहेर काचेचे लाल झाकणाचे काहीतरी टांगलेले दिसले. पुढे गेल्यावर तसेच एका आवारातील झाडाच्या फांदीला देखील टांगलेले दिसले.
"ते झाडाला लाल झाकणाचे बाटली सारखे काय टांगलय?" मी कुतुहलाने विचारले.
"हमिंगबर्ड फिडर." रस्त्यावरची नजरही न हटवता नवर्‍याने उत्तर दिले. कुतुहल शमायच्या ऐवजी वाढले.

" कोसळताना वर्षा अविरत
स्नानसमाधी मध्ये डुबावे
दवांत भिजल्या प्राजक्तापरि
ओल्या शरदामधी निथळावे |
हेमंताचा ओढुन शेला
हळूच ओले अंग टिपावे
वसंतातले फुलाफुलांचे
छापिल उंची पातळ ल्यावे |
ग्रीष्माची नाजूक टोपली
उदवावा कचभार तिच्यावर
गर्द वीजेचा मत्त केवडा
तिरकस माळावा वेणीवर |"

नभातून पडावा पाऊस
मनात उतरावा पाऊस

धरतीमध्ये थेंब थेंब
रुजवावा पाऊस

झाडांवरल्या थेंबातूनी
झरावा पाऊस

कौलांच्या पागोळ्यांतूनी
ओघळावा पाऊस

हातातल्या ओंजळीत
पकडूनी प्यावा पाऊस

अधिर ओठांचा स्पर्शाने
हलकेच चुंबावा पाऊस

ललनेच्या केसांतूनी
झटकावा पाऊस

गावा पाऊस घ्यावा पाऊस
पाऊस घेवून आपणही व्हावे पाऊस

- पाभे
३०/०६/२०१९

आरण्यक : पावसाळ्यातील आरण्यक - (भाग ०३)

Aaranyak In Rains...

आरण्यकमधील Flora & Fauna, प्राणी आणि हिरवाई आपण आधीच बघितली.

उन्हाळ्यात आरण्यक अतिशय रुक्ष, कोरडे, उजाड आणि गरम असे. सुरुवातीच्या माझ्या आरण्यकच्या भेटी उन्हाळ्यातल्याच. . . .
(पण तेव्हा त्याचं नाव आरण्यक आहे हे ठरलेलं नव्हतं).

सुमारे ऐंशी वर्षापूर्वी डॉ फ्रेड अर्कहार्ट या एका कॅनेडियन संशोधकाने मोनार्क या अतिशय सुंदर व नावाला अनुरूप, राजबिंड्या फुलपाखरांचा अभ्यास सुरु केला. कडाक्याच्या थंडीत ही फुलपाखरे कुठे जातात? हा लहानपणापासून त्याला पडलेला प्रश्न! कीटक विषयात डॉक्टरेट मिळवून त्यांनी व त्यांच्या पत्नी नोराह यांनी या फुलपाखरांच्या स्थलांतराचा शोध चालू ठेवला. फुलपाखरांच्या एकत्र येण्याबद्दल ब्रिटिश कीटक शास्त्रज्ञ सी.बी. विल्यम यांनी १९३० मध्ये एक पुस्तक लिहिले होते. पण मोनार्क फुलपाखरे कॅनडा व अमेरिकेतून थंडीच्या ऋतूत नक्की जातात कुठे? हे गूढ उकलले नव्हते.

सगळे गोंगाट मनातले क्षणभर मी विसरतो
समन्वय हा विस्मयकारक डोळ्यात मी साठवतो
भाग्य समजतो, विनम्र होतो, निरव या शांततेपुढे
हळूच आलेल्या झुळकेचा आवाज तरी ऐकतो

डोकावतो गवतातून पिवळ्या कभिन्न काळा कातळ
धुंदीत आपल्या धवल पक्षी विराजमान एक त्यावर
नाही बांधलेले जे दृश्य, फक्त रंग रूपाच्या बंधनात
परिभाषा या सौंदर्याची एकच नाही केवळ

विराट या सृष्टीत स्थान मानवाचे नगण्य
विस्मरण नको या सत्याचा नाद हा घुमतो
प्रकर्षाने जाणवतात सीमा मानवी स्वभावाच्या
हव्यासाच्या आधीन गुरफटलेल्या आयुष्याच्या

(थोड्याकाळाचा ब्रेक घेतल्यावर परत दोन नवीन शब्दचित्र लिहितोय)

पहील्या दोन भाग इथे पाहता येतील -

सह्याद्रीतील शब्दचित्रे-भाग १ - https://www.maayboli.com/node/66833
सह्याद्रीतील शब्दचित्रे-भाग २ - https://www.maayboli.com/node/66898

---------------
सह्याद्रीतील शब्दचित्रे: