शब्दवेध व शब्दरंग (४)

मी पण प्रथमच ऐकला.
पण झलक जास्त अर्थवाही वाटतो.

लघुदर्शन ? लघुशंकेसारखा ऑड वाटतो शब्द.

झलक जास्त योग्य वाटतोय. 👍

अनिन्द्य!
पण झलक मध्ये थोडी हिंदीची झलक आहे,

ओके ओके. झलक ठीक आहे.

लघुशंका आणि दीर्घशंका दोन्ही अयोग्य शब्द वाटतात मला.

पहिले हे की शब्दावरून कृतीचा नीट बोध होत नाही आणि दुसरे साध्या सामान्य नियमित शरीरधर्माला “लाज” क्याटेगिरीत का टाकायचे तेही अगम्य आहे.

या कृतींसाठी सामान्य वापरातले शब्द योग्य असूनही आता शिष्टसंमत नाहीत. So bad.

शिष्टसंमत.
एकी आणि दोकी. किंवा सिंगल आणि डबल. अजिबात लाज वाटत नाही.
आमच्या शाळेचे ध्येय वाक्यच मुळी "एकी हेच बळ" असे होते.

चला. मीच बिषय बदलतो.
झपूर्झा ही केशवसुतांची गूढ कविता. त्यातील झपूर्झा शब्दाचा अर्थ काय?
मुलींच्या खेळात ‘जा पोरी जा’हे शब्द असताना होणारा ध्वनी, शब्द. हा शब्द कवी केशवसुत यांनी अत्यानंदाच्या सीमेचा वाचक या अर्थी रूढ केला : ‘झपूर्झा ! गडे झपुर्झा !’ - केक १०६.
मराठी शब्दकोश (महाराष्ट्र राज्य साहित्य आणि संस्कृती मंडळ)
शब्दरत्नाकर मध्ये मोठे काव्यमय वर्णन आहे. अज्ञेयाच्या अफाट मैदानात संचार करणाऱ्या मानवाची चिच्छक्ती जेव्हा उद्युक्त होते तेव्हा तिला जी दिव्य गीते ऐकल्याचा भास होतो तो या शब्दाने आधुनिक काव्यप्रवर्तक कवि केशवसुत यांनी निर्दिष्ट केला आहे,
या शब्दासाठी किंवा कावियेसाठी WIKI चे एक पान आहे. ते ही वाचनीय आहे.
झपूर्झा
https://mr.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%9D%E0%A4%AA%E0%A5%82%E0%A4%B0%E0%A5...

झपूर्झा ऐकूनच माहिती होता. या नावाचे एक संग्रहालय पुण्यात नवीन झाले आहे असेही ऐकले आहे. नवीन माहिती आवडली.

.. विषय बदलतो….

या घाईमुळे त्यादिवशी “त्या” क्रियांसंबधी ३-४ अधिकचे शब्द चर्चिले गेले असते ते राहिले. 😀

आता विसरलो. असो.

इतक्यात माझ्या वाचनात आलेला नवा शब्द

कलमचोर

अर्थ = लिहित असतांना काही गोष्टी वगळणारा/ राखून ठेवणारा. सांगितल्याबरहुकूम न लिहिणारा.

म्हणजे कामचुकार लेखनिक असं? इन्टरेस्टिंग!

हो. कामचुकार+दीडहुषार असे वाटते.

स्वत:च्या खऱ्या वयापेक्षा खूप तरुण दिसणाऱ्यांना “उमरचोर” असा शब्दही आहे.

आता मराठीत वापरात नसावा फारसा पण हिंदी-उर्दूत अजून आहे.

कलमकसाई आहे तर

“केसकसाई” पण चालावा. केसाने गळा कापणारा 😀

माझ्या माहितीत आहेत काही

कलमचोर, कलमकसाई दोन्ही आवडले. कलमचुकार किंवा लेखनचुकार ही चालतील, यातले 'चोर' शब्दशः वाटतेय.