गाणी मनातली (आवडलेली मराठी गाणी)

भरून भरून आभाळ आलंय
<<त्या गाण्यातली दोन्ही गाणी बोरकरांचीच असावीत. >>
साधना ते गीत शांताबाईंचे. अक्षर अंगणच्या (ठाण्यात साहित्य संमेलनानिमित्त चाललेला उपक्रम) शांताबाईंवरच्या कार्यक्रमाचा समारोप या गाण्याने झाला होता.
त्या गाण्यात गर्भवती स्त्रीच्या मनाची अवस्था व्यक्त झाली आहे.हाती काय येई? जाई की मोगरा?=मुलगा के मुलगी.
एफेमवाल्यांना हे गाणे पावसाचे वाटते?????

'त्या' कार्यक्रमात गायिकेनेच हा अर्थ सांगितला होता. मला मूळ गाणं अजून ऐकायचंय, किंवा ऐकलेलं लक्षात नाही.

मला वाटते कि शांताबाईंनी पाऊस आणि गर्भारपण अशी सांगड घातली असावी

हो, गाणे वाचुन तोच अर्थ प्रतित होतोय. श्रावणातला पहिला पाउस, त्याने धरतीला फुटलेले पहिले कोंब + हिरविनीची पहिलीच गोड बातमी यांचा समसमा संयोग की जाहला.......

काल हे गाणे गुगलत होते तेव्हा तुनळीवर कोणी सायली की तत्सम नाव असलेली मुलगी पाऊसवेळा या कार्यक्रमात हे गाणे गात होती.

पण मी म्हटलेले ते गडद निळे वाले गाणे हे नव्हे. ते वेगळे आहे. आता कधी सखी मध्ये लागले तर रेकॉर्ड करुन घेते.

इथे भोळ्या कळ्यांनाही
आसवांचा येतो वास

या ओळी खुप फेमस आहेत.. खुप ठिकाणी वाचल्यात. हे गाणे ऐकलेय. गाणे आवडता आवडता एकदम एक खिन्नता भरुन येते मनात..

कसे? कसे हांसायाचे ?
हांसायाचे आहे मला,
हांसतच वेड्या जिवा
थोपटीत थोपटीत
फुंकायाचा आहे दिवा

हांसायचे
कुठे? कुठे आणि केव्हा?
कसे आणि कुणापास?
इथे भोळ्या कळ्यांनाही
आंसवांचा येतो वास

आरती प्रभू - हृदयनाथ मंगेशकर - लता
योगेशची पोस्ट दिसलीच नाही, त्याचवेळी मी काहीतरी पोस्टत असल्याने, बहुधा
साधनाची पोस्ट वाचून कवितासंग्रहातुन शोधून ही कविता लिहिली.

हांसायचे आहे मला, या गीताला मला वाटतं कुणाच्या तरी मृत्यूची पार्श्वभूमी आहे.

साधना, बोरकरांची हि कविता तूमच्या वेळी पण होती ? घाल घाल पिंगा वार्‍या, योगेश ला होती.
आपल्या वयांत इतके अंतर असूनही हि गाणी पाठ्यपूस्तकात राहिली. मला नवल वाटते.
बरं बोरकर आणि शांताबाई, दोघांनीही अनेक कविता लिहिल्या. आणि त्या सुंदरही होत्या. मग मंडळाने आणखी कविता निवडायचे कष्ट का घेतले नाहीत ?

हो बोरकरांची कविता ९वी किंवा १०वीत होती. गवतफुला रे गवतफुला पण ७वी-८वीत होती. घाल घाल पिंगा ५-६वीला होती. या कविता प्रातिनिधिक आहेत असे मला वाटते. अमुक काळातली कविता अशी असायची किंवा अमुक बाजाची कविता अशी असते म्हणुन यांच्याकडे बोट दाखवता येते, त्यामुळे मंडळाने कदाचित ह्यांना बदलले नसावे. माझ्या आईला तिसरीत एक कविता होती, ती माझ्या मुलीला ५वीत होती. आई हरखुन गेली होती तिच्या पुस्तकातली कविता वाचुन. 'देवा तुझे किती सुंदर ते जग..., इवल्या इवल्याशा टिपक्या ठिपक्यांचे देवाचे घर बाई उंचावरी' या कविता कालातीत आहेत. मुलांना या कवितांशी लगेच रिलेट व्हायला होते. त्यामुळे या कविता पाठ्यपुस्तकातुन जायला नकोच.

पण हे तरी बरे... नंतर मंडळाने थेट लांब उडी मारुन ८०-९० चे दशक गाठले. आता असे मी बोललेले इथे काही लोकांना जातीयवादी वाटेल पण इलाज नाही. माझा भाऊ ८-९ त गेला तेव्हा त्याच्या पुस्तकात दलित लोकांचे इतके साहित्य होते की तो घरात त्याप्रकारची भाषा बोलायला लागला होता. आम्ही त्याला ओरडुन ओरडून शब्द बदलायला भाग पाडायचो आणि वर मंडळाच्या नावाने खडे फोडायचो, इतके दलित साहित्य पाहिजेचच का पुस्तकात म्हणुन.

दिनेश, हल्लीची शाळकरी पुस्तके तुम्ही पाहिली नाहित ते नशिब. साहित्य चांगले आहे, बोर्डावर सुजाण लोकांची नावे दिसतात पण पॅटर्न बदललाय. थोडा धडा झाला की लगेच चौकटीत त्या धड्याबद्दल चर्चा, मग धडा पुढे चालु वगैरेवगैरे... अर्थात शिक्षणाच्या दृष्टीकोणातुन हा बदल चांगला आहे पण माझ्या डोक्यात ती जुनी पुस्तके गच्च बसली असल्याने खुपच अडखळल्यासारखे होते.

हो बोरकरांची कविता ९वी किंवा १०वीत होती. गवतफुला रे गवतफुला पण ७वी-८वीत होती. घाल घाल पिंगा ५-६वीला होती. या कविता प्रातिनिधिक आहेत असे मला वाटते. अमुक काळातली कविता अशी असायची किंवा अमुक बाजाची कविता अशी असते म्हणुन यांच्याकडे बोट दाखवता येते, त्यामुळे मंडळाने कदाचित ह्यांना बदलले नसावे. >>>>>> साधना, अगदि बरोबर. अजुन एक कविता मला आठवतेय
"लाडकी बाहुली होती माझी एक" -- पहिला पाऊस पडला की मला हि माळावर गाईने तुडवलेली बाहुली आठवते व मन हळुवार बनते.

अरे या धाग्याला १२ दिवसांचा उपास घडला.
सुरेश भटांच्या 'सप्तरंग' मध्ये आशा(भोसलें)चे मनोगत वाचले.
"मला जीवनात खरा आनंद कुठल्या गाण्याने दिला असेल तर तो 'केव्हा तरी पहाटे उलटून रात्र गेली" या गझलेने दिला आहे. हे काव्य गाताना मी फक्त माझ्यासाठा गाते. समोरचे रसिक मला दिसत नाहीत. मी माझ्यात रंगुन जाते. हे गाणं आणि दुसरं 'चांदण्यात फिरताना माझा धरलास हात' ही फक्त माझीच आहेत. ती दुसर्‍या कुणी गायली तरी मला आवडत नाही- मी फार पझेसिव्ह अहे त्या गाण्यांबद्दल."
(आशाची हीच २ काय कुठलीच गाणी मला दुसर्‍या कुणी गायलेली आवडत नाहीत.
पण खुद्द बाळासाहेबांनी निवडुंगसाठी केव्हातरी पहाटे पद्मजाकडून का बरं गाऊन घेतलं? मी दोन्ही ऐकलीत. दोन्ही आहेत माझ्याकडे. पण जेव्हा कधी आठवतो, तेव्हा आशाचाच आवाज आठवतो.

आशाची हीच २ काय कुठलीच गाणी मला दुसर्‍या कुणी गायलेली आवडत नाहीत.

सेम हिअर.. तशीही मला लता आशाची गाणी इतरांच्या तोंडुन ऐकायला आवडत नाही आणि आता झी च्या कृपेने इतक्या वेळा इतरांच्या तोंडुन ऐकलीत की वीट्ट आलाय. आता इतर कोणीही त्यांच्या गाण्यासाठी तोंड उघडले तर मी लगेच टिवी बंद करुन ओरिजीनल गाणे परत ऐकते. लाखवेळा ऐकुनही यांच्या आवाजातल्या गाण्यांची गोडी कशी काय अवीट आहे देवास ठाऊक.

लताआशा आणि इतर यांच्या आवाजात काय फरक आहे हे जाणुन घ्यायचे असेल तर त्यांच्या आवाजातले एखादे साधारण गाणे दुस-या कोणाच्या आवाजात ऐकावे. मग ते साधारण गाणे किती भयाण होऊ शकले असते ते कळते. केवळ या दोधींनी आवाजातल्या जादुनेच कित्येक गाणी तरुन गेलीत.

पद्मजाने सांSSगू तSSरी कSSसे मी वर जे काय केलंय ते इन्टॉलरेबल. आशाने बहुधा तो बाळासाहेबांनाच चिमटा काढला असावा. (उल्लेख पण बाळासाहेब असाच केलाय, बाळ असा नाही!)

बाकी माहित नाही पण ते ....'मी सोडुन सारी लाज अशी बेभान नाचले आज की घुंगरू तुटले रे' असे असणार.
पं हृदयनाथ मंगेशकरांनी (स्वतःचीच) चाल दुसर्‍या गाण्याला वापरल्याची उदाहरणे आहेत.
जांभुळ पिकल्या झाडाखाली=होली आयी होली आयी (मशाल)
बॉबी - अंखियों को रहने दो रेडियोवर पूर्ण वाजतं. त्याची सुरुवात
टूटके दिल के टुकडे टुकडे हो गए मेरे सीने में
आ गले लग के मर जाए क्या रख्खा है जीने में

रागा डॉट कॉम वर मराठी विभागात, धर्मकन्या चित्रपट शोधा,
मग त्या चित्रपटातले, आशा चे, देव नाही जेवला, हे गाणे ऐका.
नाही माझे आभार मानलेत, तर परत या बीबी वर येणार नाही.

दा, तुम्हाला अनुमोदन!!
मी हे गाणं जेव्हा पहिल्यांदा ऐकलं त्याला १३-१४ वर्षं झाली...पुढे हा चित्रपटही बघितला. सगळी गाणी अप्रतिम आहेतच, पण देव नाही जेवलेला...हे म्हणजे कळस आहे!!
"नक्षत्रांचे देणे" या आशाच्या कर्यक्रमाची कॅसेट होती, तशीच "आवाज चांदण्यांचे" पण आहे. "जिवलगा येशील कधी परतून...सांग ना..." हेही सुरेख गाणं. (बहुतेक त्यात लताचाही आवाज आहे. नक्की आठवत नाही आत्ता)
"पैठणी बिलगुन म्हणते मला, जानकी वनवास गं संपला..." हे असंच खुप लाडकं गहोतं!!

परवा एक गाणं "अचानक धनलाभ" व्हावा तसं लाभलं. पहिल्यांदाच ऐकलं. "बलमा खुली हवा में.." आशाचं. मग पुढे बराच वेळ तेच एक गाणं चालू होतं!!

कळून येता चूक आपुली देव नाही जेवलेला...पडद्यावर हंसा वाडकर ना?

वर्षा भोसले या आशा भोसले यांच्या कन्या. दोघींनी एकत्र गायिलेले 'तालासुरांची गट्टी जमली नाचगाण्यात मैफल रमली'. हे चांदोबा चांदोबा नाही ऐकलेले.
आशाताईंचे चिरंजीव हेमंत भोसले यांनी संगीतबद्ध केलेली आशागीते - शारद सुंदर चंदेरी राती, जो जो गाई अंगाई गाते बाळा माझ्या नीज ना, जा जा जा रे नको बोलू जा ना (सर्व शान्ताबाईंची). हिंदीत पण एक ऐकलेय.

मागे एकदा वर्तमानपत्रात वर्षा भोसले यांनी आत्महत्या करण्याचा प्रयत्न केला असे वाचनात आले होते.
इथे चर्चाही झाली होती त्यावर. त्यांनी आत्महत्येचा प्रयत्न केला नव्हता तर चुकुन गोळ्यांचा डोस जास्त घेतला गेला होता असेही त्या चर्चेदरम्यान कळले होते.

पेपरवाले सुतावरुन स्वर्गही गाठू शकतात, प्रत्यक्षात मात्र ते सगळे नरकात जाणार आहेत

आशाच्या एका लाईव कॉन्सर्टची कॅसेट माझ्याकडे ब-याच वर्षांपुर्वी होती. त्यात वर्षाने आशाबरोबर दोन्-तिन गाणी गायलेली. निगाहे मिलानेको.. हे एक आठवतेय, हुजुरेवाला, जो हो इजाजत, हेही बहुतेक गायले होते त्या दोघांनी. अर्थात त्या कार्यक्रमात हं.. मूळ गाण्यात नाही.

'जैत रे जैत' मधलं 'कोन्या राजानं' हे वर्षा आणि आशा दोघींनी एकत्र गायलय. सुं द र च आहे एकदम.

वर्षाचं सुरेश वाडकरांबरोबर पण एक सुंदर गाणे आहे. पण आता आठवत नाहिये.

जिप्सी चांदोबा आठवलं. त्यात वर्षा बालगायिका आहे का? हे गाणं मी शाळेत असतानाचं. चित्रपटगीत.

माधव, मी वरती लिहिलेले तेच गाणे का? >> नाही ते नाही.