किशोर

आज सकाळी माझ्या काकांचा फोन आला होता. वय वर्षे ८०, व्यवसाय - शिक्षक. मी 'निवृत्त' असं लिहिलं नाही, कारण हाडाचा शिक्षक कधीच रिटायर होत नाही! कोरोना, मुलांची ऑनलाईन शाळा, त्याचे फायदे-तोटे अशी चर्चा ठराविक वळणं घेत घेत मुलांचं वाचन, मराठी पुस्तकं, आणि मुलांसाठीची मासिकं या विषयावर आली. मग उजळणी झाली ती चांदोबा, आनंद, अमृत, मुलांचे मासिक (हे आजही बहुधा नागपूरहून प्रकाशित होतं) यांच्या आठवणी! त्यांना किशोर हे मासिक फारसं माहिती नव्हतं याचं मला जरा आश्चर्य वाटलं. पण या मासिकांच्या उल्लेखामुळे आठवणी जाग्या झाल्या आणि उसंडु, मुरावि यांच्या आठवणींनी आम्ही दोघेही मनमुराद हसलो!

किशोरचे सर्व अंक सर्वांसाठी आंतरजालावर सहज उपलब्ध करून देऊन किशोरच्या व्यवस्थापनाने एक अतिशय सुखद धक्का दिला आहे. ह्या उपक्रमाबद्दल त्यांचे आणि संबंधितांचे कौतुक करावे तितके कमीच ! जवळपास ५५० अंक आता किशोरचा खजिना ह्या दुव्यावर उपलब्ध आहेत.

जनरली आपण गप्पा मारताना सरकार, समाज/लोक यांचा विषय आला, की "पूर्वीपेक्षा आता बेकार आहे" असा टोन आपोआप ऐकू येतो. दहा वर्षांपूर्वी, वीस वर्षांपूर्वी तेव्हाच्या परिस्थितीबद्दल तसेच ऐकू यायचे. मग प्रश्न पडतो की हे सगळे चांगले होते कधी? गुलजार च्या 'मेरे अपने' मधले हे गाणे ऐकले तर पूर्वीही लोक तसेच म्हणत असेच वाटेल.

महाराष्ट्र राज्य पाठ्यपुस्तक मंडळ अंतर्गत, बालभारती ने सर्वप्रथम 1971 मधे किशोर प्रकाशित करायला सुरुवात केली!!, पाठयपुस्तक मंडळात विषय तज्ञ म्हणुन माझे वडील "सिलेबस रिव्यु" ला पुण्याला जात असत, त्यांनीच प्रथम मला ह्या मासिकाची गोडी लावली, कॉन्वेंट मधे शिकुनही आज जी काही मोड़की तोड़की मराठी मी लिहु शकतो त्याचे बऱ्याच अंशी श्रेय ह्या मासिकाला मी देतो, 1992 ते 2000(वय वर्षे 7 ते 16) दर महिन्याला हे मासिक घरपोच अगदी वेळेवर येत असे पोस्टाने.

शालेय जीवनात शत्रुपक्षातील पुस्तकांबरोबरच अत्यंत जिव्हाळ्यानं वाचली जाणारी मित्रपक्षातील मासिकं होती. किशोर, चांदोबा, चंपक, ठकठक, आनंद वगैरे अनेक मासिकांनी अपरीमित आनंद दिला आहे. आपल्या या लाडक्या मित्रांच्या आठवणी इथे जागवूयात.

विशेष सुचना : कृपया कोणत्याही मासिकातील उतारा इथे जसाच्या तसा लिहू नये.