मराठी गझल

नको नकोशी जरी जगाला जन्मायाचे धाडस केले
मुग्ध कळीने काट्यामध्ये उमलायाचे धाडस केले

खाचा खळगे खूप जीवनी पायवाटही अरूंद होती
तोल सावरत ध्येय दिशेने चालायचे धाडस केले

जरी विषारी नजरा होत्या सभोवताली सहकार्‍यांचा
सन्मानाने जगण्यासाठी कमवायाचे धाडस केले

पतंग आले तिला विझवण्या गटागटाने,पण ज्योतीने
निश्चय करुनी प्रकाश देण्या तेवायाचे धाडस केले

पीठ कोणत्या चक्कीचे ती खात असावी कधी न कळले
अन्यायांना पदराखाली झाकायाचे धाडस केले

उपभोगाचे साधन केले तिला तरीही देवापुढती
सात जन्म त्या पतीस जुलुमी मागायाचे धाडस केले

तोंड दाबुनी मार खातसे बुक्क्यांचा ती उठता बसता

कधीही वागलो नाही तसा मी वागतो आहे
कुणावरही अताशा जीव माझा लागतो आहे

स्वतःची मी गझल गातो नि गाते रात्र अंगाई
तिलाही झोप नाही येत मीही जागतो आहे

मला माहीत आहे मी किती नादार आहे ते
तरी मी रोज स्वप्नांना उधारी मागतो आहे

स्वतःचा शत्रु आहे मी स्वतःचा शत्रुहन्ताही
स्वतःच्या मीपणावर शब्दतोफा डागतो आहे

किती स्वार्थी निघाला वैभवा विठ्ठल् तुझ्यामधला
स्वतःचे देवपण गुणतो तुझेपण भागतो आहे

आज तरी कुणी जरा इकडे लक्ष देईल काय?
शकूनीच रक्त पुन्हा विमल करता येईल काय?

जिथे तिथे उभेच हे, मही- रावण- दुर्योधन
राम कॄष्ण बुध्दाला इथे जगता येईल काय?

अहिल्याच्या शिळेला आज देखिल वाटते भिती
साधुवानी रावण, रुप राघवी घेईल काय?

तुटलेली ही नाती आणि फाटलेली ही मनं
दुभंगल्या आकाशी आत्मा तरी जाईल काय?

प्रश्नांचीच पिशाच्च नाचतात माझ्या भोवती
कोणी मला त्यांची चोख उत्तरे देईल काय?

रसिक मित्रमैत्रिणिंनो!
आज लिहिलेली, ताजी, पहिल्या वाफेची गझल आपणांस सुपूर्त करतो आहे! पहा कशी वाटते ती......
प्रथम एक माझा खूप जुना शेर मूड लागला म्हणून देत आहे..........
एक केली चूक अन् आयुष्य इतके फाटले......
की, पुन्हा हातून माझ्या ते न गेले टाचले!
...........प्रा.सतीश देवपूरकर
...................................................................
गझल
तू...मेघ पावसाचा! मी....चातकाप्रमाणे!
क्षण एक एक जगलो, एका युगाप्रमाणे!!

जगलो प्रसन्नतेने ठरवून मी परंतू;
कुठलीच गोष्ट नाही घडली मनाप्रमाणे!

मी चाळिशीत होतो; साठीत वाटलो मी!

ढोंगी, लबाड भाषा त्यांची मला जमेना
आलो इथे कशाला माझे मला कळेना

माझे नि जीवनाचे पटले कधीच नाही
जुळवून रोज घेणे त्याचे मला टळेना

दारु असो कि औषध सारेच भेसळीचे
कसदार, सकस, ताजे आता मला पचेना

नाना प्रकार येथे दिसतात माणसांचे
माणूसकी अता पण कोठे मला दिसेना

शिकतो तुझ्यामुळे मी गझलेस 'मायबोली'
गझलेशिवाय आता काही मला सुचेना

-नाहिद नालबंद
[भ्रमणध्वनी : ९९२१ १०४ ६३०, ईसंपर्क : nahidnalband@gmail.com]

गझल
तू तुझ्या, मी माझिया नादात आहे!
कोणते नाते तुझ्यामाझ्यात आहे?

कोण गाते? ते मला माहीत नाही....
एक गाणे माझिया श्वासात आहे!

वेदना जितकी तुझ्या विरहात होती;
वेदना तितकीच सहवासात आहे!

जाहली दु:खांसवे मैत्री जिवाची;
जीवना! मी आज आनंदात आहे!

का विटाळू तोंड मी वादात त्यांच्या?
राम कुठल्या, सांग वादंगात आहे?

आजची तिन्हिसांज का वाटे निराळी?
कोणता संदेश सूर्यास्तात आहे?

वाकडे पाऊल ना पडणार माझे!
आज मी मझ्याच विश्वासात आहे!!

राहिले रोमांच अंगावर उभे का?
काय माझ्या नेमके मतल्यात आहे?

वाटते तो जिंकतो मैफल अखेरी;
जीत त्याची प्रथम आलापात आहे!

मरण माझेच आयुष्यात माझ्या रोज डोकावे
अशी ही वेळ येते वाटते की बस तुझे व्हावे

सुखे असतील जर कोठे मला भेटू नका आता
कशाला मी तिचे व्हावे व्यथेशी गोड बोलावे

असे भलतेच काही चेहरे माझ्यात सापडले
खरा माझ्यातला मी कोण आता काय सांगावे

उशाशी स्वप्न माझे घेउनी निजतेस तू रात्री
अशी स्वप्ने मला पडती अता माझे कसे व्हावे

मला तू भेट आणी एकदा दे हासुनी टाळी
मनी जे दाटते ते हुंदक्यांनी मोकळे गावे

...मयुरेश साने

काढू नकोस ऐसे अंदाज या मनाचे
अवशेष फक्त येथे रक्ताळल्या रणाचे

गेले लढून होते येथे तुझे इशारे
सांगेल रक्त ते ही माझ्या कणाकणाचे.

गर्दी अमाप होती भुलली तुझ्या रुपाने
रेखून चित्र गेली डोळी तुझ्या तनाचे.

गर्दीत याच लफंगे साधून डाव गेले
झाले किती आघात माझ्यावरी जनाचे.

ए॓कून घे जराशी उठते इथे आरोळी
गारूड त्यात आहे माझ्या मुकेपणाचे.

येथे कुणी न रडला दु:खास माझ्या तेंव्हा
ते वाजत थेंब आले पझरल्या घनाचे.

अश्रूंच्या या पुराने वाहून आज न्हेले
मंजुळ गीत आपले वेळूतल्या बनाचे.

छेडू नकोस आता निर्भाव हे तराणे
झाले तसेही जगणे भिंगूरल्या क्षणाचे.

झाला उजेड वैरी अंधार शोधतो मी

________________________________________
रोज घेते जन्म माझी रोज मरते काळजी
माझिया गझलेत माझा रंग भरते काळजी

मी कसा जगणार?.... पडतो प्रश्न हा जेंव्हा मला
विठ्ठलाची याद येते आणि हरते काळजी
________________________________________

पैल नसलेल्या तिराचा ऐल ठरते काळजी
काळजा_रे चाल मैलोन्मैल ;... उरते काळजी !
_______________________________________

मी कितीही टाळले जरि बेफिकीर होणे तरी
रोज माझ्या काळजाला घट्ट करते काळजी

मी कडेवर घेतल्यावर कारटी सोकावते
विठ्ठलाच्या कंबरेचा हट्ट धरते काळजी

...................विठ्ठलाच्या कंबरेचा हट्ट धरते काळजी!!

गझल
गगन ठेंगणे जणू जाहले, हसायचो मी अशा त-हेने!
वाटावे आभाळ फाटले, रडायचो मी अशा त-हेने!!

गुन्हा कुणीही करो, परंतू, मलाच शिक्षा दिली जायची!
गुन्हाच वाटायचा जगाला, चुकायचो मी अशा त-हेने!!

प्रथम पंख अन् नंतर माझे पाय छाटले गेले दोन्ही;
बिनपंखांचा! बिनपायांचा!.....फिरायचो मी अशा त-हेने!!

देहाने मी एक दिशेला, मन माझे दुस-याच दिशेला;
सहकार्यांच्या घोळक्यांमधे असायचो मी अशा त-हेने!

जगणे माझे, सरणावरचे जळणे होते...कुणा न कळले!
धूर न कोठे, आग न कोठे, जळायचो मी अशा त-हेने!!

दोष कुणाला कशास देवू? आयुष्याने मला झुलवले!
भास वाटचालीचा व्हावा, झुलायचो मी अशा त-हेने!!