चित्रपट
अ-शोक सम्राट
आज मराठी भाषा दिनाच्या निमित्ताने, मराठी मनावर गेली पन्नास वर्षे तरी आपल्या आगळ्या वेगळ्या विनोदाची मोहोर ठसवून हसवत ठेवणाऱ्या अशोक सराफ या नटवराला नमन करावेसे वाटले. यंदा पंच्याहत्तरी गाठलेल्या त्यांना खरंतर आदराने, मानाने नटवर्य म्हणावे लागेल पण त्यांच्या खट्याळ विनोदी भूमिकांचा विचार करता 'नटवर' च जास्त जवळचे वाटेल. त्यांचा जन्म कधी कुठे झाला , मग शिक्षण नोकरी आणि रुपेरी पडद्यापर्यंतचा प्रवास ही अभ्यासपूर्ण माहिती आपल्याला इंटरनेटवर मिळूच शकते त्यामुळे त्या तपशीलात न जाता या लेखात मी फक्त मला भावलेला अशोक सराफ शब्दात मांडण्याचा प्रयत्न करणार आहे.
मराठी भाषा गौरव दिन - लखलख चंदेरी तेजाची न्यारी दुनिया - anudon - उंबरठा
उंबरठा म्हटलं की ती आठवते, तिच्यासाठी नसलेलं तिचं घर आठवतं! जवळपास ३८ वर्षांआधी पडद्यावर साकारलेली तिची जेमतेम दोन तासांची गोष्ट आठवते!
सुरुवातीच्या एका मिनिटभरात भरलेल्या घरात ती आतून रिकामी आहे हे तिच्या १/२ अस्फुट वाक्यांवरुन खोलवर जाणवतं. तिचा वावर घरभर आहे पण तिची स्वत:ची अशी जागा ती शोधते आहे. कधी बाहेरच्या बागेतल्या पाळण्यावर, तर पोर्चच्या बाजूच्या बाकावर.
मराठी भाषा गौरव दिन- लखलख चंदेरी तेजाची न्यारी दुनिया -एमरल्ड -घो मला असला हवा
‘घो मला असला हवा’ हा सुमित्रा भावे आणि सुनिल सुकथनकर या द्वयींचा२००९ चा चित्रपट. फारसा जुना नाही आणि त्यांच्या नेहेमीच्या जॅानरपेक्षा जरा वेगळ्या प्रकारात मोडणारा. मी भावे-सुकथनकरांचे चित्रपट चुकवत नाही. हा सुद्धा चुकवु नये या कॅटेगरीतलाच पिक्चर आहे.
मराठी भाषा गौरव दिन- लखलख चंदेरी तेजाची न्यारी दुनिया - पायस - हिरवं कुंकू
भारतातील आद्य चित्रपटसृष्टी असूनही जुने विनोदी चित्रपट वगळता मराठी चित्रपटसृष्टी ही आंतरजालावर काहीशी दुर्लक्षितच राहिली आहे. वेस्ट इंडिज क्रिकेट आणि मराठी चित्रपट यामध्ये हे विलक्षण साम्य आहे - काय ते ७०-८० च्या दशकातले वेगवान गोलंदाज होते/काय ते ७०-८० च्या दशकातले खळखळून हसवणारे विनोदी चित्रपट होते! अस्मादिकांच्या मते याचे एक कारण आपले अनेक पटकथाकार अमूर्त अभिव्यक्तीवादी (abstract expressionist) आहेत.
मराठी भाषा गौरव दिन- लखलख चंदेरी तेजाची न्यारी दुनिया- वावे- चित्रपट वास्तुपुरुष
सुमित्रा भावे आणि सुनील सुकथनकर या द्वयीने जे अनेक उत्तमोत्तम चित्रपट निर्माण केले, त्यांपैकी एक अतिशय उत्कृष्ट चित्रपट म्हणजे ’वास्तुपुरुष’. यातले प्रमुख कलाकार आहेत उत्तरा बावकर, सदाशिव अमरापूरकर, अतुल कुलकर्णी, रविंद्र मंकणी, रेणुका दफ्तरदार आणि सिद्धार्थ दफ्तरदार.
डॉ. भास्कर नारायण देशपांडे (महेश एलकुंचवार) यांना ’प्रिव्हेन्टिव्ह मेडिसिन’ या क्षेत्रात त्यांनी मुंबईच्या झोपडपट्टीत केलेल्या कामासाठी मॅगसेसे पुरस्कार जाहीर होतो, या बिंदूवर हा चित्रपट सुरू होतो आणि मग डॉ. भास्कर देशपांड्यांच्या स्मृतींमधून या चित्रपटाची कथा उलगडत जाते.
मराठी भाषा गौरव दिन - लखलख चंदेरी तेजाची न्यारी दुनिया - सामो - अपराध
कमालीचे सकस कथाबीज/ पटकथा, सशक्त अभिनय, अतिशय कर्णमधुर गाणी, आणि बावनकशी दिग्दर्शन अशा एका मराठी चित्रपटाबद्दल बोलायचं झालं तर मला मागे जावे लागेल. याची कारणे दोन. मी तितकेसे चित्रपट पाहात नाही आणि आजकालचे बरेचसे सिनेमे मला विशेष आवडत नाहीत. लहानपणीची मराठी व हिंदी चित्रपटांची रेशनिंगचे मजा औरच होती. रविवारी साप्तहिकी पाहून त्या त्या आठवड्याचे कार्यक्रम कळत असता आणि मग शनिवार-रविवारची वाट पाहण्याची उत्सुकता लागे.
चित्रपट परीचय-- फ्री गाय
कलाकाराचा ब्रॅण्ड म्हणजे काय ? एका माणसाच्या नावावर चित्रपट चालतो का ?
कोणत्याही एका कलाकाराचा ब्रॅण्ड बनवतात हे खरं आहे का ? चित्रपट व्यवसायाची असे काही शास्त्र असते का ?
तसे असेल तर ग्रॅव्हिटी, ज्युरासिक पार्क, इंडीयाना जोन्स, इंटरस्टेलार, अवतार, दा विन्ची कोड, पाकिजा, जंजीर इत्यादी अनेक चित्रपट कसे काय चालले असतील ?
ज्यांचा ब्रॅण्ड आहे त्यांचे झिरो, फॅन, लालसिंग चढ्ढा, रनवे ३४ , शमशेरा , रा वन , गुड्डू, जमाना दिवाना, ओ डार्लिंग ये है इंडीआस, स्वदेश असे चित्रपट डिझास्टर का झाले असतील ?
मिशन मजनू सिनेमाच्या निमित्ताने
मिशन मजनू हा सिनेमा नेफिवर प्रदर्शित झाला आहे. चिकवा धाग्यावर लिहीताना या निमित्ताने काही संदर्भ दिले. ते चिकवावर असावेत कि नाहीत या शंकेमुळे स्वतंत्र धाग्याचे प्रयोजन.
अलिकडे रॉ च्या आंतरराष्ट्रीय ऑपरेशन्स बद्दल डझनावारी सिनेमे आले. यात मुख्य भूमिकेत अक्षयकुमार होता तर सपोर्टिंग भूमिकात कुमुद मिश्रासहीत कधी अनुपम खेर तर अन्य काही ठराविक कलाकार दिसत. अगदी बॉण्डपटात एमशी संबंधित चेहरे दिसावेत तसे कलाकार फिक्स असत.