देश

पुन्हा आर्त गणवेश गांजला
पुन्हा एकदा देश गांजला

पुन्हा धावते मन मन रडले
जपत जपत आवेश गांजला

सहिष्णू मने स्तब्ध जाहली
पुन्हा गाढला द्वेश गांजला

खचत पिचत उन्मत्त चालिला
प्रगत प्रगत उन्मेश गांजला

पुन्हा स्मशानी गेली प्रेते
चिता ,चित्त ,चित्तेश गांजला

जगी सुन्न पाऊल खूणही
कळवळुनी परदेश गांजला

पुन्हा एकदा देश गांजला
पुन्हा एकदा देश गांजला

सामाजिक बांधिलकी म्हणजे काय रे भाऊ ?

खरच काय असतं हे ? कारण आपण लहानाचे मोठे होताना ५६ वेळा ऐकतो हा शब्द. एखादा शब्द वापरताना त्याचा अर्थ माहित असलाच पाहीजे अशी पद्धत अजूनतरी आपल्याकडे नाही आहे. मोठे मोठे शब्द वापरून जन निर्माण करण आणि अजून मोठे शब्द वापरुन ते टिकवणं महत्वाच.

तर विचारायचा हेतू निर्मळ आहे. मला याचा अर्थ हवाय. कारण बांधिलकी आपण बरयाच नात्यांत पाहतो. रक्ताचीच असतात बहुतेक नाती. मग समाजाच काय? तो मधेच कुठून आला? मी माझ्या समाधानासाठी अर्थ काढलाय पण परत असंख्य प्रश्न निर्माण झालेत. तर मी आधी अर्थ सांगतो आणि प्रश्न विचारतो.

आम्ही जेव्हा लहान होतो तेव्हा आमची आई रोज दुपारी आम्हाला रेल्वेलाइन जवळच्या गणपतीच्या देवळात घेऊन जायची. कधी तिथे कीर्तन चाललेले असायचे ते ऐकायला बसायचो, कधी प्रवचन चाललेले असायचे त्याला जायचो. कीर्तन दोन भागात असायचे पाहिल्या भागात भागवतातली एक कथा किंवा पुराणातली एखादी घटना भजनांबरोबर कीर्तनकार सांगायचे. मजा यायची. दुसऱ्या भागात सांगितलेल्या कथेचा मथितार्थ सांगायचे. हा भाग जरा गंभीर असायचा व सुरवातीला कंटाळा यायचा पण वय वाढल्यावर आवडायला लागला. कथेचे सार दुसऱ्याच भागात असते हे कळले. प्रवचनेचे विषय जरा गंभीर असायचे.

नव्या पिढीचे तरुण आम्ही, वृद्धांहूनी का करुण आम्ही?
लढण्याआधीच गेलो हरुन आम्ही, लागली कुणामुळे ही वाट?
लढत लढत हारणार्‍या, हरत हरत जिंकणार्‍या
सळसळत्या तारुण्याची, हा देश पाहतो वाट.

ओवाळणारे भक्त नाही, झेपावणारे रक्त नाही
घाव झेलण्या शक्त नाही, लागली कुणामुळे ही वाट?
भक्तीने ओथंबलेल्या, शक्तीने ओसंडलेल्या
खणखणीत तारुण्याची, हा देश पाहतो वाट.

माझा भारत देश

सारे जहाँ से अच्छा असा हा माझा भारत देश
नानाविध संस्कृती एकत्र नांदणारा एक समृद्ध प्रदेश
अनेक ऐतिहासिक, भौगोलिक घटकांचा असे हा उन्मेश
कविकल्पित भासो अशा वैविध्यतेने नटलेला माझा भारत देश

जगात शांततेचे पुरस्कर्ते अशी आपली ख्याती
मनात वैर ठेवणाऱ्या शेजारी राष्ट्राशीही जपली नाती
मैत्रिपूर्ण हात सदैव पुढे केला न ठेवता मनात कुठलाही द्वेष
थोरल्या भावाप्रमाणे कठोर परंतु क्षमाशील भूमिका घेणारा माझा भारत देश

आपापल्या क्षेत्रातल्या तज्ञ मंडळींनी वाढवली देशाची शान
"प्रगतीबरोबर सर्वांगीण विकास" या आपल्या पद्धतीचा आम्हा अभिमान