संधिकाल

ज्येष्ठ

ऋतूचक्राच्या आर्‍यात
ज्येष्ठ संधीकाली उभा
आग ओकूनी थकला
झाकोळती मेघ नभा

रानावनात पालवी
हिरवाई किती छटा
सुगंधात लपेटूनी
अनवट रानवाटा

लख्ख मोकळ्या आकाशी
वावटळ उठे दूर
त्याच्या आठवांनी दाटे
मनी काहूर काहूर

मेघ उमटती नभी
गहिरेसे भले मोठे
झुंजी घेती एकमेका
आभाळाचा पट फाटे

ज्येष्ठ तापता तापता
मन काहिली काहिली
येता वळवाची सर
मरगळ दूर झाली...

स्वातंत्र्यानंतरच्या भारतातल्या प्रगतीचा, अधोगतीचा, राजकारणाचा, सामाजिक, सांस्कृतिक बदलांचा आणि सर्वात महत्त्वाचं म्हणजे मध्यमवर्गीय माणसाच्या जीवनाचा आलेख म्हणजे ’संधिकाल’ ही कादंबरी. मध्यमवर्गीय भिकोबा आरस आणि त्यांच्या कुटुंबातल्या प्रत्येक व्यक्तीबरोबर वाचक त्या त्या काळात त्याच्यांबरोबर वावरायला लागतो, आपल्या मतांना पुन्हा जोखून पाहतो इतकं प्रभावी व्यक्तिरेखाटन आणि काळाचं चित्र ’संधिकाल’ मधून मधु मंगेश कर्णिक घडवितात. स्वातंत्र्यानंतरच्या काळातील मराठी मध्यमवर्गियांचा, आपली संस्कृती व मूल्ये जपत जगण्यासाठीचा आणि नव्या विस्मयकारक बदलात टिकून राहण्याचा संघर्ष म्हणजे ’संधिकाल’.