---------------"प्रेम वगैरे म्हणजे नुसतं थोतांड असतं रे... थोडे दिवस गोड गोड बोलायचं, मग हातात हात घालून गावभर हिंडायचं. मग एकमेकांसोबत पाहिजे ती थेरं करायची; ती सुद्धा जगापासून लपून छपून. त्यातून निभावलं नाही म्हणजे एकमेकांबद्दल किळस वाटून मग तोंड काळं करायचं; आणि निभावलं तर आदर वाटून लग्न करायचं... सालं, तोंड काळं केलं; तरी पुन्हा एकदा त्यातूनच जायचा मोह कुणालाच आवरत नाही आणि... आणि जर का लग्न झालं..."
त्यांच्या तोंडातून ते गाणे येणे माझ्या अपेक्षेच्या बाहेर होते. नकळत माझ्या मनात “तो म्हातारा” चे “ते आजोबा” झाले. मी पटकन पुढे झालो आणि त्यांना सावरले. त्यांच्या आवाजात कंप जरूर होता पण स्वरात जादू होती. मला क्षणात जाणवले ते म्हणजे गाणे आणि सूर ह्रदयातून येत होते. नुसते टेक्निकल गाणे नव्हते ते...मी त्यांना सावरल्यावर मी सहजच तीच तान गुणगुणलो. त्यांनी माझ्याकडे एकदा बघितले आणि म्हणाले...अरे व्वा ! छान...गाण्याची आवड हाय वाटतं”
“हो काका आणि तुम्हीही चांगले गाता”.
“हंऽऽऽऽऽऽ“ त्यांनी एक सुस्कारा सोडला. “एक सिगारेट देतोस का ?”
देवासंबंधी एक सुन्दर गीत (यशवंत) देवांनी संगीतबद्ध केले आहे.
कुठे शोधीसी रामेश्वर
कुठे शोधीसी काशी
ह्रुदयातील भगवंत राहीला
ह्रुदयातून उपाशी
नांदेडचा उन्हाळा ! म्हणजे रात्री झोपेचा प्रश्नच नाही. पहाटेच थोडा वेळ जी काही झोप येत असे तेवढीच. अशा ठिकाणी माझी बदली झाल्यावर आणि हातात १९७८ साली महिन्याला ४००० रुपये हातात खुळखळत असल्यावर उन्हाळ्यात संध्याकाळी काय होत असणार हे मी सांगायला नको. पण ते जाऊ देत अगोदर नांदेडला कसा पोहोचलो ते सांगायला पाहिजे.
घराच्या दारासमोर पायरीवर रामा एकटाच विमनस्क अवस्थेत बसलेला होता. गेले दोन दिवस लोकांचे प्रश्न ऐकून ऐकून बिचार्याचा जीव कावला होता.
'कमळी कुठं गेली रे? '
'रामा, तिला कुणी पळवलं तर नसेल? '
'तिचं कुणासंगट लफडं होतं का रे?'
'गावात सगळीकडं शोधलं म्हंतोस, खरं गावातल्या पडक्या हिरीत बघितलास काय रे?'
आभास हा
चंदू चं आयुष्य तसं एककल्लीच! सकाळी उठावं , चहा घेवून बाईकला किक मारावी , गल्लीतल्या किराणा मालाच्या दुकानातून १० गुटख्या च्या पुड्या घ्याव्यात ,एक तिथेच फोडून तोंडात टाकावी ,आणि दिवसाचा शुभारंभ करावा ! मग थोडं चावडीवर भटकून इकडच्या तिकडच्या गप्पा माराव्यात आणि बातम्या काढाव्यात. आणि मग सरळ घर गाठावं. अंघोळ-पूजा उरकून आईने दिलेला डबा घेवून मग कंपनी गाठावी....
दोन ते तीन अपघात वाचवत आणि दहा ते बारा वाहनचालकांचे हॉर्न्स आणि शिव्या दुर्लक्षित करत हेमा ऑफीसच्या पार्किंगला पोचली तेव्हा हाफ इयर एन्डिंगसाठी वेळेत पोचण्याची सर्व इच्छा संपून त्या जागी मनात कमालीचे भय साठलेले होते. स्कूटी कशीबशी स्टॅन्डला लावत एरवी कार्ड पंचिंगसाठी धावत सुटणारी हेमा स्कूटीवरच बसली आणि पर्समधील पाण्याची लहान बाटली काढून तिने ती तोंडाला लावली. घरून निघताना केलेला सर्व मेक अप आता जणू चेहर्यावरून आणि मानेवरून भयाच्या रुपाने ओघळत होता.
(अमेरिकेतील आमिश समाजातील चालीरितीवर आधारित कथा)
मिणमिणत्या दिव्याच्या उजेडात एमाने खिडकीवरचा गडद रंगाचा हिरवा पडदा थोडासा सरकवला आणि ती शहारली. रस्त्यापलीकडे घरासमोरच्या पडवीत जेकब वाचत असल्याचा बहाणा करत खिडकीच्या दिशेने रोखून पाहत होता. एमाने घाईघाईत पडदा सरकवला. लाजेने लाल झालेले गाल तिने खसाखसा पुसले. धाडधाड जिना उतरत ती स्वयंपाकघरात डोकावली. तमाम भावंडं टेबलाभोवती बसून तिची वाट पाहतं होती. बाजूच्याच पलंगावर निजलेल्या आजारी आजीला थोपटत ती त्यात सामील झाली. डॅनिअल पटकन तिच्या कानाशी कुजबुजली,
"जेकब?"