धर्म
पुराणातील कथा
इथे तुम्हाला माहित असलेल्या वेगवेगळ्या रोचक पुराणकथा लिहा. हिंदू, बौद्ध, जैन, इस्लाम, ख्रिस्ती, ग्रीक, रोमन आणि इतर धर्मांतील व देशांतील कथा माहित असतील तर इथे लिहा. हा बाफ अशा कथांच्या संकलनाकरता आहे. त्या कथांची सत्यासत्यता तपासण्यासाठी अथवा वैज्ञानिक कसोट्या लावण्यासाठी नाही.
इथे टिंगलटवाळी करणारे, एखाद्या धर्माला उद्देशून चेष्टा-मस्करी करणारे लिखाण करू नये ही विनंती.
धर्म माझा - एक वैयक्तीक मत
मी शक्यतो इथे धार्मिक बाबींवर मत देणे टाळतोच, पण याचा अर्थ असा नाही कि मला धर्म नाही किंवा, मला
मत नाही. बरेच दिवस मनात जे होतं, ते इथे लिहितोय. ( आणि इथले प्रत्येक वाक्य हे माझे वैयक्तीक मत आहे.)
गीतेतील किंवा महाभारतातील नेमके श्लोक मला माहीत नाहीत, पण द्रौपदीच्या, " तेव्हा कुठे गेला होता,
राधासूता, तूझा धर्म ?" आणि सुभद्रेच्या, " धर्मयुद्ध नव्हे हे, " अशा उदगारात जो धर्म अपेक्षित आहे, तो
माझ्या कल्पनेतला धर्म. आणि मग त्या अर्थाने, एखादे राष्ट्र, निधर्मी असूच शकत नाही !
धर्म म्हणजे, जर काही चांगल्या वागणुकीच्या कल्पना, असे जर काही असेल, तर मला अशा कल्पनांची, एक
धार्मीक स्टिरीओटायपींगचा भस्मासुर
(१) एका अमेरीकन माणसाने मुहम्मदवर एक चित्रपट काढला. त्यात मुसलमानांच्या दृष्टीने अतिशय हीन प्रकारे मुहम्मदचे चित्र उभे केले गेले.
(२) गुगलने यु ट्युब वरील त्या चित्रपटाचे भाग काढुन टाकण्यास नकार दिला.
(३) त्या चित्रपटामुळे अनेक मुस्लीम देशांमधे निदर्शने झाली. काश्मीरमधे पण. या निदर्शनांमधुन, खासकरुन त्यात जेंव्हा जाळपोळादि प्रकार होतात, तेंव्हा ती नेमकी कुणाविरुद्ध असतात आणि ते नुकसान त्यांच्यापर्यंत कसं पोचतं हा प्रश्न मला नेहमीच पडतो.
पंच महाभुत व हिंदू धारणा
पंच महाभुत,
आपण पंचमहाभुतां बद्द्ल ऐकतो की सर्व सजिव व नि र्जिवांचे अधिष्ठान ही पंचमहाभुत आहेत.
ह्या विषयाला ईतके पदर आहेत की एकच पदर उलगडत न्यायलाच आयुष्य पुरणार नाही.
हस्तमुद्रा ही भारताची खुप प्राचिन व सर्वात महत्वाची देणगी आहे व ह्या हस्तमुद्रा ही पंचमहाभुता वर आधारीत असतात.
आज आपण पंच महाभुताचे हाताच्या बोटातील आधिष्ठान बघू !
हाताच्या पाच बोटा पैकी प्रत्येक बोटाला एका पंच महाभुताचे आधिष्ठान असते.
उदा. हाताचा आंगठा म्हणजे अग्नी महाभुत, प्रथमा म्हणजे वायु.
धर्म, समाज, जातपात
सहिष्णुता
इतक्यातच Black Adder नामक जुनी (१९८२) टिव्ही सिरीज पाहणे सुरु केले.
http://www.imdb.com/title/tt0084988/
पंधराव्या शतकातील ईंग्लीश राजघराण्यावर (कल्पीत) व चर्चवर (बहुदा कल्पीत) आधारीत विनोद आहेत. अनेक उत्कृष्ट. अनेकदा टोकाचे. असे प्रकार पाहुन सहिष्णुतेबद्दल पुनर्विचार करावासा वाटतो. कोणत्याच खर्या ख्रिश्चन व्यक्तीला ती सिरीज आवडणार नाही. पण ती बनते, चालते. हीच का सहिष्णुता?
आणि मी हिंदू झालो !
आणि मी हिंदू झालो !
काही वर्षांपूर्वीची गोष्ट आहे. माझा एक मित्र आहे - शब्बीर. मी येउन जाउन असायचो त्याच्याकडे. खूप बोलायचो एकमेकांशी. तसा मी लहानपणापासून secular आहे. secular या शब्दाचा अर्थ कळण्याच्या कितीतरी वर्षं आधीपासून मी असाच आहे. चांगले मित्र होतो आम्ही. त्याच्या घरच्यांशी बोलायचो. त्याच्या आईला ' अम्मी ' आणि मोठ्या बहिणीला ' आपा ' हाक मारायचो.
एकदा त्याच्या घरी गेलो होतो, रमजानसाठी. तर नेहमी प्रमाणे शीरकुर्मा घेउन आला तो.
मी विचारलं," अम्मी कुठे आहे ? बोलायचय मला."
सामाजिक बांधिलकी म्हणजे काय रे भाऊ ?
सामाजिक बांधिलकी म्हणजे काय रे भाऊ ?
खरच काय असतं हे ? कारण आपण लहानाचे मोठे होताना ५६ वेळा ऐकतो हा शब्द. एखादा शब्द वापरताना त्याचा अर्थ माहित असलाच पाहीजे अशी पद्धत अजूनतरी आपल्याकडे नाही आहे. मोठे मोठे शब्द वापरून जन निर्माण करण आणि अजून मोठे शब्द वापरुन ते टिकवणं महत्वाच.
तर विचारायचा हेतू निर्मळ आहे. मला याचा अर्थ हवाय. कारण बांधिलकी आपण बरयाच नात्यांत पाहतो. रक्ताचीच असतात बहुतेक नाती. मग समाजाच काय? तो मधेच कुठून आला? मी माझ्या समाधानासाठी अर्थ काढलाय पण परत असंख्य प्रश्न निर्माण झालेत. तर मी आधी अर्थ सांगतो आणि प्रश्न विचारतो.