(या सर्व सुधारकांचं कार्य प्रचंड मोठं आहे, खूप कष्ट घेऊन सविस्तर संशोधनपर लेख लिहावा इतकं यांचं कार्य! आजचे आपले जीवन जसे आहे, त्यात या सुधारकांचा मोठा वाटा आहे.
(परवा एका चित्रपटाबद्दल एके ठिकाणी वाचलं, तिथे डॉ. भाऊ दाजी लाड यांचा उल्लेख वाचला. अन मग वाटलं की या एकोणिसाव्या शतकातील महाराष्ट्रातील सुधारकांवर कितीतरी पुस्तकं, लेख लिहिले गेले आहेत. अगदी विकिपिडिया, विश्वकोश इथेही यांची माहिती लिहिलेली आहे. पण तरीही यातली बरीच लोकं हळूहळू काळाच्या पडद्या आड हरवून जात आहेत. अगदी काही कारणांनिमित्त कोणी ती मुद्दाहून जाऊन वाचतीलही. अन भरपूर तपशील, विश्लेषण सापडेल. पण सहजी समोर आलं तर अनेकांना त्यांची नव्याने ओळख होईल. या दृष्टिकोनातून एका व्हॉट्सअप गृपवर काही सुधारकांची माहिती लिहिलेली. नंतर ती ब्लॉगवरही डकवली.
वारी महाराष्ट्राला माहीतच आहे. तो आषाढातला सोहळा कोणाला माहीत नाही? अनेक गावातून दिंड्या निघतात. लोक चालत पोचतात. काही संतांच्या, देवांच्या, गावांच्या पालख्यांचा संगम पंढरपुरात होतो. पण एक अशी वारी ‘मंगळवेढ्याचे’ लोक करतात, जिथे ना पालखी असते, ना पंढरपूरात जाण्याचे बंधन ! आहे ना interesting प्रथा !! पौतकाल म्हणतात त्याला!
अलीकडच्या काळातील पूर्ण जगावर परिणाम करणारी, आणि एका अर्थाने जग बदलवणारी घटना म्हणजे द्वितीय महायुध्द, ते घडून सुध्धा 80 , 82 वर्षे घडून गेली आहेत त्यामुळे त्याबद्दल नव्याने लिहिण्यासारखे माझ्याकडे काही नाही.मात्र आजकाल लोकांना 70 75 वर्षापूर्वीच्या गोष्टी उकरून काढण्यात रस असल्याने मी पण थोडे खोदकाम केले आणि काही मनोरंजक माहिती समोर आली.
या पूर्ण युध्दाचा कल बदलवणाऱ्या 2 घटना,
पहिली ,पूर्ण माघारीची, पूर्ण नाचक्कीची
आणि दुसरी अतिशय आशादायी, एक नवी सुरवात.
अर्थात या घटना तुम्हाला माहिती असतीलच.
पॅरीसमधील रोलँ गॅरोस टेनिस संकुलात (Roland Garros Tennis Complex) यंदाच्या टेनिस हंगामातील दुसरी ग्रँड स्लॅम स्पर्धा सुरू झालेली आहे. क्ले कोर्टवर खेळवली जाणारी ही एकमेव ग्रँड स्लॅम टेनिस स्पर्धा. इथल्या लाल मातीची कोर्ट्स अग्रमानांकितापासून बिगरमानांकित खेळाडूंची कायमच शारीरिक, मानसिक कसोटी पाहत आलेली आहेत. त्यामुळे रोलँ गॅरोस संकुलातील मध्यवर्ती कोर्ट असलेल्या फिलीप चॅर्टिएर कोर्टावर (Philippe Chartier) आजवर अनेक धक्कादायक आणि अनपेक्षित निकाल पाहायला मिळालेले आहेत. 14 वेळा ही स्पर्धा जिंकणारा स्पॅनिश टेनिसपटू राफाएल नादाल 2024 च्या स्पर्धेत पहिल्या फेरीतच बाहेर पडला आहे.
युद्धात शस्त्रापेक्षा शस्त्र कोण चालवत आहे हे महत्त्वाचे असते. जेव्हा पाकिस्तानी लष्कराने लाहोर आघाडीवर हल्ला करायला सुरुवात केली तेव्हा भारतीय लष्कराकडे कोणता पर्याय होता? त्यांना पुढे जाण्यापासून रोखण्यात आले होते, तसेच रस्तेही बंद करण्यात आले होते. त्याचवेळी त्यांना अखनूर (काश्मीर) वाचल्याची बातमी मिळत होती. पाकिस्तानी वायुसेना लाहोर आघाडीवर जोरदार हल्ला करत होती, त्यामुळे भारतीय लष्कर आपली पोझिशन बदलत होते. पाकिस्तानच्या युद्ध इतिहासात मेजर जनरल निरंजन प्रसाद यांच्या पलायनाचे चित्रण मोठ्या चवीने केले जाते.
हि अल्ल
लाहोर भारतासाठी विशेष महत्त्वाचे नव्हते. लाहोर जिंकणे हा ना कधी अजेंडा होता ना सैन्याने कधी प्रयत्न केले.
पुणे अफाट, बेशिस्त आणि अनियंत्रित वाढतेय. आताच्या पुणेकरांना त्याचं विशेष वाटत नाही.
पण ज्यांनी जुनं पुणं अनुभवलं आहे त्यांना पुण्याचं हे रूप झेपत नाही. काहींना बदल हा नैसर्गिक आहे असे वाटते. अर्थात शहरात होणारे बदल नैसर्गिक कसे असू शकतात असा प्रश्न लगेचच विचारला जाऊ शकतो.
