बोलण्याने बोलणे वाढेल ना...
अंतरीचा भाव तो ताडेल ना !
या मनाचा भरवसा दयावा कुणी....
हे कुणावरही कधी भाळेल ना !
याचसाठी शांत मी बसते अशी...
व्यक्त होता अर्थ भांबावेल ना !
वास्तवाला सांग या गाडू कुठे...
आठवांचा ओघ भंडावेल ना !
उत्तराने संपतो का प्रश्न हा...
प्रश्न जगण्याचाच रेंगाळेल ना !
-सुप्रिया.
मुक्तक
वाट कोणी देत नसतो, वाट व्हावे लागते!
गाठण्यासाठी किनारा लाट व्हावे लागते!
चोरवाटा, आडवाटा लोपती वाटेमधे,
गाठ शिखरांशी पडाया घाट व्हावे लागते!!
>..........प्रा.सतीश देवपूरकर
गझल
वाट हरवते फुलांत तेव्हा, काट्यांनाही वाट पुसावी!
वाटसरूने वाटेवरच्या वळणांनाही वाट पुसावी!!
हृदयामध्ये गाणे असले की, जगणेही गाणे होते;
जगणे खडतर होते तेव्हा, गाण्यांनाही वाट पुसावी!
काळजातल्या अमूर्त ओळी अडखळती ओठांवर येता;
अशाच वेळी, गुणगुणताना, शब्दांनाही वाट पुसावी!
चार पावलांवर घर अन् मी हुडकायाला वणवण केली......
पुढच्याला मागे खेचनारे आम्ही
विजेत्यांचे नांगे ठेचनारे आम्ही
नाही कुठेच आमच्या हक्काचा बाग
दुसर्‍याचीच फ़ूले वेचनारे आम्ही.
बुध्दीने काढतो निर्बुध्दांची सोंगे
अध्यात्माला दूर फ़ेकनारे आम्ही.
आम्हासाठी आणेल घबाड त्याच्या
सरणावरी हात शेकनारे आम्ही.
अंगात आमच्या बाणा कर्तव्याचा
दुबळ्यांची बोटे चेपनारे आम्ही.
कधी घडलेच नाही ते घडावे वाटते आहे
मला प्रेमात आताशा पडावे वाटते आहे
जरी हे एकटे आयुष्य मी उजवे म्हणालेलो
खरे सांगू.. तिला भेटून डावे वाटते आहे
जशी माझी गझल हल्ली तिच्या ओठात बागडते
तिने गझलेत माझ्या बागडावे वाटते आहे
जगालेखी तिचे-माझे नसावे वेगळे काही
तिच्या 'असण्यात'.. माझे सापडावे वाटते आहे
कसा रडलोय माझ्या विठ्ठलासाठी ..मला माहित
तिच्यासाठी तसे धो-धो रडावे वाटते आहे
मला बोलायचे नव्हते तरी बोलून गेलो मी
म्हणाले मौन माझे .."बडबडावे वाटते आहे !!"
__________
=======================
संवादाचा ढळतो आहे तोल, तरीही-
जितके जमते, तू माझ्याशी बोल तरीही
तुझ्या कृपेची वर्षा झाली.. निरभ्र झाले
अजून शिल्लक भिंतीमधली ओल तरीही
काठावरती बसणे बहुधा रम्य असावे
आपण जावे जमते तितके खोल तरीही
भेटत नाही मित्र अचानक रस्त्यावरती
म्हणावयाला पृथ्वी असते गोल, तरीही !
आपण आता येथे असणे सुंदर आहे
बदलू शकतो हा सगळा माहोल, तरीही !
पानांमध्ये पिंपळजाळी जपत रहावी,
असल्या संदर्भांना नसते मोल, तरीही...
-ज्ञानेश.
========================
*
कशी फेडू निसर्गाची उधारी ?
सदोदित द्यायची त्याची तयारी
रडावे मी कशाला प्राक्तनाला ?
मृगाक्षी हासता आली हुशारी
निराशा पाठ सोडीना जिवाची
तुझ्या हातामुळे आली उभारी
तुझे माधुर्य शब्दांना मिळाले
तुझ्या ओठांत गझलेची खुमारी
मिळाले पंख प्रीतीचे मला तव
अता क्षितिजाकडे घेऊ भरारी
---- अरविंद
गझल
माझे न काही, जे काय आहे, ते सर्व आहे परमेश्वराचे!
माझी न काया, माझी न छाया, श्वासांवरीही स्वामित्व त्याचे!
जन्मास आल्यापासून माझ्या वाट्यास आली झोळी रिकामी;
आली न विद्या, आली न लक्ष्मी, आयुष्य जगलो भिक्षेक-याचे!
गुंडाळतो मी जितका पसारा, तितका नव्याने होतो पसारा!
नाही मलाही, आता कुठेही, कोणामधेही गुंतावयाचे!!
केला जिवाचा आटापिटा मी! बाहेर येण्या कर्जातुनी मी,
मुद्दल निराळे, मी व्याज देखिल फेडू न शकलो देणेक-याचे!
जे वार झाले, ते पाठमोरे! मी वाचलो...ही किमयाच आहे!
अद्याप ओझरते तोंड देखिल मी पाहिले ना मारेक-याचे!!
तू दिलेले प्रेम म्हणजे भास होता शेवटी !
छानशी सुरवात आणी त्रास होता शेवटी !
तू दिलेला हा दुरावा आपलासा वाटला
तोच केवळ एक माझा खास होता शेवटी !
तू दिलेली साथ सुटली..आजही नाही पटत
बोललो नव्हतो तरी विश्वास होता शेवटी !
तू दिलेले पत्रही हमखास गंधाळायचे
अक्षरांना वेदनेचा वास होता शेवटी !
तू दिलेले गीत मी गातो अताशा एकटा
द्वंद्वगीताचाच तो आभास होता शेवटी !
तू दिलेल्या आठवांना आजही सांभाळतो
गुंतला प्रत्येक माझा श्वास होता शेवटी !
तू दिलेला शब्द होता तूच नाही पाळला
तो तुझा त्रागा विनासायास होता..शेवटी!
तू दिलेले सर्व काही तू म्हणावे 'आपले'
नाते तुझे नि माझे नाही खरोखरीचे
धर्माचे कर्म वेडे मानू बरोबरीचे.
येणे ही एकट्याचे जाणे ही एकट्याचे
गीतेत ज्ञान आहे सावळ्या श्रीहरीचे
येथे कुणी न बंधू सखा कुणी ना आता
नात्यात वैर झाले सार्‍या घरोघरीचे.
माझ्या तुझ्यात आता पडली कशास छाया?
कि, अंतर सांगते ती आता दरी दरीचे.
ओळख काय सांगू कसली तुला कुणाची,
काहीच नाव नसते स्वप्नातल्या परीचे.
कसा सोडवू गुंता माझ्या तुझ्या मनाचा?
झाले किती प्रयत्न माझ्या परोपरीचे.
विसरून दु:ख थोडे गझलेत या रमावे
घ्यावे भरुन प्याले माझ्या सुधाकरीचे.
गझल
रविकिरणांच्या दिंडीमधला वारकरी मी!
सूर्य पाहिला अंधाराच्या घरोघरी मी!!
पाय मला मातीचे होते....साफ विसरलो!
उगाच केली आकाशाशी बरोबरी मी!!
हृदयी माझ्या धडधड धरणीच्या हृदयाची;
मेघांनी हे ओळखले की, शेतकरी मी!
मन अन् बुद्धी...टाळ जाहले, तुझिया भजनी;
तुझा भक्त मी! तुझा पुजारी! टाळकरी मी!!
घाम गाळतो, कष्टाची मी भाकर खातो!
कष्ट कराया कशास लाजू?....कष्टकरी मी!!
जिथून जे जे, मिळते ते ते, अजून शिकतो!
गझलेच्या या क्षेत्रामधला शाळकरी मी!!
-------प्रा.सतीश देवपूरकर
भूशास्त्र व खानिज तेल तंत्रद्न्यान विभाग,
नौरोसजी वाडिया महाविद्यालय, पुणे.
