शाकाहारी मांसाहारी जोडप्यांच्या धाग्यावर विषय निघाला. कुत्रे हे नैसर्गिकरीत्या मांसाहारी असतात तर माणसे नैसर्गिकरीत्या शाकाहारी. त्यावरून सुरू झालेल्या चर्चेने तो धागा भरकटू नये शाकाहार-मांसाहार एकाच घरात करत सुखाने नांदत असलेल्या जोडप्यांमध्ये वादाची ठिणगी पडू नये म्हणून हा स्वतंत्र धागा.
सिंह हा शुद्ध मांसाहारी समजला जातो कारण तो फक्त आणि फक्त मांस खातो. घासफूस खात नाही.
गाय बकरी या शुद्ध शाकाहारी समजल्या जातात कारण त्या फक्त चरतात. मांसाहार कुठल्याही स्वरुपातला करत नाहीत.
माझ्या आजोळी मोत्या नावाचा कुत्रा होता. भटक्या लोकांकडून पिल्लू आणलेला. अतिशय इमानी कुत्रा. घरातल्यांसाठी अगदी मायाळू प्राणी तर बाहेरच्या लोकांसाठी तेवढाच डेन्जर. तो विशिष्ठ पद्धतीने भुंकू लागला तर घराकडे कोणी नवीन आले समजावे. एकदा तर त्याने चोरही पकडून दिले होते. आजोबांसोबत शेतावर वगेरे जायचा. धान्य टीपणार्या चिमण्या उडवायचा. आजोबा त्याला मुलासारखे जपत. त्याच्याशी गप्पा करत. कोणी आजारी पडले तर तो शेजारी बसून राही. आजोबांच्या शेवटच्या दिवसात त्यानेही खाणेपिणे सोडले होते. (तेव्हा तो दहा वर्षांचा होता) आजोबा निवर्तले, नंतर चारच दिवसात तो ही वारला.
बालवयापासून थोडे मोठे व्हायला लागतो तसे आपले आजूबाजूच्या गोष्टींबद्दलचे कुतूहल वाढत असते. अशाच वयात आपली गट्टी जमते ती पक्षी-पाखरं आणि प्राण्यांशी. नकळत आपल्याला हा निसर्ग जवळचा वाटू लागतो. या निस्वार्थ सवंगड्यांबरोबर येणारी मजा औरच असते. माझ्या मनात लहानपणापासून या प्राणीविश्वाविषयी प्रेम निर्माण झाले. घरात एक कुत्रं पाळलेलं असल्यामुळे तर त्यात भरच पडली. त्याच्याशी रोज खेळण्यात मी दंग होई. ते गेल्यानंतर झालेलं दुःख माझ्या किशोरवयीन मनाला आभाळाएवढं वाटलं.
गेले काही महिने/वर्षं माझा लेक "आपण कुत्रा घेऊ या ना"! असा हट्ट करत आहे. बरेच दिवस ठामपणे "आम्हांला हे जमायचं नाही. तू मोठा झालास की तुझ्या घरी आण हवे तेव्हढे पेट्स" असं उत्तर देऊन त्याला निकालात काढला. आता आजूबाजूचे, माहितीतले, चांगल्या परिचयाचे बरेच लोक घरी कुत्रे आणत आहेत तेव्हा पीअर प्रेशर बिल्ड-अप होत आहे.
आमच्या कॉलनीत बरीच मोकाट कुत्री होती. काही लोकांनी घरात कुत्री पाळलेली होती.
पण आज जरी कुणाला विचारलं तर सगळे वाघ्या या कुत्र्याचे नाव घेतील.
थोडे फार वाघासारखे पट्टे असलेला म्हणुन त्याचे नाव वाघ्या पडले. हा मोकाट कुत्रा होता. अशी बरीच मोकाट कुत्री आमच्या कॉलनीची सदस्यच होती. लोक त्यांना आठवणीने खाउ घालत.
त्यात वाघ्या नावाप्रमाणेच सगळ्यात शूर. चोर शिरला, तर हाच नेमका त्याला हेरायचा आणि पिच्छाच पुरवायचा. रात्री अपरात्री नवख्या माणसावर इतर कुत्री भुंकायची. वाघ्या सुद्धा कधी थोडा फार भुंकायचा पण त्याला नेमके कळायचे म्हणे की या माणसाचे चोरीचे वगैरे काही इरादे नाहीत, आणि गप व्हायचा.
मुंबई लोकल ट्रेनने रोज प्रवास करणार्‍यांचा कधी कधी अंड्याला फार हेवा वाटतो तो याच करता की कान डोळे उघडे ठेवल्यास दुनियाभरचे अनुभव याच प्रवासात मिळतात. केवळ याच कारणा करीता अंड्या देखील बसचा प्रवास टाळून आधी ट्रेनला प्राधान्य देतो. कामानिमित्त वाशीला जाणे झाले होते. एकंदरीत ते शहर अंड्यासाठी नवीनच. तरीही अज्ञात प्रदेशात आल्यासारखे वाटावे असे काही नव्हते. वाशीहून सुटणारी ट्रेन पकडून कुर्ल्यापर्यंत यायचे अन तिथून ट्रेन बदलून दादरला, एवढे माहीत असणे पुरेसे असते मुंबईकरांना. बाकी सगळीकडे तीच तीच ट्रेन अन तेच तेच प्लॅटफॉर्म. अश्याच एका प्लॅटफॉर्मवर अंड्या पोहोचला तेव्हा ट्रेन नुकतीच लागत होती.
कुत्रा - "घरातली सगळी माणसे माझ्यावर फार फार प्रेम करतात. काका आणी काकु माझे खुप लाड करतात. बन्डु आणी चीन्गी माझ्याशी खेळतात. मला मऊ गादीवर झोपायला देतात, आवडेल ते खायला देतात. मला असे वाटते की हि माणसे म्हणजेच देव आहेत."
मान्जर - "घरातली सगळी माणसे माझ्यावर फार फार प्रेम करतात. काका आणी काकु माझे खुप लाड करतात. बन्डु आणी चीन्गी माझ्याशी खेळतात. मला मऊ गादीवर झोपायला देतात, आवडेल ते खायला देतात. मला असे वाटते की मीच देव आहे."
- माझ्या जपानी मित्राने सान्गीतलेली गोष्ट.
लहानपणी कुत्रा पाळण्याचा हट्ट पालकांकडे करणारे अनेक असतात. अशा हौशीपायी कुत्र्यांबद्द्ल अनेक गमतीजमती माहीती झाल्यात, त्याच येथे मांडल्या आहेत.
कान आणि नखे
पाळलेल्या पहील्या कुत्रीचे नाव लायका ठेवले होते. लायका हे रशियाने मानवाला अंतराळात पाठवण्याआधी ज्या कुत्रीला पाठवले होते तिचे नाव. जिन्याखालील त्रिकोणी जागेत तिचे घर मस्तपैकी सजवले होते. तिला पिल्ले झाली, त्यात प्रत्येकाचे स्वभाव वैशिष्ठ्य समजुन घेता-घेता माहीती साठत गेली.
आयुष्यातल्या काही घटना आपण कधीच विसरु शकत नाही त्या पैकी माझ्या आयुष्यातली ही एक घटना. ऑगस्ट महिना आला की प्रकर्षाने आठवणारी घटना - श्वानदंश.
