ऑलिंपिक

15 ऑगस्टच्या तयारीसाठी आमच्या बोकलवाडीच्या सुप्रसिद्ध शाळेच्या मेन गेटपाशी एखादा माणूस कमरेपर्यंत आरामात उभा राहू शकेल एवढा मोठा खड्डा हेडमास्तर दाबे सरांच्या मर्जीत नसलेल्या शिक्षकांच्या हस्ते करण्यात आलेला आहे. एक मोठे लोकल नेते तिथे एक कुठलेसे झाड की झुडूप लावायला येणार आहे म्हणे! झाड लावण्यासाठी एवढा मोठा खड्डा करतात का? असा लॉजिकल विचार तुमच्या मनात येऊ शकतो परंतु महत्त्वाचा मुद्दा तो नाही, मुद्दा ऑलिंपिकचा आहे, अभिमानाचा आहे, खेळाडू वृत्तीचा आहे.

नीरज चोप्रा कुठल्या जातीचा आहे यावर अख्ख्या भारतात मूलभूत चर्चा चालू आहे. त्यामुळे मला ही गोष्ट तुम्हाला सांगणे अत्यंत गरजेचं वाटतं. कृपया मनःपूर्वक आणि शांतपणे वाचाच. एक उत्कृष्ट सीक्रेट तुम्हाला कळाल्याचा हर्ष नक्कीच होईल.
ही गोष्ट भारतातील ग्रामीण भागातली जरी असली तरी अर्थातच माणसानी चंद्रावर पाऊल ठेवायच्या किती तरी वर्ष आधीची आहे. आपणास कदाचित ऐकून माहीत असलेल्या बोकलवाडी जवळील सुप्रसिद्ध झोल बुद्रुक गावाचं नाव हे तिथे राहणाऱ्या लोकांच्या वृत्ती मुळे पडलं याची इतिहासात नोंद आहे.

जपानला शरणागती स्वीकारण्यासाठी भाग पाडण्याच्या दृष्टीने अमेरिकेने गुप्त ‘मॅनहॅटन प्रकल्प’ हाती घेतला होता. त्याच्या पहिल्या टप्प्यात 16 जुलै 1945 रोजी अमेरिकेने न्यू मेक्सिकोच्या वाळवंटात ‘त्रिनिटी’ या जगातील पहिल्या अण्वस्त्राची चाचणी घेतली. ती चाचणी यशस्वी झाल्यावर या नव्या अस्त्राच्या मदतीने जपानला आपल्या अटींवर शरणागती पत्करायला लावण्यासाठी मित्र देशांच्या हालचाली सुरू झाल्या. त्यानंतर अमेरिकेने जपानच्या हिरोशिमा आणि नागासाकी या शहरांवर ‘मॅनहॅटन प्रकल्पा’त तयार करण्यात आलेली ‘Little Boy’ आणि ‘Fat Man’ ही अण्वस्त्रे अनुक्रमे 6 आणि 9 ऑगस्ट 1945 रोजी डागली.

जगभर 2020 मध्ये पसरलेल्या आणि अजूनही चिंताजनक स्थिती असलेल्या ‘कोव्हीड-19’ महासाथीच्या पार्श्वभूमीवर अखेर 2021 मध्ये 23 जुलै ते 8 ऑगस्टदरम्यान टोक्यो ऑलिंपिक स्पर्धा होत आहेत. या महासाथीमुळे वर्षभर लांबलेल्या या स्पर्धांच्या आयोजनाबाबत अगदी महिन्याभरापूर्वीपर्यंत अनिश्चितता होती. हो-नाही-हो-नाही या वादावर अखेर पडदा पडला आहे.

भारतात सामाजिक, सरकारी आणि राजकीय पातळीवर ऑलिंपिकबाबत निराशाजनक वातावरण असूनही गेल्या पाच-सहा ऑलिंपिकमध्ये खासगी क्रीडा प्रशिक्षण संस्थामध्ये घडलेल्या आणि पदके जिंकणाऱ्या भारताच्या ऑलिंपिकपटूंचा क्रिकेट विश्वचषक जिंकणाऱ्यांपेक्षा जास्त अभिमान वाटत आहे.

आपल्या सगळ्यांना ठाउकच आहे की एक ऑलिंपिक पदक मिळवायचे म्हणजे किती कठिण काम असते पण काही काही अशाही व्यक्ती आहेत की ज्यांनी एकच नाही तर चार किंवा जास्त सुवर्णपदके ऑलिंपिकमधे पटकावली आहेत.. तेही ३ वेगवेगळ्या ऑलिंपिकमधे. ही पुढची गोष्ट तशाच एका अमेझिंग ऍथलिटबद्दल आहे. त्याने १९४८ ते १९५६ दरम्यान ४ सुवर्णपदके पटकावली त्याबद्दल तर ही गोष्ट आहेच पण मी ही गोष्ट का निवडली ते तुम्हाला नंतर कळुन येइलच! त्या झेक ऍथलिटचे नाव होते एमिल झाटोपेक...