25 जानेवारी 2021
कोल्हापूरच्या दक्षिणेकडील कर्नाटकच्या बेळगाव सरहद्दीला असणारा आजरा, गारगोटी, चंदगड, गडहिंग्लज हा तालुक्यांचा पट्टा फार वेगळा आहे. म्हणजे इथली अजूनही टिकून राहिलेली वनसंपदा, तिथले सह्याद्रीचे कमी-अधिक उंचीचे पठारे डोंगर भाग आणि तुलनेने थंड आणि अल्हाददायी हवा.
अशा गावी मी सांगलीतून ए एच - 47 पार करत पुढे छोटी मोठी घाटी, गावे व दोनदा महाराष्ट्र-कर्नाटक सीमा ओलांडत पोहोचलो. संध्याकाळी उत्तूर गावातील एका महादेव मंदिराचा माग गुगल मॅप व स्थानिक गावकऱ्यांना विचारत शोधून काढला.
सातारा जिल्हा तसा लैच सुबक, एकदम देखना. ह्या जिल्ह्याच्या दक्षिणेकडं मात्र येगळंच नखरं चालत्याती, लोणंद फलटन मार्गे जावा नाहीतर खालून तासगाव सांगली कडून येवा, अलीकडं फलटन अन वायल्या अंगाव विटा हितच काय ती रया. फुडं सुरू होतो औंधाच्या आई यमाईचा इलाखा, गोंदवलेकर महाराजांच्या रामनामाचा इलाखा. माण, खटाव, दहिवडी, औंध, म्हसवड, असली कितीतरी नामी अन त्याहून मोप कितीतर बिट्टी बिट्टी गावं अन वाड्या इकडं पसरल्याती, त्यातल्या त्यात दहिवडी म्हसवड वगैरे जरा बरी, म्हंजी लग्नात नवरी शेजारी बसल्याल्या करवलीला उगा बोटभर हळद लागतीच तसली. तालुक्याच्या कचेऱ्या अन खुळखुळ आवाज करनाऱ्या रसवंत्यांचा उगा मधाळ वास.
पहाटचे चार वाजले असतेल. सगळं गाव शांत झोपलेलं व्हत. सगळीकड शांतता व्हती. अचानक, एकाएकी शिरपाच्या घराजवळचा हापसा खटा-खटा वाजू लागतो त्या आवाजात पहाटची शांतता भंग होते.
हापप्स्याचा आवाज कानी पडताच दररोज सकाळ होऊस्तोर झोपणारा शिरपा आज खडबडून जागा व्हतो. आपल्या बायकोच्या नावानं बोंब मारीत शिरपा कश्या - बश्या कपड्याच्या घड्या घालतो. शिरपाच्या घड्या घालणं झाला तरी आणखी शिरपा ची बायको उठलेली दिसत नाही. तसा शिरपाच तिच्या अंगावरचं गोदाड ओढून बाजूला फेकतो, तशी रकमा वैतागून शिरपावर खेकसते, ' काय लावलंय हे ? झोपू द्या कि थोडा वेळ?"
'आग उठ कि तांबडं फुटलंय'