मराठी भाषा दिवस २०२२

नमस्कार मायबोलीकर मंडळी,

मराठी भाषा गौरव दिनाची सांगता झाल्याची घोषणा आता आम्ही संयोजक मंडळ करत आहोत. ज्यांची अभिवाचने अजून प्रकाशित होणे बाकी आहे, ती यथावकाश होतीलच. ह्या निमित्ताने समारोपाचे चार शब्द आम्ही लिहू इच्छितो.

दरवर्षी हा उपक्रम आपण आपल्या मायमराठीवरील प्रेम व्यक्त करायला एक निमित्त म्हणून राबवतो, असे म्हणू शकतो. आपल्या व्यक्तिमत्वाच्या जडणघडणीत महत्वाची भूमिका असणाऱ्या मराठी भाषेच्या सौंदर्यस्थळांची चर्चा घडावी, नवीन माहिती कळावी, अन पुढच्या पिढीला गोडी निर्माण व्हावी हा उद्देश याही वर्षी साध्य झाला. यासाठी नक्कीच आपण सर्व मायबोलीकर कौतुकास पात्र आहात.

माझी पहिली शाळा घाटकोपर , पंतनगर येथील शिवाजी शिक्षण संस्थेची मल्टिपर्पज टेक्निकल हायस्कूल - इन्ग्लिश मिडियम.
माझी पहिली इयत्ता झाली आणि आम्ही बोरिवलीला राहायला आलो. इथे मला जवळच्या इंग्रजी माध्यमाच्या शाळेत प्रवेश मिळाला नाही. त्यामुळे सुविद्या प्रसारक संघाच्या सुविद्यालयात प्रवेश घेतला.
घाटकोपरला असतानाच मी घरीच मराठी लिहायला वाचायला शिकलो होतो, त्यामुळे इथे दुसरीत प्रवेश घेता आला. आता आठवत नाही, पण मराठी लिहायला वाचायला मला माझ्या बहिणीने शिकवले असणार. ती माझ्यापेक्षा दहा वर्षे मोठी. ती मराठी माध्यमातूनच शिकलेली.
मोडी लिपीची अक्षरेही गिरवलेली आठवतात.

मी कॉलेजात होतो , तेव्हा पॉकेट मनीची पद्धत फार नव्हती. अडल्यानडल्याला म्हणून थोडे पैसे दिलेले असत. पार्ल्यात जानेवारी महिन्यात मॅजेस्टिक गप्पा असत आणि त्याला जोडून त्यांचं पुस्तकप्रदर्शनही असे. जवाहर बुक डेपोवालेही त्याच्या मागे पुढेच पुस्तकप्रदर्शन लावीत. अशाच एका पुस्तकप्रदर्शनात दुपारी मंडपात कोणीही चिटपाखरू नसताना भरपूर वेळ पुस्तकं चाळत , त्यातल्या त्यात कमी किंमतीची आवडलेली पुस्तकं विकत घेतली. त्यात वसंत बापटांची मानसी (किंमत पाच रुपये) प्रवासाच्या कविता ( किंमत सोळा रुपये) सकीना (किंमत बारा रुपये) ही पुस्तके घेतली. इंदिरा - मृगजळ आणि कुसुमाग्रज - वादळवेल हीदेखील.

सर्वात प्रथम या निमित्ताने मभादि संयोजकांनी स्मरणरंजनाची संधी मिळवून दिली म्हणून त्यांचे खूप आभार.

लहानपणी घरात, बाहेर, शाळेत, अगदी पंचक्रोशीत सुध्दा प्रामुख्याने मराठी भाषेचाच बोलण्यात/लिहीण्यात वापर व्हायचा.
घरात लहान मुलांची पुस्तके, मोठ्या माणसांची मासिके/पुस्तके , शलाका ग्रंथालयाचे सभासदत्व …अगदी चंगळ होती.
२ री-३ री पासूनच मी मोठ्या माणसांची पुस्तके वाचू लागले. माहेर मासिकातील ज्योत्स्ना देवधरांचे लिखाण लख्खपणे आठवते आहे.

मला मायबोली मराठीची गोडी माझ्या मायमाऊलीमुळेच प्रथम लागली. इतकी लागली, की शालेय जीवनात कितीतरी मराठीच्या शिक्षिकांनी धुरंधर प्रयत्न करूनही तीत बाधा आली नाही.

आई कोकणातली, त्यामुळे तिच्या अभिव्यक्तीला ते एक वाकुडं वळण जन्मजात लाभलेलं आहे. तसं तिचं शालेय शिक्षण तेव्हाच्या मॅट्रिकपर्यंतच झालेलं होतं, पण तरीही, किंबहुना त्यामुळेच की काय, तिच्या जिभेवर सरस्व.... एक हिंदू देवी सातत्याने नृत्याचे कार्यक्रम करत आली आहे. विशेषतः आई चिडली की या कार्यक्रमांना भलताच रंग चढतो.

शान्ता शेळके माझ्या सर्वाधिक आवडत्या कवयित्री. त्यांचं नाव, चेहरा आणि त्यांच्या रचना यांची एकत्रित ओळख ठसठशीतपणे केव्हा झाली ते आठवायचा प्रयत्न करतोय. माझं दहावी १९८३ चं. १९८२ मध्ये घरी टीव्ही आलेला, पण त्याने तोवर घड्याळातल्या सगळ्या घरांवर हक्क सांगितला नव्हता. कवी-लेखक दिसायचे ते पाठ्यपुस्तकात तेही नववीपासूनच्या - म्हणजे कुमारभारती आणि मग युवकभारती ; क्वचित वर्तमानपत्रात. पृथ्वीचे प्रेमगीत लिहिणारे कुसुमाग्रज आणि त्यांचं भव्य कपाळ, केवळ माझा सह्यकडा सोबतच्या वसंत बापटांचा चौकडीचा शर्ट हे लक्षात होते. बालकवींनी मात्र आधीपासूनच मनात जागा पटकावून तिथे नावही लावलं होतं.

उपक्रम - अभिवाचन/साहित्यवाचन
सदस्य नावः रुपाली विशे पाटील
लेखः आनंदाचे डोही

उपक्रम - अभिवाचन/साहित्यवाचन
सदस्य नावः सामो
लेखः अदला बदल