लेख

(१) आपल्या मोबईल हॅण्डसेटसाठी "जावा अर्काइव्ह" (jar) या फॉरमॅट मधली संपूर्णपणे मोफत डिक्शनरी (इंग्रजी ते इंग्रजी) हवी असल्यास मला sonar.nimish@gmail.com या इमेलवर विनंती पाठवा. मी डिक्शनरी अ‍ॅटॅच करून पाठवेन.

त्याची साईझ 11 MB आहे. ती आपल्या कॉम्प्युटर मध्ये डाउनलोड करा आणि नंतर ब्लूटूथ द्वारे किंवा वायर्ड कनेक्शन USB cable द्वारे मोबाईलमध्ये कॉपी करून इन्स्टॉल करा. ही डिक्शनरी मला इंटरनेट वर खुप शोध केल्यानंतर मिळाली आहे.

केशवसुत अर्थात कृष्णाजी केशव दामले, आधुनिक कवितेचा उदयबिंदू.यांच्या काव्याचे आजवर जेवढे अवलोकन झाले,तेवढे कोणाच्या काव्याचे झाले नसावे. ते नि:संदेह युगप्रवर्तक होते, पण ते युगप्रवर्तक का ठरलेत? सन १८८५ च्या सुमारास केशवसुतांनी इंग्रजी कवितांच्या भाषांतराने काव्यलेखनास आरंभ केला.

"Courage, in the final analysis, is nothing but an affirmative answer to the shocks of existence."

-Kurt Goldstein

इतिहासातील काही घटना त्या इतिहासाचा भाग असलेल्या शहरावर, प्रांतावर किंवा समाजावर एक ठळक, दूरगामी असा परिणाम करत असतांना दिसतात. अशा काही ऐतिहासिक घटनांनी एखाद्या प्रांताचा इतिहास आणि भूगोलही कायमसाठी बदलून गेला असण्याची उदाहरणे जगभर आहेत. अशीच एक अकल्पित आपत्ती आजच्या पुणे शहरावर बरोब्बर ५० वर्षापुर्वी ओढवली होती.

दि. १२ जून २०१० च्या दैनिक लोकसत्तेच्या चतुरंग पुरवणीमध्ये "घरीच शिक्षण किंवा होमस्कूलिंग" या संकल्पनेवर आधारित ‘घरात शाळा’ हा शुभदा चौकर यांचा, तसेच या संकल्पनेचं उदाहरण विस्ताराने सांगणारा प्रयोगाची ’पायवाट’ हा वंदना अत्रे यांचा आणि ’शिकतं घर’ हा अमरजा जोशी यांचा प्रत्यक्ष कृतीतून शिक्षण या संकल्पनेवर आधारित एका शाळेची माहिती सांगणारा, असे तीनही लेख वाचनात आले. सर्व शिक्षण अभियानातील घोटाळे, विविध शालेय मंडळांचे अभ्यासक्रम त्यातून पुढे येणारे गुणांचे राजकारण, एकूणच महाग होत चाललेले शिक्षण आणि ढासळत चाललेला शैक्षणिक दर्जा या सगळ्यांच्या पार्श्वभूमीवर हे लेख आशादायकच वाटतात.

ती मुलगी ,ती तरुणी ,ती आजी ,ती मावशी ,ती काकी, ती ताई
ती बाई,ती खेळाडू ,ती डॉक्टर ,ती पोलीस ,ती अधिकारी ,ती शिक्षिका
ती मोलकरीण ,ती मजबुरी म्हणून वैश्या व्यवसाय करणारी ,ती शेतकरीण
या सर्वच महिला आहेत ........त्यांना आपण सर्वानीच त्यांचा हक्काचा सन्मान दिला पाहिजेच
एका दिवसा साठी नाही तर निरंतर चा .....तिला समानतेचे वागणूक हवी आहे ,सहानुभूती नको
पुढारलेल्या समाजाची मानसिकता अजून बदलायला हवी .....
मग नाही गरज पडणार एखादा दिवस महिलां साठी उसना मागून आणण्याची ,ना गरज पडेल गर्भ लिंगनिदान

mazi aaji, jenva geli tenva 97 varshanchi hoti. disayala ekdam samanya, jemtem pach foot unchi, gavhal rang, madhyam bandha.

jayachya adhi don varshe ti anthrunavarch hoti, apan kuth baher nighalo ki amhi vicharayacho ki tula kahi have ahe ka? tila kay have asayache tar murmure, mosambi nahitar batatawada. kiti kirkol magani asayachi tichi, koni pan devu shakel ashich.

ghari mhanaje maheri gele ki ye baba mala ek papi de, me tichi nat vay varshe 40 pan tila mazi papi havi asayachi, ata koni ase mhanar nahi, khup athvan yete tuzi aaji.

साहिलच्या चेहर्‍याकडे पाहून त्याच्या आईला गलबलून आलं. पुन्हा तेच. काय केलं की हे थांबेल हेच समजत नव्हतं. गेला महिनाभर सातवीतला साहिल शाळेतून आला की त्याचा अस्वस्थणा, चिडचिड, आदळआपट यातून त्याला बाहेर कसं काढायचं ते पालकांना उमजत नव्हतं. आजूबाजूला घडणार्‍या, वर्तमानपत्र, दूरदर्शनवर पाहिल्या जाणार्‍या आणि भारतीयांच्या बाबतीत असं काही घडत नाही असा समज असणार्‍या या गोष्टी आता त्यांच्याही घरात शिरल्या होत्या. मुल चिडवतात, गे, फॅगेट, स्टुपिड इंडियन, गो बॅक टू इराक, गळा आवळू आम्ही तुझा, लांब राहा आमच्यापासून, विचित्रच आहेस असं एक कुणीतरी म्हणतं आणि बाकिचे त्याला साथ देतात.

दुखः काय असते ? दुःखी राहणे काय असते? वारंवार त्याच दुःखात राहून कदाचित आपण समोर आलेल्या आनंदाचा आस्वादही घेऊ शकत नाही . आणि तो आनंद आपल्या पाशी येऊन आपली वाट बघून निघूनही गेलेला असतो ....दुखः हे तिहेरी आहे एक इमॅजिनेशन, दुसरे दृष्टीसामोरील आणि तिसरे प्रत्यक्ष अनुभवायला मिळालेले ...

अमावस्येची अंधारी रात्र, बाहेर मिट्ट काळोख. अचानक कडाडणार्‍या विजा, आपलेच पाऊल वाजले तरीही दचकायला होइल अशी निरव शांतता आणि मग त्या गूढ वातावरणात आणखीनच भर घालत सुरु झालेला पाऊस...

भर दुपारी लागणार्‍या उष्ण झळा, कातडी रापुन टाकणारा आणि घशाला कोरड पाडणारा शुष्क उन्हाळा, माळरानामधे असलेला रखरखाट, प्राणी आणि पक्षी पाण्यासाठी व्याकुळ होवुन दाही दिशांना पाण्याच्या शोधार्थ भटकत आहेत. शेतकरी मोठ्या आशेने आभाळाकडे नजर लावुन बसला आहे. अचानक आभाळ दाटून येते. ढग गडगडायला लागतात. आणि मग सुरु होतो मुसळधार पाऊस....

सर्वात आधी मी हे सांगु ईच्छितो कि हा लेख लिहिण्यामागे कोणत्याही एका लेखकाची वा त्याच्या लेखाची मापे काढणे हा हेतू नाही. बर्‍याच दिवसांपासुन ह्या विषयावर लिहायचं मनात होतं पण काही ना काही कारणानी राहुनच जात होतं. काल "डोंबिवली स्पेशल : डोंबिवली पुणेरी बाणा" हा लेख वाचला आणि माझ्यातला पुणेरी बाणा जागा झाला!.. आणि मग ठरवलं कि आज लिहुनच टाकुयात मनातल. तेव्हा कविताबाई, तुमचा लेख हे फक्त निमित्त झालय.. तुमची लिहिण्याची शैली, लेखाची मांडणी उत्तम आहे. मी फक्त विषयावर थोड भाष्य करु ईच्छितो...
*****************************************************