मराठी गजल

कित्येकदा वाटलं, सत्वर निघून माझं प्रेम व्यक्त करावं
कित्येकदा वाटसरू होऊनही दारावरून मी परतावं.

कित्येकदा वाटलं, तु नाही येणार, फार उशीर झाला आता,
कित्येकदा वाट एकाकी बघता मम अंतरंग अमृत व्हावं.

कित्येकदा वाटलं हिशोब करावा, उरले मोजकेच तुकडे,
कित्येकदा वाटलेल्या मर्माचं तु मूल्य चुकतं करावं.

कित्येकदा वाटलं, पुन्हा नको तो चौक आपल्या नात्यात,
जिथून वाटांनी भिन्न दिशा धरण्यास अगतिक व्हावं.

कित्येकदा वाटलं अनैसर्गिक आहे, नित्याचे भांडणे,
कित्येकदा वाटघाट म्हणून तु शिळ्या प्रपंचानामी खपवावं

जुन्या आठवणी छळत राहिल्या रात्र भर
मी चांदण्या मोजून पाहिल्या रात्र भर

तो किनारा मुळी नव्हता कुणा निराळा
मी लाटांच्या ओव्या ऐकल्या रात्र भर

वाटले रात्र साथ देईल पुन्हा एकदा
मी ओंजळी चंद्रास वाहिल्या रात्र भर

त्यांच्या सुंदरतेची सर नव्हती कश्यास
स्वर्गाच्या पऱ्या स्वप्नी दिसल्या रात्र भर

उगा कधी एक एक तारे मोजताना
'प्रति' तुझ्यावरच कविता लिहिल्या रात्र भर
©प्रतिक सोमवंशी

त्रिवेणी या काव्यप्रकारात तीन ओळींची कविता असते. ज्यात पहिल्या दोन ओळी म्हणजे एक शेर असतो जो स्वतःमध्ये एक विषय घेऊन असतो.
पण तिसरी ओळ त्या विषयाला एका स्पर्शिकेसारखी स्पर्श करते आणि त्याचा सम्पूर्ण विषय बदलून टाकते
अश्याच माझ्या काही त्रिवेण्या इथे आपल्या समोर सादर करतो ....
.
त्रिवेणी
.
1) तू गेल्यावर नयनांची रिपरिप चालू होती
ढगाळलेल्या मनात आठव दाटली होती
कुठतरी आडोश्याला थांबाव म्हणतोय
.
2) इथे कुणी गुलझार ,
इथे कुणी ग्रेस,
मलाच मीपणा नडतोय
.
3) रडताना पहिलीय माय रात्रभर

कागदावरच्या शाहीचे डाग आता सुकले आहेत
माझ्या गजलेचे काही शेर मुद्दाम चुकले आहेत

आम्हा भुकेचे व्याकरण भूक लागल्यावर कळत नाही
भुकेल्या पोटापुढे पोरं अक्षरांना मुकले आहेत

बागेमध्ये बसलेली कित्येक पाखरं प्रेम करतात
त्यांच्या अमर नावांमुळे कित्येक खोडं दुखले आहेत

मी काय म्हणतो, तुम्हाला कश्याला तो गुलाब हवा?
त्याच गुलाबाच्या नादात किती काटे रुतले आहेत?

स्वप्न सारी दाखवून ते मत घेऊन गेले होते
सांगा तर निवडून आल्यावर ते कुठे खपले आहेत?
©प्रतिक सोमवंशी

घेऊन चला जिथे नभांची हळहळ आहे
ओकायची तिथे दिलातील जळजळ आहे

बरसायचे आहे मुक्त माझ्या जाणिवांना
माझ्या उरात दाटली त्यांची वळवळ आहे

खूप दाटले आहे हे धुके उन्हाळ्यात
वाटते सावलीत माजली खळबळ आहे

दाही दिशात पळती हे रुधिराचे घोडे
नसानसांत भरली त्यांची चळवळ आहे

नसेल उदयाच्या वेशीला तिमिराचे तोरण
लावलेल्या तिथे दिवट्या ही बळबळ आहे

अथांग सागराला का विचारतात प्रश्न
उत्तरात लपलेली त्याची कळकळ आहे
©प्रतिक सोमवंशी

या वांझोट्या रात्रीला, कधी चंद्र जन्म देतो
कधी चांदणे सुखाचे, कधी अंधार मर्म देतो

मी पाहिले अंतरीचे, प्रताप कोवळे होते
जो येतो काळजीने, नेहमी तोच दम देतो

तू यातना पाहत होती, मी फुले मोजत होतो
ना भाव भावनांचे झाले, मी विकत कर्म देतो

खूप लावून झाले आमचेच प्रेत टांगणीला
एक थेंबही रक्ताचा काळजावर वर्म देतो

शून्यच नाही उरले आता हिशोब मांडताना
‛प्रति’ आकडे तुम्हाला कधी सम कधी विषम देतो
©प्रतिक सोमवंशी

बोलता बोलता तुला सांगायचच राहून गेल
मी बघत होतो तुला अन गाव सार पाहून गेल

लाटा होत्या खोट्या, त्या शब्दांच्याच का असेना
गाव त्या बघत होत, पण स्वप्न माझ वाहून गेल

गोल गोल फिरत असत, बघ नेहमी नियतीच चक्र
काल होतो घामात, आज डोक्यावरच ऊन गेल

काय सांगू कुणाला, मी डोळ्यात लपवले गुपितं
शब्द नव्हते त्यात, तरी कुणीतरी वाचून गेल

‛प्रति’ तुझ्या गजलेत, नाही दिसला म्हणतात राम
मी भावना लिहत होतो, ते त्यांना टोचून गेल
©प्रतिक सोमवंशी

एकटीने मज राहवेना, तू जवळ हवासा
बघून स्वप्नी तुला, मज मिळतो जरा दिलासा

रात अवसेची, चांदण्यांचे गोडवे गाते
रडून थकलेली मी, टाकते जरा उसासा

मिटताच डोळे पुन्हा, तू का उठवायला येतो
होतात हाल माझे, जसा पाण्याविन मासा

छळणे तुझे बटांना, मज मुळीच नवे नाही
तो स्पर्श जाणीवेचा, वाटतो नवा नवासा

बघ कस नभपटलावर, चांदण खुलून आलय
त्या शुभ्र चांदण्यांमध्ये, दिसतोस तू जरासा

©प्रतिक सोमवंशी
Instagram @shabdalay

वाटते तुला रोज पाहावे, असेही काही नाही
तुझ्यासवे रोजचे बोलावे, असेही काही नाही

सूर्यास्तानंतर का माहीत, ही सांज लाडात येते
तुला मी सांज समजून घ्यावे, असेही काही नाही

मी बसतो गणित मांडून, नेहमीच ‛ति’च्या आठवांचे
म्हणून ‛तुला’च दूर करावे, असेही काही नाही

तु पण बसतेसच की कवटाळून, तुझ्या जुन्या जखमांना
मीही नवे घाव त्यावर द्यावे, असेही काही नाही

ये जरा जवळ, बस शेजारी, कुरवाळू एकमेकांना
या आठवांना आठवावेच, असेही काही नाही
©प्रतिक सोमवंशी
Instagam @shabdalay

रस्त्यावर चालताना तुला खड्डा दिसत नाही का रे?
रोजच्या चौकात तुला हल्ली कुणी पुसत नाही का रे?
.
तुझ्या समोर नुसता डोळ्यांनीच तिचा बलात्कार होतो
नाक्यावरच्या षंढावर तुझा हात उठत नाही का रे?
.
सावळ्याच लेकरू वाचवायला तर माऊली आलती
त्या पेठेच्या चिखलात तुझा पाय रुतत नाही का रे?
.
खूप बेचव झालीय रे आज तुझी आवडीची आमटी
देवळातून चोरलेल खोबरं तू खिसत नाही का रे?
.
रात्रीस 'प्रति' काय विचारतो जरा लक्षपूर्वक ऐक
लाच देऊन स्वर्गात थोडी जागा मिळत नाही का रे?
©प्रतिक सोमवंशी
इंस्टा @shabdalay