पंच महाभुत व हिंदू धारणा

पंच महाभुत,

आपण पंचमहाभुतां बद्द्ल ऐकतो की सर्व सजिव व नि र्जिवांचे अधिष्ठान ही पंचमहाभुत आहेत.
ह्या विषयाला ईतके पदर आहेत की एकच पदर उलगडत न्यायलाच आयुष्य पुरणार नाही.
हस्तमुद्रा ही भारताची खुप प्राचिन व सर्वात महत्वाची देणगी आहे व ह्या हस्तमुद्रा ही पंचमहाभुता वर आधारीत असतात.

आज आपण पंच महाभुताचे हाताच्या बोटातील आधिष्ठान बघू !
हाताच्या पाच बोटा पैकी प्रत्येक बोटाला एका पंच महाभुताचे आधिष्ठान असते.
उदा. हाताचा आंगठा म्हणजे अग्नी महाभुत, प्रथमा म्हणजे वायु.

ह्या वरील चित्रात दाखवल्या प्रमाणे सर्व बोटाना एका पंच महाभुत तत्वाचे आधिष्ठान असते.

आपल्या संस्क्रुतीत प्रत्येक बोटाच्या पंच महाभुत तत्वा प्रमाणे त्या बोटाला काम ही दिले आहे.
उदा. गंध लावताना
१. आंगठ्याचा ( अग्नी तत्व ) वापर विजय तिलक करण्या करता होतो. (रंग = लाल)
२. प्रथमाचा (वायु तत्व) वापर हा श्राध्य करतानाच्या पींडाला तिलक करताना होतो. ( रंग= अबिर, काळा)
३. मध्यमा (आकाश तत्व) वापर हा देवांना गंध लावण्या करता करतात. ( रंग = चंदंन, सफेद )
४. अनामिका (प्रुथ्वी तत्व)चा वापर हा मनुष्य ( जन सामान्याना) गंध लावण्या करता ( रंग= विभुती, राखाडी)
५. तर्जनी ( जल तत्व) चा वापर हा गंध लावण्या करता करत नाहीत.

आयुर्वेदातील दोषा मध्येही ह्याच पंच महाभुताचे आधिष्ठान असतेखालील प्रमाणे
१. वायु + आकाश = वात
२. अग्नी + जल = पित्त
३. प्रूथ्वी + जल = कफ

आता पर्यंत दिलेली माहीती ही बरीच बेसीक माहीती आहे.

हस्तमुद्रा ह्या पंच महाभुताच्या आधिष्ठान वर आधारीत आहे. पुढची माहीती लवकरच प्रकाशीत करीन !!

भाग २ :

आता पर्यंत आपण प्रत्येक बोटा तील तत्वा बद्द्ल बोललो. आता ह्या बोटाप्रमाणे त्यांच्या देवता चे स्थान
बघु.

१. आंगठा : तत्व : अग्नी : : देवता: शिव
२. प्रथमा : तत्व : वायु : आत्मा : देवता: हनुमान :
३. मध्यमा : तत्व : आकाश : अमर्त्य : देवता: विष्णु :
४. अनामिका : तत्व : प्रुथ्वी : मर्त्य : देवता: दुर्गा :
५. तर्जनी : तत्व : जल : : देवता: गणेश :

देवता व पंच तत्व

ह्या पाच बोटातील देवता म्हणजे पंचायतनातील पाच देवता ज्या प्रत्येक देव्हार्यात असाव्याच.

ह्या पाच तत्वात अग्नी तत्व हे सर्वात शुद्द आणी प्रमुख आहे. त्या मुळेच सर्व मुद्रात अग्नी तत्वाचे स्थान
महत्वाचे असते.

आंगठ्याने केलेल्या तिलकाला विजय तिलक म्हणतात, विजय तिलक हा लाल रंगाचा असतो,
आंगठ्याच तत्व अग्नी म्हणजे उर्जा, म्ह्णुन विजय तिलका साठी आंगठ्याचा वापर.

आता पर्यंत हे सर्व तुम्हाला सांकेतीक वाटत असेल म्हणजे,

आंगठ्या तील तत्व दुसरे असु शकेल का? अग्नीच का ? उत्तर मला माहित नाही
पण प्रत्येक बोटाला दिलेली तत्वे आपण बदलु शकत नाहीत एव्हडे मात्र मी जाणतो कारण त्या तत्वाची व
शरीराची अशी काही सांगड आपल्या पुर्वजांनी घालुन ठेवली आहे की सांगता सोय नाही..

विजय तिलक हा THUMS DOWN पद्द्धतीने केला जातो हे सर्वांनाच ज्ञात असेल, पण THUMS DOWN
पद्द्धतीनेच का ? कारण आपल्या संस्क्रुतीत महत्वाचे उपचार THUMS DOWN पद्द्धतीने केले जातात
उदा. उर्जा प्रदान ( विजय तिलक ) अर्घ्य ( पाणी ), तेल (पिळचील तेलाचा आयुर्वेदा तील उपचार)
आणी उर्जा घेताना THUMS UP चा वापर करतो. उदा. लिंग मुद्रा. अग्नी तत्वा ची महत्वाची मुद्रा म्हणजे
लिंगमुद्रा,

उर्जा प्रदान THUMS DOWN:
उर्जा घेण्यासाठी THUMS UP

आपण सर्व साधारण जिवनात सर्वांना अभिवादनासाठी THUMS UP चा वापर करतो म्हणजे आपण नकळत
उर्जा देण्या एवजी घेण्याच काम करतो.

माहीती स्त्रोतः बरेचसे वाचन व अवलोकन......

टिपः मी ईथे लिहिलेले चुकीचे असु शकेल तेंव्हा जाणकारानी अधिक प्रकाश टाकून ह्या लेखाला अजुन सम्रूद्ध
करावे !. लोभ असावा !!