एक अनामिक दुपार
असतात काही दुपारवेळा - निवांत, निष्क्रिय, आळसावलेल्या.
पानं पिवळी पडलेल्या एखाद्या अगदी जुन्या मासिकासारख्या..
जुन्या, तरीही ओळखीच्या.
आपुलकीचा गंध असणाऱ्या.
कधी कळत नकळत अगदी अस्पष्ट सुरावटीवर त्या रेंगाळतात -
अगदी अंधुकशी जाणीव होईल इतपतच असते ती सुरावट.
मन सुखावणारा सावल्या अन् कवडश्यांचा खेळ.
. एक अनामिक मंदसा सुगंध येतो,
मनाच्या हिंदोळ्यावर झोके घेत घेतो,
अन् अलगद लुप्त होतो...
भासे महावस्त्र | चिंधी जिंदगीची
जेव्हा कवितेची । हाक येते ।।
हाक नि:शब्द ही। पंचप्राणांवर
घालते फुंकर । हलकीशी ।।
हलकेच काही । आक्रीत घडते
बेडी निखळते । त्रिमितीची।।
तिठा त्रिमितीचा । चिंधी ओलांडते
आणि मग होते । महावस्त्र।।
ओठ हासरे जरी ठेवतो डोळ्यामध्ये खळखळ बाकी
मनात एका खोल तळाशी ती गेल्याची हळहळ बाकी
तहात गेले सारे काही जीव वाचला नसे थोडके
मृत्यू नंतर कुठे राहते रक्तामधली सळसळ बाकी
भव्य यशाचे वाटत पेढे गाव पालथे करून आलो
आणि पाहिली शेजाऱ्याच्या पोटामध्ये मळमळ बाकी
शेतामधल्या मालाला तो भाव मागतो चुकले कोठे ?
झोपडीतल्या पिल्लांसाठी किती राहते कळकळ बाकी
आयुष्याचे चटके बिटके नकोस विसरू सहजा सहजी
खरी वेदना लिहायची तर ठेव अंतरी जळजळ बाकी
रोज दिसे मज अश्वत्थामा गर्दीमध्ये या लोकांच्या
दुःख फाटके डोक्यावरती अन रक्ताची भळभळ बाकी
कवितेच्या काही ओळी
काल सहज सुचल्या
दोन चुकल्या मात्रेत
दोन वृत्तात गंडल्या
यतिभंग एकीमध्ये
एकीमध्ये रसभंग
दोष दूर करण्यास
पछाडिले जंग जंग
वृत्तछंदांची बंधने
पाळताना दमछाक
झाली-आली कुठूनशी
मुक्तछंदाची झुळूक
मुक्तछंदाच्या स्पर्शाने
ओळ ओळ थरारली
कोष कोंदट फोडून
फुलपाखरे उडाली
खळखळ तुटताना
बेड्या आनंदे म्हणती
गण, वृत्त, मात्रा यांची
मुक्तछंदी ना गणती
एरवी भिणभिणणारा वारा
आज संथ वाहतो आहे,
संतापलेला सूर्य काहिसा
स्तब्ध पाहतो आहे,
तसं सारं काही खुशाल
पण मनात अनामिक दुःख दाटतंय
आज काहीतरी वेगळंच वाटतंय..
चेहऱ्यावर नेहमीचीच प्रसन्नता
पण मनातून खिन्नता,
शून्यात नजर रोखून कुठे
डोळ्यांतही सून्नता,
ऋतू कुठला त्याचा मागमूस नाही
फक्त तुझ्या आठवणींचं धुकं मनात दाटतंय,
आज काहीतरी वेगळंच वाटतंय..
चांदण्याला तेथे प्रवेश नाकारताना
जेथे शरीरसंपदा तुझी साकारताना
रेलावे की चूर व्हावे खेटून तुला ओणवे
रात्र"ही" थकून जावी अन् चंद्र मी व्हावे
गोपचांदण्या गोफ लोभसे पाहती बांधू मला
राधाअवनी प्रीत मोहक पाहती रांधू मला
तिला सतवाया जरासे कलेकलेने गुप्त व्हावे
भरती सागरास यावी अन् चंद्र मी व्हावे
उल्का लाखो, तारे चमचमणारे कोट्यावधी
निखळती नक्षत्रे सारी नजर तुझी पारधी
आकाशगंगा ही करी तुला पाचारण हळवे
नक्षत्र तू अठ्ठाविसावे अन् चंद्र मी व्हावे
(लेकाने हा फोटो पाठवला. Peter Iredale ही बोट 1906 पासून ऑरगॉन किनाऱ्यावर रुतून बसली आहे. अजून तिचे अवशेष तिथे आहेत. तिचा हा फोटो. तो बघून मनात आलं ते हे.
जरा विचित्र रचना होत गेली. कडव्यांची मधली ओळ बेस, वरच्या खालच्या 2-2 त्यावर आधारित. सो दोन प्रकारची यमकं)
टरारा फाटल
फडकतं शिड
कायाच्या चिंधड्या
मोडली डोलकाठी
भंगली होडकी
सफरीचा रोमांच
उडवला कधीच
रौद्र वादळाने
समुद्राची आसक्ती
उतरवू पाहिली
(* Sea Fever : BY JOHN MASEFIELD या कवितेचा स्वैर अनुवाद)
(लेकाने काढलेला फोटो)
आज गेलंच पाहिजे, खोल खोल एकांत समुद्रात आभाळासोबत,
संगतीला हवीय उंच शिडाची होडी अन तिलाच न्याहाळणारा एक तारा;
सुकाणूचा ताबा अन वाऱ्याच्या शिळेवर फडफडणारे शुभ्र पांढरे शीड,
सागरावरच्या गूढ गडद धुक्याला कापत जाणारा संधीप्रकाश.
जरा लागताच डोळा
झाला काळोख बोलका
ओघळला नकळत
थेंब अश्रूचा पोरका
ओल्या वेदनेचे त्याच्या
मूळ हाताशी लागेना
काय झाकले मुठीत
खरे खोटे आकळेना
दुःख तुझे दुःख माझे
वाटे विभ्रमांचे धुके
रेंगाळती देहातून
आठवांचे श्वास मुके
खुळ्या व्यथांचे गाठोडे
आता उशाशी घेऊन
स्वप्न पाहतो उद्याचे
झाले गेले विसरून
द्वैत