निसर्गाच्या गप्पा (भाग-१३)

दिनेशदा, जागु कोणि सांगाल का हे झाड कोणते आहे आणि आत ठेवावे कि बाहेर?

जागु, सुंदर चुल आणि मातीचा तवा. मी गावी असतांना वापरायचे. आता येथे काही चान्स नाही.

हो येतात. ज्याने मला भेट दिली तो म्हणाला कि पांढरी फुले येतात. पण विचारायला विसरले कि इनडोअर आहे कि आउट्डोअर. आतो तो रिटायर होउन गेला.

जागु, वेळ मिळेल तशी इथे येत असते. पण फरच गडबडीत. मी ठिक.

मानुषी.... सो स्वीट... काय काय गंमत आहे तुझ्या अंगणात..
दिनेश दा ,हिराची मस्त माहिती सांगितली.. गलीवर..
जागु ___/\____ आत्ता कळलं .. तुझ्यात तुझ्या आई चे गुण पुरेपूर उतरलेत.. उद्योगी, मेहनती , उत्साही , चिकित्सक, अभ्यासू, प्रत्येक गोष्टी चा, आजूबाजू च्या परिसराचा , निसर्गाचा आनंद पुरेपूर लुटणारी अशीच आहेस तू ही..

जागू आणि दिनेशदा.............माझ्या विचाराला सिरियसली मोदक दिल्याबद्दल ठांकू!
तुम्ही दोघांनी सांगितलेल्या गोष्टी माहेरी होतच होत्या. वडिलांकडे खराटे बनवणारा ठराविक वेळी यायचाच. बागेच्या एका कोपर्‍यात बसून तो हे करायचा.आंणि आम्ही भावंडं त्याला मदत केल्यासारखं करायचो. आणि त्यांचं काय डील असायचं आठवत नाही. पण आमचं आवार मोठं असल्याने आम्हालाच खूप खराटे लागायचे
दिनेशदा तुम्ही सांगितलेलं टेक्नीक वापरूनच तो भराभर खराटे करायचा.
आणि एक छोटी खोली जळणाचीच होती. घरातले सगळे बागेतलं सगळं पडलेलं "जळणेबल" तिथे नेऊन टाकायचे.
घरात एक शेगडी होती. आम्ही सगळे साधारण एप्रिल ते जुलाई/ऑगस्ट कृष्णा नदीवर पोहायला जायचो. मग आल्यावर ही शेगडी पेटलेली असायची. या शेगडीभोवती बसून आम्ही शिरा खायचो.
बागेत चूलही...........जागूसारखी..............होती. तेही बर्‍.याच वेळा भाकरीवगैरेसाठी वापरली जायची.
आणि थंडीत शेकोटी.................लवकर उठून राखुंडी लावत( तीही वडीलांनी घरी केलेली) शेकोटीभोवती मजा यायची. मग याच शेकोटीत कांदे, रताळी, बटाटे भाजायचे.

इथे आता एखादा खराटावाला मिळतो का बघते. आणि जळण साठवण्याची आयडीया बेष्ट! त्याचीच व्यवस्था करीन. आणि एखादी पर्मनंट चूलही करायला हरकत नाही.
जागू मी येणार आहे तिकडे तेव्हा आईला नक्की भेटू.

दिनेशदा हे खराटे करायचे उद्योग लहान्पणी केले आहेत. आणि ते सोलल्यावर उरणार्‍या पाती जुड्या करून जळण म्हणून वापरायचो, चांगलीच एनर्जी निर्माण होते त्यातून. तसच सुपार्‍यांच्या माळा करून उन्हात टाकायच्या वाळल्या की सोलून सुपार्‍या काढायच्या. अंबे उतरवून आढ्या लावायच्या असे उन्हाळी उद्योग असायचे. आणि कैर्‍या खाणेही .....

जागू, तुझा फोन बंद आहे का?

जागू, पुढच्यावेळी चुलीवरचं जेवण ना ?
तूम्हा सगळ्यांना लहानपणी बरी हि कामं करायला मिळाली, मला तर गावी गेल्यावर एकाही कामाला हात लावू दिला जात नसे. ( अति लाड ! )
सुमंगल, ते,झाड थोडेसे अबोलीसारखे वाटतेय खरे पण फुले आल्यावरच कळेल.

नारळ सोलल्यावर जो भाग उरतो ( सोडण ) त्यापासून माझ्या आजोळी एक त्रिकोणी उपकरण केले जायचे. त्याचा उपयोग फक्त, जात्यासभोवताचे पिठ गोळा करायला केला जायचा.

ही सोडणं बरेच दिवस पाण्यात भिजवून, मग ती मोठ्या कष्टाने कुटून त्यापासून काथ्या तयार करतात ( काथ्याकूट हा शब्द तिथला ) काथा मात्र पाण्यात लवकर कुजत नाही. झाडावरुन नारळ खाली पडल्यावर तो पाण्यात तरंगावा आणि कुजू नये म्हणून निसर्गाची योजना आहे हि. अफलातून पॅकिंग मटेरियल आहे ते.

काथ्याकूट.. आता कळ्ळं कुठून आला हा शब्द..अफलातून पॅकिंग मटेरियल आहे.. खरच अमेझिंग

काथ्याकूट.. मलाही पुर्वी माहित नव्हता, माझी जन्मठेप मधे याचा उल्लेख आहे, कैद्याना काथ्याकूट, कोलू अशी कामं करायला लावत.....

सुदुपार!!!

गेल्या वर्षी सोसायटी आवारातल्या झावळीचा खराटा केला होता. फक्त २५-३० काड्याच घेतल्या होत्या. नेहमीच्या साध्या सुरीने पात्याचा भाग काढून टाकला. बुंधा दोर्‍याने घट्ट बांधला. पण टोके मात्र तशीच वळवळती ठेवली (बाजारातले खराटे टोकाकडून सुद्धा एकसारखे केलेले असतात). अशा वळवळत्या टोकांचा सगळ्यात मोठा फायदा म्हणजे कपाटामागे, कपाटाखाली, बॉक्स बेडच्या खाली सहज जात होता. त्याला सगळी जळमटे / ईतर कचरा चिकटून येत होता. कशाला हवे व्हॅक्युम क्लीनर??

वळवळती टोके काय मस्त शब्द योजलाय !

कपाटाखालच्या झुरळांना आणि कपाटामागच्या पालींना मस्त गुदगुदल्या होतील !

झुरळांना आणि कपाटामागच्या पालींना मस्त गुदगुदल्या होतील >>>>:)

कपाटाखालच्या झुरळांना आणि कपाटामागच्या पालींना मस्त गुदगुदल्या होतील !
>>> हे राम!!!

अरे देवा...........खराटापुराण लईच विंटरेष्टिंग होत चाललंय!
झुरळांना आणि कपाटामागच्या पालींना मस्त गुदगुदल्या होतील>>>>>>>
हं एक खराट्याचा उपयोग कधीच नव्हता लक्षात आला.
असो..........पण मधुमकरंद.............वळवळती टोकं मीही अगदी तश्शीच सोडीन बरं!(सीरियसली)

खराट्याची आणखी खासियत म्हणजे जर कधी अ‍ॅसिड / ब्लीच वापरले तरी खराटा वापरता येतो. फारसा परिणाम होत नाही त्यावर !

ओमानमधे खजुराच्या पानाचा असा अनेकप्रकारे उपयोग करतात. पण ती पाने सुकली तरी टोचतात !

खराट्या चे नवीन उपयोग समोर येताहेत

पूर्वी इथे खरोखरचे खराटे मिळायचे.. त्यांना पाहून नॉस्टेल्जिया चे पूर येऊन विकत घेतले जात.. तसे हे खराटे फारच बुटके असतात..
पण आता खराट्यांमधे ही चक्क भेसळ होत आहे .. कसल्यातरी रूंद ,मऊश्या काड्या वापरल्या जात आहेत..
फोटोच काढून ड्कवते इथे.. म्हंजे खराट्याचे जाणकार लोक्स यावर प्रकाश पाडतील..

अर्धा तास सलग वाचल्यावर नि.ग्.च्या शेवटच्या पानावर येवून पोहोचले.
सर्व वाचून छान करमणूक झाली. खराटे-पुराण मस्त ! आम्ही पण लहानपणी खराटेच वापरत असू, अंगण झाडायला.
वर्षूताई, अभिनंदन ! लिंक पाठवायला विसरू नकोस.
सर्व फोटो मस्त !

खराटे पुराण मस्त!
वर्षूतैला पूर्ण अनुमोदन!!
आज 'प्राजक्ता'ने 'अबोली'चा फोटो टाकलाय!
सुमंगल, दिनेशदा म्हणतात त्यानुसार ती अबोलीच वाटतेय पानांवरून. पण ही ना, कोकणात जी गुलाली रंगाची अबोली मिळते ना, ती असावी. त्या अबोलीची पानं अशीच लांब देठांची, थोडी रुंद आणि पातळ असतात. अर्थात फुलं आल्यावर कळेलच!
प्रा. श्री द महाजनांच्या देशी वृक्ष आणि आपले वृक्ष या दोन्ही पुस्तकांत त्यांनी ज्ञानेश्वरीतली एक ओवी उद्धृत केली आहे ती अशी ........... ' झाड जाणावे फुले, तैसे मानस जाणावे बोले '...........किती सर्वार्थाने खरी आहे नै ही ओवी!!

हो ना फुलाशिवाय झाड ओळखणे कठीणच !

प्रज्ञा, खुप दिवसांनी ! शोभा कुठे आहे ?

आणि हसून हसून पोट दुखल्यावर पाठीवर पडून पाय झाडणारी झुरळे.. हा पुरावाच नव्हे काय ?

हसून हसून पोट दुखल्यावर पाठीवर पडून पाय झाडणारी झुरळे.. ईssssssssss

दा, हे वर्णन कितीही खरं असलं तरी..........नाहीच ते............झुरळ हा कीटक निसर्गात कशाला निर्माण झालाय असा मला जन्मत:च पडलेला जन्मसिद्ध प्रश्न आहे... सगळी निसर्ग साखळी, अन्न साखळी ह्या प्राण्याला बघून, किंवा त्याचा उच्चार कानावर पडल्या पडल्या सुद्धा बाजूला पडते आणि हा प्रश्न, प्रश्न आणि प्रश्न पडतो......................सगळी भिती, किळस या भयानक प्राण्यात एकवटलीये असं माझं ठाम मत आहे.

महानगरपालिकेच्या नियमानुसार नवीन घराला कंप्लीशन मिळण्यासाठी घराभोवती किमान पाच झाडं लावायची आहेत. कोणती झाडं आणावीत नर्सरीतून ? (मुंबई पुणे जुन्या हायवे वर एक नर्सरी आहे तिथे ७-८ फूट वाढलेल्या झाडांचे अनंत प्रकार आहेत)
झाडं ठरवताना शक्यतो देशी,सीझनल तरी फुलं येणारी,पानांचा फार कचरा न करणारी ( शेजार्‍यांच्या कपाळावर अठी नको), उभी वाढणारी हवीत ना?
उभा अशोक, पांढरा चाफा, सुपारी, .........अजून काही सुचवा की......

अवनी, तामणीचं झाड मिळालं तर लाव. ते फार पसरत नाही, पानांचा कचराही फार नाही होत आणि शिवाय ते आपलं राज्यपुष्प आहे!
कवठाचं झाडसुद्धा लावू शकतेस. तसंच रिठा, अंजनी (अंजन नव्हे हं!), रामधन चंपा, अशी बरीच आहेत.

शांकली, तामण ...अगदी आवडेलच, रामधन चंपा नाही माहीत..फुल कशी असतात?

रामधन चंपा......गुगल केल्यावर फोटो दिसला ....छान आहेत फुलं आणि पानंही मोठी दिसताहेत....
अंजनीची निळी फुलं तर वंडर्फुलच...अजून काही नावं सुचव बरं .......