मायबोली वर लिहिणे हा माझ्या मते एक अभिमानाचा विषय आहे. इंग्रजीत त्याला आपण प्रेस्टीजियस असे म्हणू. मराठी ही देव नगरी या लिपीत लिहिली जाते. देवनगरी म्हणजे देवांच्या नगरीत जी लिहिली आणि बोलली जाते ती. म्हणजे विचार करा की ही भाषा आणि लिखाण किती पवित्र असेल. मायबोली वर मराठी लिहिणाऱ्या समस्त मंडळींना आपण दंडवत का घालावे याचं हे एकच कारण पुरेसे नाही का?अशी लिपी आपण लिहितो आणि असे लिखाण आपल्याला कळते ही भाग्याची गोष्ट नाही काय?
इतर लीपिंची नावं ऐकली आणि देवनागरी लीपिशी तुलना केली तरी त्यातला फरक लक्षात येतो.
मोडी लिपीबद्दल आपल्याला माहिती असते पण ती नक्की कशी होती हे आपल्यातल्या नव्या पिढीतील काहींना माहिती नसते. तिची तोंड ओळख करून देण्याचा हा माझ्या अल्पमतीचा प्रयत्न. तज्ज्ञ यात अजून प्रकाश टाकतीलच.
मोडी ही एका अर्थाने मराठीची शॉर्ट हँड लिपी... खरं तर धावती लिपी ( रनिंग लिपी) . प्रामुख्याने कारभारी मंडळी ही वापरत. सरकारी कागदपत्रे राजे लोक/ वरिष्ठ कारभारी सांगत अन हाताखालील कारकून ते मोडी लिपीत भराभर लिहून काढत. शिवकाळापासून पेशवाई पर्यंतची बहुतांशी कागदपत्र मोडी लिपीत आहेत. मी एम. ए. करताना त्यातली अनेक वाहीली, वाचली. त्या वेळेस शिकलेल्या मोडी लिपीवरची थोडी माहिती आपणाशी शेअर करतेय.
देवनागरी ‘लिपी’चा अपभ्रंश (भाग २)
नमस्कार! सर्वसाधारणपणे अापण नेहमी अमुक शब्दाचा ‘अपभ्रंश’ तमुक अाहे असे म्हणतो. जसे की अॉफिस चा अपभ्रंश होअुन हापिस हा शब्द. हॉस्पिटल चे अीस्पितळ, िअ. वरील अुदाहरणे िअंग्रजी शब्दांची अाहेत. मात्र मराठी शब्दांतही असे बदल घडुन येतात. जसेः जाहला – झाला. पण हे सर्व अपभ्रंश अुच्चाराबाबत अाहेत. अपभ्रंशाची सोपी व्याख्या म्हणजे ‘भ्रष्ट नक्कल’. भ्रष्ट म्हणजे जी मूळ प्रतिशी समरुप नाही अशी.
