इंदुरीतल्या मुलांनी पहाटे लवकर उठाव, पाढे म्हणावेत, श्लोक, स्तोत्र म्हणावीत. मोठ्यांना नमस्कार करावा. आई-अण्णांच ऐकाव, तसचं शाळेतल्या गुरुजी-बाईंना तर देवासमान मान द्यावा. अस साधं आणि सरळ आयुष्य चाललेल. लोकसंख्या जास्त आणि उत्पादन साधन, क्षमता कमी त्यामुळे छोट्या मोठ्या चोर्या, कधी लढाया पण व्हायच्या पण संस्कारांची पाळमुळं इतकी घट्ट होती की ही सगळी पेल्यातली वादळ ठरायची.
लहानपणापासुनच कष्टाची सवय मग तो अभ्यास असो की शेतातल काम अथवा व्यवहार. कुणी कुठेच कमी पडायच नाही.
"इन्डिका पाचजणांना कम्फर्टेबल नाही... नाही का??"
"ए रघ्या... हा भाडखाव टकळी चालवतोय... घालू का हॅन्डल...??"
"गप बे?? कव्वा दाद देईल"
'कव्वा दाद देईल' या वाक्यावर सुनसान शांतता पसरली.
कात्रजचा घाट ओलांडून ती इन्डिका रात्री बारा वाजता सातार्याच्या दिशेने चाललेली होती. पुढे ड्रायव्हिंग करणारा गोरा सुतार लालभडक डोळे हायवेवर रोखून आणि कुणाशीही काहीही संबंध नसल्याप्रमाणे ऐंशीच्या स्पीडने इन्डिका चालवत होता. त्या इन्डिकाची त्यापेक्षा वेगात जाण्याची क्षमताच नव्हती. त्यामुळे ऐंशी!
गेले दोन दिवस तिच्या अंगावर सुस्ती होती. अन्नावरची वासना उडाली होती. बारिकशी हालचाल करण्याचाही
उत्साह नव्हता अंगात. एक प्रकारचे जडत्व आले होते शरीरात. अंगाला डसणाऱ्य मुंग्यांचेही तिला काही
वाटत नव्हते. तिच्या अंधा-या घरात ती निपचित पडून होती. यापूर्वीही तिला असे झाले होते, दोन चार
वेळा. बेचैनी अगदी शिगेला पोहोचली होती.
पण आजचा दिवस उजाडला तोच मुळी नवे चैतन्य घेउन. तिच्या सर्व शरिराला त्या चैतन्याने व्यापले.
घरातल्या अंधारात थांबणे अशक्य झाले तिला. ती बाहेर पडलीच. मोकळ्या हवेत तिने श्वास घेतला.
दिवस नुकताच उजाडला होता. सूर्याची कोवळी किरणे सर्व आसमंताला कुरवाळत होती. तिच्या मूळच्याच
(कथालेखनाचा माझा हा पहिलाच प्रयत्न आहे.)
पहाट अंगावर घेतच आनंद बसमधून उतरला. पौषातली प्रचंड थंडी पडलेली होती. त्याने घड्याळात पाहिलं तर अजून पाचच वाजत होते. आता घरी जायला रिक्षा केली तर रिक्षात अजून थंडी वाजेल हा विचार करुन तो पायीच घराकडे जायला निघाला.
सोनुला तिने तापाच औषध दिल आणि मांडीवर घेवुन तिला झोप येइपर्यंत हलकेच थोपटत राहिली. तोंडाने अंगाईगीता ऐवजी मोठीचा अभ्यास, तिच्या मॅथ्समधल्या सम्स चालू होत्या. पुन्हा उद्याची तयारी आहेच तिच्या सकाळच्या शाळेची. तरी बर राहुलला रात्रीची शिफ्ट आहे नाहीतर सकाळी ४ वाजता उठायचं अगदी जीवावर येत. मनातले विचार झटकुन तिने सोनुला बेडवर टाकल. मोठीला झोपायला पिटाळल आणि पुन्हा ती स्वयपाकघरात आली. भराभर फ्रीजमधुन भाजी काढुन चिरुन ठेवली उद्या दुपारची आणि सकाळच्या डब्याची. कणीक तिंबुन ठेवली. सगळी झाकपाक करुन, लाईट बंद करुन ती बेडकडे वळली तेव्हा रात्रीचे ११ वाजले होते.
"शू "
"आवाज करू नकोस."
"इतके दिवस काढलेस ना ? आता हा एकच. "
,
,
,
,
" हलू नकोस रे. पडून रहा. आवाज नको.
आजचा दिवस महत्वाचा... आज अमावस्या आहे. सावध"
"तो यायची वेळ झाली."
" लपून बसा "
" आला रे "
"सावध. झोपू नकोस "
" काय करतोय बघू का ?"
" नाही. गप्प पडून रहा.."
" आवाज झाला तर आपण कुठय हे त्याला कळेल. मग तो आपला शोध घेईल"
" वेळ जात नाही.."
" जाईल ..."
"आजचं एक जागरण फक्त..धीर धरा... "
"एक प्रहर उलटला का रे ?"
" संयम ठेवा.. बाहेर धोका आहे..."
"हम्म. त्याला आपला संशय आलाय.. आपण त्याला दिसून उपयोग नाही "
"मीरा, जग्गुची सीडी टाकतोय.....लाईफ स्टोरीची. येणार बघायला ?"
"अम्म्म्....ओक्के. आयुष बघू देईल का पण ? मध्येमध्ये लुडबुडेल."
" डोण्ट वरी. तो क्लेचा वाघोबा बनवतोय. आमचं डील झालंय.तो आपल्याला सीडी बघू देणार आणि त्यानंतर मग मी त्याला ' फाईंडींग नीमो ' लावून देणार."
"बरं. सुरू कर तू. मी आलेच."
......खरंतर नाही बघायचं मला आज काही. पण रणजित नाराज होईल. किती एक्साईट होतो तो जग्गूच्या गझल ऐकताना. मग त्याचं "वा,वा, क्या बात है" "अरे काय आहे हा माणूस"...वगैरे बडबडणं आणि डोळ्यांतून मोगर्याचा सडा. हे सगळं वाटून घ्यायला मी असेल की आनंद द्विगुणित.
गंधवार्ता..... एका प्रेताची!
"दाsssदा, भाऊ गेलाsssss रेsssssss"
असा आर्त टाहो कानावर आदळताच आपल्या कामात मग्न असलेला भरत खाडकन भानावर आला. नजर उचलून पाहताच त्याला समोर जे दृश्य दिसलं ते पाहून तो हादरून गेला. काहीतरी भयानक विपरीत घडलंय याची जिवंत वार्ता घेऊन ती बातमीच त्याच्याकडे धावत येत होती.
हाताच्या तळव्याएवढ्या टक्कल असलेल्या गृहस्ताच्या तोंडून शब्दाने तिरकी उडी घेतली ,
"काग्र्याच्युलेशंस !"
बंडोजी धिल्लम मिणमिण हसत म्हणाला ,
"अभिनंदन !!"
गालाला मुठभर खड्डा असलेला गृहस्त नुसताच हसला
लक्षच नव्हते त्याचे .कणाकणाने गहाळ होत जाणारे भान .म्हणजे आपण आपल्या ह्या प्रचंड धान्य गोदामात
एकटेच आहोत .आपल्या एका सहकार्याने दांडी मारली आहे .आणि काम नसल्यामुळे एकजण पसार झाला आहे.
हे सारे तो विसरून गेला होता नि खुर्चीवर सैलपणे पसरून कसलातरी विचार करीत होता कदाचित काहीतरी आठवण्याचा प्रयत्न करीत होता
आणि हे करीत असताना अपरिहार्यपणे त्याचे भान गहाळ होत होते.