ज्योतिष चंद्रयोग

पाच वर्षांनी वाटतेय. एक अंदाज.
व्यवसाय कमिशन एजन्सी - द्रवरूप पदार्थ, औषधे किंवा रंग रसायनं. करावा. हळूहळू पण दीर्घकाल रिटन. विमा एजन्सीचाही विचार करा.

((मन्युफ्याक्चरिंग/ट्रेडिंग नको.
सरकारदरबारी उच्चपदस्थ उपयोगी पडतील, कुठे मोठा लाभ होईल हे विचार सोडणे. ))
धन्यवाद काका, विपू केली आहे, प्लीज बघा.

ज्योतिषशास्त्र विकसित होताना ध्रुव व त्याला धरून इतर ताऱ्यांची जी स्थिती होती ती ध्रुवच बदलल्यामुळे आज नाही. याचा आजच्या कथनावर किती परिणाम होतो?

नेमका प्रश्न.
ध्रुव बदलत बदलत साडेसव्वीस हजार वर्षांनी पुन्हा तोच येतो. यामुळे उत्तर /दक्षिण गोलार्धातले ऋतू बदलतात. आता हे सर्व फक्त पृथ्वी आणि सूर्यापुरतेच मर्यादित. यामध्ये चंद्रालाही आणले की जगाच्या ( पृथ्वीच्या) निरनिराळ्या ठिकाणाहून सूर्यग्रहण , कधी, कसे दिसेल हे अचूक येते. ही सायन पद्धत.

पण हीच पद्धत म्हणा किंवा चौकट किंवा रेफ्रन्स म्हणा इतर ग्रहांसाठी लागू ( extension )केल्यास दर अडीच हजार वर्षांनी ग्रह कुठे आहेत हे सांगताना एकेका राशिचा फरक पडेल. पण पण पण सायन पद्धतीवाले ती चौकटही फिरवतात!! मग नक्की काय झाले किंवा होईल? ते पाहण्यास आपले आयुष्य थोडे आहे. वृश्चिकेचा शुक्र कागदोपत्री वृश्चिकेत पण आकाशात तसा विंचवाच्या कैचीत दिसणार नाही.

निरयन पद्धतीत सर्व ग्रह ,सूर्य अतीदूरच्या ताऱ्यांच्या संदर्भांत/चौकटीवर सांगण्याची प्रथा ठेवली आहे. आणि हे अंतर इतके प्रचंड आहे की "शुक्र वृश्चिक राशीत" म्हटल्यावर तो हजारो वर्षांनीही आकाशात रात्री वृश्चिक तारकासमुहातच दिसेल. ही निरयन पद्धत. पण पण पण ही पद्धत फक्त सूर्य चंद्रास लावल्यास ( extension ) ऋतू आणि ग्रहणे चुकतात.

हे थोडे फार सोपे करून सांगण्याचा प्रयत्न केलाय.

ठीक आहे. सायन पद्धत कळली पण निरयन कळली नाही.

आकाशात रात्री जे तारकासमुह दिसतात तिथे तो ग्रह दिसतो. काही ठळक आहेत. वृषभ राशीत मंगळ म्हणजे खुप दुरवर कृत्तिका, रोहिणी आणि मृगाचे ठळक तारे आहेत तिथे जवळ मंगळ दिसेल. ( हातात सूर्य घेतलेला फोटो काढतो तेव्हा आपण जवळ असतो, सूर्य दूर असतो परंतू फोटोत मात्र हातात सूर्य धरला असा भास निर्माण होतो. मग आपण वळून दुसऱ्या हातारतही सूर्य घेतला असा फोटो काढता येतो. म्हणजे आपला अक्ष फिरला तरी सूर्य आपल्या जवळ दिसतो. तसं) तसंच पृथ्वीचा अक्ष दुसऱ्या ध्रुवाकडे वळला तरी मंगळ वृषभेतल्या तार्यांजवळच दिसेल. निरयन कुंडलीत ग्रह कुंडलीत दाखवले जातील तसेच ते अडीच/पाच//साडेसात हजार वर्षांनीही आकाशात आपल्या पुढच्या पिढ्यांना तिथेच दिसतील. ( पण त्यांना ज्योतिषाची आवड हवी आणि आकाश असले पाहिजे.)

शरदकाका, साधनाताई धन्यवाद.
नविन माहिती मिळाली.

Srd तुम्ही लिहिले ते थोडेसे कठीण असले तरी लक्षात आले. नक्षत्रे अर्थात दूर असल्यामुळे ध्रुवबदलामुळे त्यांच्या आपल्याला दिसणाऱ्या स्थानात थोडा फरक पडला तरी आपण त्यांना एकत्रित ओळखत/बघत असल्यामुळे त्यांच्या तुलनेत ग्रहस्थानाचा विचार करता काही फरक पडणार नाही.

सायनमध्ये सुर्यावरून कसे बघतात.

निरयन ग्रहांसाठी संदर्भ चौकट ही अतीदूरवरच्या तारकासमुहांची आहे आणि त्यातले तारे /समूह हे एका दीर्घवर्तुळात पसरलेले आहेत. ते एकमेकांपासून किमी वगैरे अंतरात न धरता तीस तीस अंशाच्या बारा भागात वाटले आहेत. हे झाले.

आता सायनकडे, त्याच्या संदर्भाकडे जाऊ. सूर्य संपात बिंदूपाशी ( दोन असतात, वसंत संपातवर) आला की तिथून अयनवृत्तावर पूर्वेकडे तीस तीस अंशांवर मेष, वृषभ राशी मानायच्या. यावरती आहेत असे वाटणारे ग्रह त्या राशीत. अयनवृत्त आहे तिथेच आहे पण राशीभाग पुढेपुढे सरकतात. म्हणजे ग्रह त्या राशीभागात असले तरी त्यांचा अतीदूरच्या ताऱ्यांशी संबंध नाही. मोठ्या वर्तुळाच्या आतले छोटे वर्तुळ.

____________________________________

ज्योतिष दोन भागांवर आधारित आहे.

अ) जन्मकाळी ग्रह आकाशात कुठे आहे हे लिहून त्यास कुंडली/planetary chart संबोधणे.

ब) काही ठोकताळे, समजुती (assumptions) यावर आयुष्याची भाकितं करणे.

--------–----------------------

(अ) भागातच सायन/निरयन दोन प्रकार झाले.

(ब) भागातला सत्तर टक्के भाग खाल्डिअन ( असिरिअन) लोकांनी मांडला आहे*#. सध्याच्या इराक आणि इराणमधला भाग व त्यातले लोक . ते भारतात आणले ग्रिकांनी. त्यात चंद्राची रास आणि शनिची साडेसाती जोडून आताचे भारतीय पारंपरिक ज्योतिष तयार झाले.

त्या सत्तर टक्के भागास रविची रास जोडून ( you are born under this star) सध्याचे पाश्चिमात्य ज्योतिष झाले.

*# - Time-Life book seriesमध्ये "TIME" पुस्तकात एक शिल्पाचा फोटो दिला आहे. राशी आणि ग्रहांसाठी चिन्हे आणि कोणत्या राशिंचा स्वामी कोणता ग्रह हे दाखवणारे अर्धवर्तुळाकार शिल्प.

y2j, चंद्रा वर लिहीलेत तसे इतर ग्रहांवर पण लिहा की.

जन्म सकाळी १०.२२,कृष्ण द्वितीया, १९८८
@srd, आपण या पत्रिकेबाबत स्वभाव, व्यवसाय वगैरे काही गोष्टी सांगाल का?

महिना राहिलाय.

अरेच्चा. डिसेंबर महिन्यात.

जन्मस्थान मुंबई/कोकण/?
ते धरून
हळवा स्वभाव? शांत पण निग्रही.
खासगी शिक्षणक्षेत्र/ मनोरंजनाच्या ठिकाणी?
डॉक्युमेंटस व्यवस्थित पाहणे,सही करणे. निर्णय चुकू शकतात.
छोटे मोठे प्रवासाची आवड.

धन्यवाद @srd. शांत तेवढं लागू होत नाही सध्या तरी. पण बाकी तुम्ही बरोबर बोललात. ठिकाण मुंबई.
संपर्कातून मेल केली तर चालेल का.

करा.

@ प्राचीन ,
फक्त मायबोली मेल नोटिफिकेशन मिळाले. मेल सापडत नाही.

ठीक आहे. शरद जी. पुन्हा एकदा प्रयत्न करून बघेन.

खूप माहितीपूर्ण लेख आणि प्रतिसाद देखील.