निसर्गाच्या गप्पा (भाग - १४)

यावेळेस जांभळे / रेडे करवंद मिळणार नाहीत पण पाऊस मात्र मनसोक्त मिळेल.
कदाचित, मद्यधुंद लोकांच्या सहवासाचा पण लाभ होईल.. पण आपण मात्र त्यांना दूर ठेवू.

अनिल, कोल्हापूरहून तूझ्या गावाला ( पावसाळ्यात ) जायला किती वेळ लागतो ? त्यानुसार वेळा ठरवू.

धन्स शांकली !

साधना .... गणपतीचे स्वयंभु मंदिर जेराडी ईन्टर्नॅशनल हॉटेल पासुन जवळ आहे. आम्ही चालतच गेलो होतो मंदिरापर्यंत. तुला कदाचीत माहीत असेलच ... तुला फोटी पाठवते मी मग लक्शात येईल.

शशांक, दादाजींबद्दलच्या माहितीबदल धन्यवाद. त्याचं श्रेय त्यांना मिळालं हे वाचल्यावर बरं वाटलं.

राता तांदूळ दिसायला लाल, चविला गोड. अगदी सुरवातीला तर आमची त्याच तांदळाची शेती होती. भाकर्‍याही राता तांदळाच्या आणि भातही. भात लाल व्ह्यायची. <<<< जागू, याची भातकुंडे काळी असतात का? आमच्याकडे याला 'मासाड भात' म्हणतात. आम्ही पण या भाताची लागवड करायचो. भातकुंडं काळी आणि सडलेला तांदुळ लालसर गुलाबी. अगदी जिव्हाळ्याच्या नातलगांना भेट म्हणून देण्यासाठी याची एक कणगी लिंपून (सीलबंद) ठेवली जायची. हल्ली हे बियाणे नजरेला पडेनासे झालेय.

आजच्या लोकसत्तात मारुती चित्तमपल्लींचा लेख आहे.निसर्गातील सुक्ष्म निरीक्षणे व
पावसाळ्यापूर्वी निसर्गात होणा-या बदलांवर लेख आहे.
ही लिंक -
http://www.loksatta.com/lokrang-news/maruti-chitampallis-article-on-natu...

ओळखा पाहू - हे चिमुकलं झुंबर कशाचं आहे?

Kiti sundar........ Konachyatari kalya ki kaay

Aaj purn divas tufaan paus.

Mumbapurila pavsane zodapale......... Udyachi headline

गजानन, निलगिरीचं (युकॅलिप्टसचं) आहे का ते झुंबर?

गौरी, होय. नीलगिरीचंच आहे.

लहानपणी आमच्या क्वार्टरमध्ये निलगिरीचं मोठ्ठं झाड होतं. उन्हाळ्यात अंगणात झोपलं, की शेजारी ते रात्री वेड्यासारखं वार्‍यावर डोलतांना दिसायचं. या झुंबराच्या टोप्या वाळल्यावर गळून पडतात, त्या आम्ही गोळा करून त्याच्या माळा बनवायचो.

दिनेशदा, जागू, गौरी मी काहिच वाचलं नाही.

व्वा!! मस्त योजना आहे कोल्हापूर - आंबोलीची... नक्की आवडेल यायला. प्लान थोडा आधी कळला म्हणजे ठरवता येईल.

काल रात्रीपासून पाउस लागला आहे. छान गारवा आला आहे.

आजच्या लोकसत्तात मारुती चित्तमपल्लींचा लेख आहे.निसर्गातील सुक्ष्म निरीक्षणे व
पावसाळ्यापूर्वी निसर्गात होणा-या बदलांवर लेख आहे. >>>> हे सांगायलाच आले होते. ......
"वृक्षांनधील बदलांतूनही पावसाळ्यापूर्वीचे काही संकेत स्पष्टपणे मिळतात.... मराठवाड्यात प्रचंड संख्येने आढळणर्‍या गोडांबा म्हणजे बिब्याच्या झाडाल बहर येणे हे दुष्काळाचे संकेत आहेत. खैर आणि शमीच्या वृक्षांना फुलोरा आल्यास त्या वर्षी पाऊस कमी पडतो. कवठाला आलेला फुलांचा बहर वादळवार्‍याचे संकेत देतो. बिचुलचा बहर आणि कुटजाचा बहर तर अतिवृष्टीचेच हाकारे देतो. आपण वेली पाहतो. या वेलींचे तंतू अगदी काटकोनात सरळ रेषेत उभे राहताता दिसू रागले तर ते चांगल्या पावसाचे लक्षण समजावे. ....."

खरोखरच निसर्ग समजून घ्यायला हवा.

खरंच मस्त आहे तो लेख. कात्रण जपूण ठेवणार.

सुप्र निगकर्स! गटगचे बेत चाललेत ना दिनेशदांबरोबर? कोल्हापूर, आंबोली, अनिलचं गाव.......... मज्जा करा.!
आम्ही नगरकर्स खूष आहोत कारण प्रचंड पाऊस चालू आहे.
थोडं अवांतर........शनि. संध्या. रोजच्या प्रमाणे पोहोण्यासाठी पुलात उतरलो आणि १० मि. पोहोलो नाही तर काय प्रचंड पाऊस झोडपायला लागला, वाटलं रोजचा कोटा पूर्ण करूनच जाऊ. पण पोहोणं अशक्य झालं. अती पावसात जसं टूव्हीलरवरून जात असलो तर कधी कधी थांबावच लागतं तसं झालं अगदी सांगलीला पावसाळ्यात कृष्णेत पोहायचो ती आठवण झाली.

जागु, तुला मस्त सुट्टी मिळाली भरपुर..

जिप्स्यी

मानुषी पण पाऊस पडत असताना पोहायला खुप मजा येते ना? मला खुप आवडायचे पण आमच्या इथे खुप पाऊस अस्ला की पुल बंद ठेवायचे,...

नमस्कार,

माझ्याकडचे वडाचे झाड साधारण दोन अडीच फुट वाढले होते. तेव्हा मागे साधारण फेब मधे एका लिंकवरची झाडाची उंची कमी करण्याची माहिती वाचली. त्यात उंच झाडाच्या खोडाला मधुनच मुळे फुटवायची आणि तिथुन कापुन ते झाड जमिनीत लावायचे असे तंत्र होते.

त्याप्रमाणे साधारण १० इन्चावर मार्किंग केले . मग तिथे एक सेमी भागातल्या खोडाची वरची सुकलेली पातळ साल सर्व बाजुंनी काढली. त्यावर ओली माती लावली एक प्लॅस्टीकचा तुकडा घेऊन त्याने हा भाग गुंडाळला वरुन आणि खालुन कापडाच्या चिंधीने ( दोरीने खोडाला इजा होईल असे वाटुन ) बांधले. रोज पाणी घालताना हा भागही ओला होईल असे पाणी घातली. खुप उन्हात दोन्ही वेळेस पाणी दिले. मागच्या आठवड्यात हे प्लॅस्टीक काढुन पाहिले तर मस्त नविन मुळे फुटली होती. आता त्या मुळांच्या खालुन झाड कापले आणि नव्या कुंडीत लावले की झाले. ( झाडाची उंची कमी झाली!! ) मी मात्र झाड कापुन जुन्या खोडाला अगदी चिकटून लावले. म्हणजे जुने खोड आणि नवे खोड दोन्ही मिळुन एकच झाड होईल.

शिवाय अंजिर गटातील झाडाला खोडालाही आधार मुळे फुटण्यासाठी हे तंत्र वापरता येते. अगदी जमिनी जवळच्या खोडाच्या भागाला वाळलेल्या पानांनी झाकुन ( मल्चिंग ) ठेवले तरीही तिथे आधारमुळे फुटतात.

सावली, मस्तच. फोटो टाक ना जमलं तर.

जागू दडपण घेऊ नको. राधा शाणी मुग्गी आहे:स्मितः
साधना ......पावसात मजा येते पोहायला पण आमच्या कडे इतका पाऊस कुठे की अगदी आमच्या पोहोण्याच्या वेळेत पडेलच! पण शनी. इतका कोसळला की पोहोणं बंद करावं लागलं. अगदी थपडा बसत होत्या. पण ती पण मज्जाच!
सावली सगळं डीटेलवार लिहिलेलं वाचून मस्त वाटलं! मलाही आता आंब्याच्या झाडाला कलम करायचंय. नीट माहिती काढून मगच करीन.

वा सावली, छान प्रयोग. फायकस कूळातील सर्वच झाडावर हा प्रयोग करता येईल.
आपल्याकडे निलगिरीची एकच जात लावलेली दिसते. मी स्वतः सिडनी आणि ऑकलंडला त्याच्या वेगवेगळ्या जाती बघितल्या. एकाला भडक केशरी आणि एकाला गर्द गुलाबी फुले आली होती.
इथे अंगोलात, आणखी एक दोन वेगळ्या जाती बघितल्या. एकीला तर चक्क ओडोमॉस सारखा सुगंध येतो. मी त्याची पाने आणून कपड्यात, बूटात ठेवतो.
आपल्याकडच्या निलगिरींना छोटी फले लागतात, त्यांचे भोवरेही छान होतात.
रच्याकने, युकॅलिप्टस अशा अडनिड्या नावाचे भारतीय करण न होता, आपल्या पर्वतावरून या झाडाचे नाव ठेवण्यात आलेय.

माझे तिकिट बूक झाले कि कळवतोच.

सावली मस्तच गं..

थँक्यु.
फोटो नाहीत कारण प्रयोग यशस्वी होईल का ते माहित नव्हते. पण पुन्हा करेन तेव्हा फोटो काढुन ठेवेन.
इतर खोडापासुन झाडे लावत्या येणार्‍या सर्वच झाडांचे करता येईल असे वाटतेय. करुन पहायला हवे.
मानुषी, किमान तीन ते चार महिने लागतात मुळे फुटायला. आंब्याची कलमं करायची मात्र काहितरी स्पेशल पद्धत असणार. व्यवस्थित शोधुनच कर.

काल भर पावसात इथे येऊरच्या डोंगरावर गेले होते. रस्ता डांबरीच आहे. मात्र जिथे जिथे ऑस्ट्रेलियन बाभळीची झाडं होती त्या झाडाखाली शेंगा पडल्या होत्या आणि भरपुर फेस पसरला होता. या शेंगातुन फेस येतो का? यबद्दल कोणाला काही माहिती आहे का?

मात्र जिथे जिथे ऑस्ट्रेलियन बाभळीची झाडं होती त्या झाडाखाली शेंगा पडल्या होत्या आणि भरपुर फेस पसरला होता

बहुतेक हो. मीही या फेसाबद्दल कुठेतरी वाचलेले.

निलगिरी पर्वताचे नाव या झाडांवरुन पडले असा मला भ्रम होता कारण झाडाची ओळख आधी झालेली आणि पर्वताचे नाव भुगोलाच्या पुस्तकातच वाचलेले. ही झाडे दिसली की त्यांच्यामध्ये निळाई शोधत बसायचे. त्याची करडी दिसणारी पाने बहुतेक लांबुन निळी दिसत असावित अशा स्वतःच स्वतःशी शोध लावायचे.

जेव्हा निलगिरी स्वतःच्या डोळ्यांनी पाहिला तेव्हा हा भ्रम दुर झाला

अरे वा... मस्तच की सावली.

जागुडे, मग घरी किती वेळेस फोन केलास आज???

दिनेशदा... निलगिरी वृक्षामुळे जमिनीचा पोत बिघडतो असं ऐकलय. हे कितपत खरं आहे?

निलगिरीचे झाड जमिनीतले आणि आसपासचे पाणी खेचुन घेते असे वाचलेय. त्यामुळे काही वर्षात जमिन नापिक बनते असे वाचलेत.

विकीवर याची माहिती वाचत असताना ऑस्ट्रेलियातल्या निलगिरी पर्वताचे नाव या झाडांमुळे पडलेय असे वाचले.

निलगिरी वृक्षाच्या आसपास छोटी झुडुपं वाढु शकत नाहीत. हे मी पाहिलय.

मी एका ठिकाणी वाचले होते कि भारतात ह्याची लागवड प्रामुख्याने निलगिरी पर्वता वर झाल्या मुळे ह्या झाडाचे नाव निलगिरी पडले …। जाणकारांनी ह्या संबंधी अधिक माहिती द्यावी