अभंग

काल गप्पांच्या पानावर झालेल्या एका चर्चेत संत ज्ञानेश्वरांच्या 'पांडुरंगकांती' अभंगाचा विषय निघाला होता, त्यावरून हे स्फुट लिहिण्याचं धाडस करत आहे.

मन करा मोठे | कळ काढा थोडी |
सुटतील कोडी | आयुष्याची ||
सर्वां ठाव आहे | बिकट हे पर्व |
संपेल हे सर्व | लवकरी ||
गेले किती काळ | झटती डॉक्टर्स |
जोडीने त्या नर्स | सदोदित ||
देश झाला बंद | ठप्प चराचर |
उभा बांधावर | शेतकरी ||
कित्येकांचे आता | प्रवास थांबले |
जीवन संपले | एकाएकी ||
एकीमागे आता | दुसरीही आली |
पळापळ झाली | सकलांची ||
आता सर्वकाही | ऑनलाईन हाती |
निर्मियली नाती | तिकडेची ||
आता या काळी | जात नामशेष |
एकच विशेष | मानवाची ||
रक्त आणि प्लाझ्मा | महत्वाचे आता |

येत्या जन्मी पक्षी। करि मला देवा।
वैराग्याने खोपा। सोडे सहजी।।

येत्या जन्मी देवा। कर वृक्ष वल्ली।
स्थिर कर्मयोगी। दुजा नाही।।

वाघरू होईन। आनंदाने देवा।
पोटासाठी हिंसा। धर्मची तो।।

नर जन्मी देवा। दिली मज बुद्धी।
परि मनी भिंगरी। बांधिली गा।।

नर जन्म दिधला। उपकार देवा।
घेईन केशवा। नाम तुझे।।

-रोहन

जळीचा तवंंग
जाहला अभंग ।
मौनातील हुंदका
व्यर्थ जाण॥

वासनेच्या पोटी
आसवांना जन्म ।
कोणाचे रूप
कोण घेई॥

मेघांतले पाणि
सांडले भुवणि ।
तृष्णा विरहिणीची
कणव होई॥

ज्यासी मनीषा
आशा, मान ।
तो शून्यदेह
भोग जाण ॥

श्वासात शेवटच्या
जर्जर विश्वास ।
अग्रपुजा 'रामनामे'
साध्य केली ॥

गोंदावले निवासी गुरु भेटला, जाण ॥
पाहता गुरुमुख, उदय दासाचा होई ॥

पंढरीच्या गावा| वैष्णवांचा मेळा|
भक्तीचा उमाळा| अपरिमित ||

सोहळा कीर्तनाचा| नामाचा गजर|
श्रद्धेचा महापूर| अखंडित||

पांडुरंग ध्यानी| पांडुरंग मनी|
नाम संकीर्तन| प्रवाही||

टाळांचा नाद| मृदुगांचा हुंकार|
विणेची झंकार| संगीतमय||

विटेवरी पांडुरंग| अठ्ठावीस युगं|
भक्तांची रांग| अविरत||

पैश्यांचे छप्पर | पैश्यांच्याच भिंती
नात्यांच्या किंमती | मातीमोल ||

लक्ष खुर्चीवर | राजकारण हे
मरु दे मेले ते | सत्ता हवी ||

घरात घुसले | समृद्धीचे मार्ग
मातीविन स्वर्ग | व्यर्थ जाय ||

असे हे आमुचे | राज्य मॅग्नेटिक
बळीराजा भीक | मागतोया ||

टांगला फांदीला | जीव हा लाखाचा
दुष्काळ सुखाचा | मोक्षोत्तर ||

येऊ द्या सत्ता | काढुया रुसवे
असेना फसवे | अच्छे दिन ||

माझे मन पाही विठ्ठल मुर्ती
सावळां विठ्ठल उभा पंढरीसी ||१||

नाही मज वेळ जाण्या राऊळा
नच पूजा केली कधी काळां ||२||

रमलो संसारी विना विचार
भाव भक्तीचा केवळ उपचार ||३||

नमस्कार केला दोन्ही कर जोडूनी
पाषाण भेटला उराउरी दुरूनी ||४||

पाषाणभेद
०९/०५/२०१९

|| विठू दादा ||

भीमेचीया तटा
उभा विठू दादा
रोवूनिया पदा
युगे युगे ||

काळाला करडा
असे त्याचा धाक
पाप वाहे भाक
दूर पळे ||

दु:खात सावूली
धरे डोईवरी
कर्तव्य कसुरी
नावडे त्या ||

हसतो खेळतो
संगतीने येतो
जीवनाला देतो
अर्थ गोड ||

हाती नसे चक्र
अथवा की गदा
प्रेमाने सर्वदा
मार्ग दावी ||

कृपाळू दयाळू
सदा लोकपाळू
होई कनवाळू
प्रियजना ||

विक्रांते जाणला
हृदयी धरिला
म्हणुनी कळला
काही पथ ||

॥सांगा तुकारामा : अभंग-४॥

धाडा तुकोराया । विठूला सांगावा ।
मायेचा कांगावा । उतू आला ॥१॥

नासले सकळ । तन मन धन ।
मिथ्या जन गण । वेढीयले ॥२॥

विलासी लोळती । द्रव्याचे सोयरे ।
अनाठायी मरे । कामनिष्ठी ॥३॥

विव्देषाचा डोंब । कैसा परतावा ।
स्नेहाचा ओलावा । क्षीण झाला ॥४॥

वैष्णवाचे चित्त । झुंडीची मुसंडी ।
सावजाला धुंडी । मिथ्यावादी ॥५॥

नाही उपवासी । नाही एकादशी ।
अभय द्वादशी । सोडियेली ॥६॥

- गंगाधर मुटे "अभय"
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
१८/०७/२०१६

॥सांगा तुकारामा : अभंग-३॥

सांग तुकोराया तुझा । विठू कुठे मेला? ।
कर्जापायी भक्त त्याचा । स्मशानात गेला ॥धृo॥

पुजा, अर्चा, भक्तिभाव । आरतीचे ताट ॥
सर्वकाळ सत्संगाची । सोडली ना वाट ॥
तरी का रे अल्पायुषी । श्वास बंद केला ॥१॥

जित्रुपाचा दोर हाती । ओठी विठू नाम ॥
रात्रंदिन पाण्यावाणी । गाळलाय घाम ॥
तरी का रे चोपडला । कुंकवाने शेला ॥२॥

तुझा देव, धर्म तुझा । शोषकांचा साथी ॥
घोर, दु:ख, हीनता, गरिबी । पोशिंद्याचे माथी ॥
कळेना अभय कैसा । विठूचा झमेला ॥३॥