नमस्कार. भारतीय सेनेमध्ये महत्त्वपूर्ण योगदानाबद्दल नावाजले गेलेले मूळचे परभणीचे असलेले कर्नल समीर गुजर हे माझे मित्र! हे सांगताना अतिशय अभिमान वाटतो! नुकताच त्यांच्या सहवासाचा योग आला. सेनेमध्ये इतक्या उच्च पदावर व दायित्वावर असूनही जनतेसोबतचं त्यांचं आत्मीयतेचं वागणं- बोलणं, गावच्या लोकांसोबत व समाजासोबत असलेली त्यांची बांधिलकी, इतक्या उंचीवर पोहचूनही त्यांचं डाउन टू अर्थ वागणं हे खूप जवळून बघता आलं. त्यांच्याकडून त्यांच्या वाटचालीतले काही किस्से ऐकायला मिळाले. माझे गावचे मित्र म्हणून हे लिहावसं वाटलं. आणि सेनानी घडतो कसा, हेही लोकांसोबत शेअर करावसं वाटलं.
जव्हारला मी पहिल्यांदा ऑगस्ट मध्ये वयम् संस्थेचे काम समजून घ्यायला आलो. दिवस धावपळीचा होता. संध्याकाळी सर्व भेटी संपल्या की, दिपाली ताई मला या हॉटेल मध्ये घेऊन गेल्या. जव्हार गावाबाहेर (तो भाग आता चांगलाच डेव्हलप झाला आहे सध्या) असणाऱ्या मोर्चा अर्थात एका क्लॉक टॉवर – मनोऱ्या शेजारी असणाऱ्या या हॉटेल मध्ये घेऊन गेल्या. मी इथे असले की ‘इकडे नेहमीच चहा साठी येते,’ असं म्हणाल्या. त्याचं कारण लवकरच कळलं. ते म्हंजे इथला फक्कड चहा आणि इतर मिळणारे एकदम टेस्टी, घराची थेट आठवण करून देणारे नाश्त्याच्या पदार्थ!
1000098865.png (514 KB)
आजच्या वर्तमानपत्रात दोन बातम्या वाचल्या, पहिली उत्तर प्रदेशमधल्या गाझीपुरातील : प्रेयसीला भेटायला विरोध करतात म्हणून एका 15 वर्षीय मुलाने, दारूच्या नशेत आपल्या आई, वडील आणि मोठ्या भावाचा ते झोपले असताना खुरपीने गळा चिरून खून केला. तद्नंतर खुरपी शेतात फेकून देऊन जवळच सुरू असलेला ऑर्केस्ट्रा पाहायला गेला, आणि तेथून परत आल्यानंतर रडारड, आरडाओरड असा गोंधळ घालून गर्दी जमवून नाटक केले. धक्कादायक…
कोणत्याही संवादाचा किंवा चर्चेचा शेवट हा परिणामकारक आणि निर्णायक असावा. संपूर्ण संभाषणात, चर्चेचा विषय किंवा हेतू हरवून जाऊ नये. कोणत्याही संभाषणात सर्वात महत्वाची गोष्ट कोणती आहे? प्रभावी बोलणे? होय, हे नक्कीच महत्त्वाचे आहे! परंतु त्याहूनही महत्त्वाचे काहीतरी आहे, ज्याला आपण सक्रिय किंवा काळजीपूर्वक ऐकणे असे म्हणू शकतो! म्हणजे एक्टिव लिसनिंग! आणि ते दोन्ही बाजूंनी समान असावे.
तुम्ही कधीतरी कुठेतरी हे वाक्य वाचले असेलच की, "निसर्गाने मानवाला दोन कान दिले आहेत पण फक्त एक जीभ दिली आहे, कारण माणसाने बोलण्यापेक्षा जास्त ऐकले पाहिजे." ते अगदी खरे आहे.
रोजच्या जगण्याच्या धावपळीमध्ये आपण अनेकदा गोष्टी विसरून जातो. वर्तमानाच्या धामधुमीमध्ये जुन्या सुगंधी आठवणींचा दरवळ विसरून पुढे जातो. आणि मानवी स्वभावच असा आहे की, ज्या गोष्टी चांगल्या वाटतात त्या आपल्याला कमी लक्षात राहतात आणि जे खटकत असतं, जे त्रासदायक असतं तिकडेच जास्त लक्ष जातं. जे चांगलं आणि उत्तम होतं ते आपण लक्षात ठेवत नाही. आणि पुढे जाताना मागची वाटसुद्धा आपल्या नजरेसमोरून दिसेनाशी होती. आपली मुळं आणि आपला आरंभ आपल्या डोळ्यांसमोर नसतो. म्हणून अशाच नितांत सुंदर आठवणींच्या अत्तराच्या कुपीला उघडण्याचा हा प्रयत्न.
आज १८ एप्रिल. माझे आजोबा तीर्थस्वरूप नारायणराव वेलणकर अर्थात् नाना आजोबा जाऊन १४ वर्षं झाली. त्यांच्याबद्दलच्या आठवणी शब्दबद्ध करण्याचा हा प्रयत्न. वस्तुत: आजोबांबद्दल नातवाने बोलणं म्हणजे एखाद्या नवोदित कलाकाराने हरिप्रसाद चौरासियांसारख्या बुजुर्ग व्यक्तीबद्दल बोलणं आहे! कारण आम्ही नातवांनी जे आजोबा पाहिले ते त्यांचं शेवटच्या टप्प्यातलं रूप होतं. अस्ताला जाणार्या मंदप्रभ सूर्याला बघणं होतं. त्या तुलनेत मुलगा- वडील हे नातं जास्त जवळचं आणि अनेक गोष्टी दीर्घ काळ समान प्रकारे अनुभवणारं. एकमेकांना जवळून अनुभवण्याची संधी देणारं.
बंगाली माणूषटी : सुजन वाचमन
श्री छत्रपती शिवाजी महाराज कि जय
इसवी सनाच्या १३०३ साली मेवाड वरती अल्लाउद्दीन खिलजी याने हल्ला केला, तेंव्हा महाराणा हम्मीरचे चुलत भाऊ सज्जन सिंग यांनी कोल्हापुरात आसरा घेतला. सज्जन सिंग नंतर - दिलीप सिंग - शिवाजी प्रथम - भोराजी - देवराज जी - उग्रसेना - माहुलजी - खैलुजी - जनकोजी - सत्तुजी - संभाजी - आणि नंतर बाराव्या पिढीत राजपूत सिसोदिया कुळातील महाराणा प्रताप यांचे वंशज श्री छत्रपति शिवाजी महाराज यांचा जन्म झाला.