मानस कविता

ही अंतरेच सारी माझ्या तुझ्यातली पण
व्यापून अंतरांना उरतेच तू नि मीपण!

मी अंतरात माझ्या मोजीत बैसते रे
पाऊल एकटीचे मापीत बैसते रे
मी पोचते जरा अन् तू पावलात एका
जातोस लंघूनी हे मम भोवतीचे कुंपण...

तू बोललास माझ्या कानी उगाच काही
नसतेच ऐकले तर असते अजुन प्रवाही
पण थबकले तिथे मी, तेथेच थांबले मी
आता वहायचे तर, आहे कुठे ते जलपण?

ती वेळ योग्य होती, संधी सुयोग्य होती
आले उधाणूनी मी, तू वेचलेस मोती...
मोत्यांस वेचताना भिजलास ना जरासा?
ते तेवढेच... बाकी सारेच कोरडेपण!

आता उजाडताना मी रोज साद देते
माझ्यातल्या तुला मी हटकून मात देते
सगळ्याच अंतरांना अलवार जोडणारा

मन... मन... मन...
दोनच अक्षरांत सामावलेलं अनंत, अखंड, अफाट गगन!

कधी ते असतं स्वच्छ निळं, तान्ह्या बाळकृष्णासारखं निरागस
तर कधी असतं धुरकट पांढरं, मिष्कील आणि राजस!

कधी असतं मळभलेलं.... गुदमरणारं, गहिवरणारं...
आणि केंव्हा न सांगताच घनघोर धोधो कोसळणारं!

मन फार उनाड असतं, चंदनाचं झाड असतं,
कधी असतं गुणी बाळ, कधी मोठं द्वाड असतं.
मन मनोहरी गंधांचं,
कधी विषारी नागांचं
विरळ सावली, विरळ उन्हही
कधी निवारा, कधी तापही
मनाच्या पंखांना मनाचाच पिंजरा,
डोक्यातल्या द्वंद्वाला मनाचा आसरा

मन काही बोलत असतं, सतत काही सांगत असतं,
जगाच्या कलकलाटात बावचळून बिचारं...

कैच्याकै उगाचच.... काहिसुद्धा कारण नाही!
आत्ता तर खिडकीबाहेर जरासुद्धा पाऊस नाही!
मस्त कोवळं पडलंय उन,
तेही उबदार खिडकीतून...
तुकड्या तुकड्यात हलतंय पान
काही नवं, बरंच जून...
दूर दूर सुद्धा कुणी आर्त वगैरे आळवत नाही
उगीच जवळ बसून कुणी हळवं-बिळवं बोलत नाही
तरिसुद्धा कहितरी
बिनसलेलं आहे राव
कळत नाही नक्की कुठे
वाट चुकलंय माझं गाव!

किबॉर्डाच्या कडकडाटात गहिवरून काय येतंय...
एसीहूनही गार माझं, मन निपचित होऊन जातंय...
ओळख नाही, पाळख नाही तरी रांग लावून
पाहुण्यासारखं एकेक दु:ख मला ’पहायला’ येतंय
हे काही खरं नाही
असं होणं बरं नाही
गूढ डोह असेन मी पण
पाणवठ्याचं तळं नाही!

अनाहूत सारी किती अंतरे ही तुझे गीत माझ्या न कानी पडे
तरी त्या सुरांनी असे काय केले कि गेले इथे चांदण्याला तडे

अपेक्षा मला ना तुझ्या आठवांतून येण्याचि वा भासण्याची सुधा
तरीही जरा सांज होताच माझी निघे साऊली त्याच वाटेकडे

तुझा चंद्र होता तुझ्या चांदण्या, नील आकाश होते तुझे... मी कुठे?
पहाटे दंवाचे मुके थेंब झाले, तुला वाहिले कुंद ओले सडे!

कधी धावतो प्राशुनी स्वैर वारा कधी शांत तो रोवल्यासारखा
कधी तो मला भेटतो सांजवेळी... नि देतो उन्हाचे रुपेरी कडे!

सखे कुणाला नकोच सांगू कधीच पण हे असेच झाले
पुन्हा एकदा मला भेटताना मी दचकून चक्क उडाले!!!

दिवस असे की घरात माझ्या मलाच झाले अनोळखी मी
मला पाहूनी माझे डोळे हसले, म्हटले - ’अतिथि आले!’

झुळूक उष्णशी अंगावरूनी अशी लहरली... शहारले मी...
कसे तिच्या श्वासांस कळावे तिच्यात मी नखशिखांत न्हाले!

कुठे जरासे धडधडणारे थडथडते ते बघूदे तरी...
म्हणून गेले जरा खोल अन् ह्रदयाला मी डिवचून आले...!

तिथे कुठेसे कोपर्‍यात ते जीर्ण फाटके तुकडे होते
मला पाहूनी स्वप्ने माझी रुसली, मीही कातर झाले...

जिथे तिथे साठून धुळीचा ठसका जाब विचारित होता
धूळ नव्हे ती राख... अपेक्षांची तीही मी झटकून आले.

होय होता तोच माझ्या मन्मनीचा आरसा
पण अचानक जाहला होता जरा अंधारसा

कोण कुठले पिस हिरवे उमटूनी बसले तिथे
मी इथे रुतले तरिही उमटला नाही ठसा!

दिवस होते ओलसर अन रात्रही गंधाळशी
त्या ऋतूचा व्हायचा होताच मज आजारसा...

रे हसा भरपूर अन् थट्टा करा माझी अशी
फसवले मज निमिष तो होता सुगंधित धुंदसा!

बंद नेत्रांनी तुला मी शोधणे नाही खरे
डोळसांचा यापुढे घेणार आहे मी वसा...

कुंद ओले दमट नाते सडून जाण्याआत रे
सार पडदे उजळूदे अंतरात सुंदर कवडसा!

मी जन्माला येता येता
एक करामत करून बसले
टाहो फोडून रडण्याआधी
उगाच गाली हळूच हसले

कितीक मोठा गोंधळ तेंव्हा
देव-ऋषींच्या दारी झाला
गर्भवास सोसूनही सगळा
कसा जीव आनंदी उरला?

विज्ञानाला अन् शास्त्रांना
फार खटकले माझे हसणे
कुणी औषधे, कुणी अंगारे,
कुणी सुचवले वैद्य गाठणे

कोणालाही तेंव्हासुद्धा
सुचले नाही... कमाल आहे!
विचारले जर मलाच असते
म्हटले असते, ’धमाल आहे!’

विस्मरणाचा मंत्र मला तो
देणे राहून गेले होते
घाई घाईत गेल्या जन्मी
सगळे ठेऊन मेले होते

आता उरलेल्या श्वासांचा
हिशोब माझा तयार होता
कुठवर आले, कुठून पुढे
जायचे, तो रस्ता ठाऊक होता.

काय उरतंय कळत नाही
वाहत नाही, गळत नाही
राख झालं रान सगळं...
नेमकं काय जे जळत नाही?

आतून आतून उगवलेला
वेल पोचतो मेघांपार
तरी त्याला मुळांमधला
तिढा काही टळत नाही

छान जमून आलंय सगळं
सूर आहे साथ आहे
काही केल्या शब्द तरीपण
ओठांपाशी वळत नाही

मातीच्या मडक्यातून माझे
मीच कोंडले नभ थोडे
तरिही त्याचे अवकाशाचे
भान जराही ढळत नाही

तुला पाहूनी असेच होते
नित्य अचंभित मन माझे
मला छळे जो माध्यान्हीचा
सूर्य तुला का छळत नाही?

खरंच मला कळत नाही...

एकदा असंच सहजच...
पाय मोकळे करायला
निघाले मी संध्याकाळी
माझ्याचसोबत फिरायला.

हात धरला घट्ट तशी
वैतागले मी माझ्याचवर
’लहान नाही राहिले आता...
सोड हात मोकळं कर!’

दिला सोडूनी हात तरी पण
मीही जराशी काळजीतच
पुन्हा उधळली सैरभैर तर?
हरवलीच जर सांजेतच?

समुद्र ऐसा लुळावल्यागत
आणि मी अशी खुळावल्यागत
किनार्‍यावरी अंथरते मी
स्वप्न जुनेरे उलगडल्यागत

बघत राहते मीच मला मग
क्षितीजापाsssर उडताना
मणभर जडशीळ पाऊल माझे
वाळूत खोल खोल रूतताना

वळून पाह गे एकदातरी
परतून येणे नसे जरी
तुझा पिंजरा दहा दिशांचा
माझ्या भिंती चार घरी...

माझ्यातुन मी अशी कितीदा
उडून जाते होऊन अत्तर

येता जाता कधीतरी
येऊन जाईन तुझ्या घरी
दचकुन किंवा हरखून मला
घरात घे हं... तेंव्हातरी!

दाराबाहेर चप्पल सोडून
मोकळ्या पायांनी येईन आत
हसून म्हणेन तुला सहज...
"झाली का रे वर्षं सात?"

तुही हसशील छानसं आणि
देशिल बसायला खुर्ची एक
गोंधळलेल्या डोळ्यांत तुझ्या
आठवणींचा तरळेल मेघ?

"आलोच" म्हणत जाशील आत
आणशील घोटभर गार पाणी
तेवढ्यात ओढणीआड माझे
झाकून घेईन काळे मणी....

नजर जराश्या घाईघाईनं
फिरवून आणिन घरभर
नोंदून घेईन काही खुणा...
काही तस्विर भिंतीवर!

अंगठ्याखाली दाबलेलं
स्वप्नं अलगद करीन सुटं
हळूच घालीन फुंकर आणि
स्वच्छ होतील जळमट पुटं

तेवढ्यात तूही येशील तिथं