जपानला शरणागती स्वीकारण्यासाठी भाग पाडण्याच्या दृष्टीने अमेरिकेने गुप्त ‘मॅनहॅटन प्रकल्प’ हाती घेतला होता. त्याच्या पहिल्या टप्प्यात 16 जुलै 1945 रोजी अमेरिकेने न्यू मेक्सिकोच्या वाळवंटात ‘त्रिनिटी’ या जगातील पहिल्या अण्वस्त्राची चाचणी घेतली. ती चाचणी यशस्वी झाल्यावर या नव्या अस्त्राच्या मदतीने जपानला आपल्या अटींवर शरणागती पत्करायला लावण्यासाठी मित्र देशांच्या हालचाली सुरू झाल्या. त्यानंतर अमेरिकेने जपानच्या हिरोशिमा आणि नागासाकी या शहरांवर ‘मॅनहॅटन प्रकल्पा’त तयार करण्यात आलेली ‘Little Boy’ आणि ‘Fat Man’ ही अण्वस्त्रे अनुक्रमे 6 आणि 9 ऑगस्ट 1945 रोजी डागली.
दुसरं महायुद्ध अखेरच्या टप्प्यात येऊन पोहोचलं होतं. जर्मनीचा पूर्ण पराभव झाल्याचं स्पष्टं झालं होतं. फॅसिस्ट इटलीने दोस्त राष्ट्रांसमोर शरणागती पत्करलीच होती. इटालियन कम्युनिस्टांनी बेनिटो मुसोलिनी आणि त्याची रखेली क्लारा पेटाक्सी यांना गोळ्या घालून त्यांच्या मृतदेहांची जाहीर विटंबना केल्याची बातमी नुकतीच बर्लिनमध्ये आली होती. ती बातमी येण्यापूर्वीच रशियाची रेड आर्मी बर्लिनमध्ये शिरलेली होती. बर्लिनच्या चौकाचौकांतून जर्मन सैनिकांचा प्रतिकार सुरु होता, परंतु पुढे झेपावणार्‍या रशियन आर्मीला थोपवण्यात जर्मन सैनिक अयशस्वी ठरत होते.
३० एप्रिल १९४५!
१६ ऑक्टोबर १९४६..
जर्मनीतल्या न्यूरेंबर्ग तुरुंगातल्या जिम्नॅशियममध्ये अमेरीकन सेनाधिकार्‍यांची आणि सैनिकांची एकच लगबग सुरू होती. जिम्नॅशियमची ती जागा सुमारे ८० फूट लांब आणि ३३ फूट रुंद होती. अवघ्या तीन दिवसांपूर्वीच इथे अमेरीकन सैन्यातील सिक्युरीटी गार्ड्सच्या दोन संघात इथे बास्केटबॉलचा सामना रंगला होता. परंतु आता या क्षणी मात्रं तिथे एका वेगळीच तयारी सुरु होती. ही तयारी होती ती जागतिक इतिहासातील एका अत्यंत ऐतिहासिक खटल्याच्या निकालाच्या अंमलबजावणीची! या खटल्यात एकूण १२ जणांना देहांत शासनाची शिक्षा फर्मावण्यात आली होती!
न्यूरेंबर्ग ट्रायल्स!
दुसऱ्या महायुध्दात जर्मनी इंग्लंडवर बॉम्बहल्ले करत होता. फ्रान्सचा आधीच पाडाव झालेला. इंग्लंडने अमेरिकेकडे मदतीची याचना केली आणि अमेरिकन सैनिक मोठया प्रमाणात युरोपात दाखल झाले. यापैकी अनेक ’सैनिक’ हे सैनिकी करीयर असलेले नव्हते तर सर्वसामान्य तरुणांनाही या काळात सैन्यात भरती होणं भाग होतं. दीर्घकाळ चाललेल्या या युध्दात अखेर जर्मनीचा पाडाव झाला. विजयी अमेरिकन सैनिक मायदेशी परतले.
====================================================================
आपल्यासमोर एक अत्यंत धाडसी आणि बुद्धिमान शत्रू आहे आणि युद्ध बाजूला ठेवून मी म्हणेन की तो एक अत्यंत शूर सेनापतीही आहे.
-विन्स्टन चर्चिल (ब्रिटिश पार्लमेंटसमोर)
====================================================================
मधे बीबीसी वर दुसर्‍या महायुद्धातल्या ऑपरेशन मिंसमीटबद्दल एक अफलातून माहितीपट दाखविला. ऑपरेशन मिंसमीट हे जर्मन सैन्याला गंडविण्यासाठी ब्रिटिशांनी रचलेल्या एका सापळ्याचं नाव होतं.. ती एक अफलातून गंडवागंडवी होती ज्यामुळे हजारो प्राण पुढे वाचले. त्या माहितीपटात ऐकलेली आणि विकीपीडिया सारख्या सायटींवरून उचलेली ही माहिती आहे.
दुसर्‍या महायुद्धाच्या काळात ब्रिटिश हेर खात्यातल्या काही सुपिक टाळक्यांनी व्यवस्थित नियोजन करून एक भेदी पुडी सोडली. ती इतकी बेमालूम होती की तिच्या वावटळीत खुद्द हिटलर गुंडाळला गेला. आणि सर्वात विशेष म्हणजे त्या पुडीचा नायक होता एक मृत देह.. एक प्रेत! (१).
