निसर्गाच्या गप्पा (भाग - ६)

शोभा, या फुलांना युफोर्बिया म्हणतात, आणि या झुडपाचा कुठलाही भाग तोडला की पांढरा चीक येतो. पण सावधान हं... कारण हा चीक जरा विषारी असतो. त्यामुळे ही फुलं हाताळली आहेस, पण सांभळून हं.. चुकूनही डोळ्यांना वगैरे हात लावू नकोस. युफोर्बिया फॅमिलीतली तसेच चाफ्याच्या कुळातली बरीचशी मंडळी आपल्याला थोडी विषारी असू शकतात.

मस्तच फुलं आहेत ही शोभा.

साधना, तुझ्याकडच्या कमळांना अजून फुलं आली असतील ना? बातमीची वाट बघतोय आम्ही!

शोभा, सुंदर आहेत फुले, रंगही छान आहे... पण याला देठ नसतो का?
तुम्हा सर्वांना एवढी सर्व माहिती कशी, आणि एवढी सर्व झाडे, फुले पाहायला तरि कुठे मिळतात? लकी आहात तुम्ही सर्व.
दिनेशदा... बरोबर आहे तुमचे..मोहाचे झाड पाहण्यापेक्शा त्याचा गंध अनुभवायला पाहीजे....

शोभा, मस्त फुलं

अगं अजुन एक कमळ फुलले परवा. मी अजुनेक बारीक कळी पाहिलेली, तीही वर येईल दोनचार दिवसात. एकदा कळी पाण्याबाहेर आली की खुप झपाट्याने वाढ होते. कमळ पहिल्यांदा साधारण दुपारी १२ ला फुलते आणि संध्याकाळी ५.३० पर्यंत बंद होते. त्यानंतर ते कोमेजेपर्यंत रोज फुलत आणि बंद होत राहते. मोठे भांडे लवकरच घ्यायला पाहिजे मला. पानांना जागा पुरत नाहीय.

काश साधना मै तुम्हारे नजदीक रहती......
तर, मी नक्कीच ती पानं चोरली असती. (पण मला खात्री आहे, मला ती चोरावीच लागली नसती! तू आपणहूनच दिली असतीस.)

चोरायला नकोच., पानांना मुळे फुटली की मी वाटप सुरू करणार आहेच.

मेरा नंबर कब आयेगा? और कैसे आयेगा? क्युंकी मै पूना में हूं ना!
माझं हिंदी वाचून तुला चक्कर येईल. जाऊंदे, मराठी कसं मस्त!

सांगणं अवघड आहे गं जागू, मी प्रथमच पाहिल्या ह्या बिया.

आज संध्याकाळी ठाण्याला गेलो होतो. वाटेत ट्रेनमधुनच नाहूर आणि मुलुंडच्या मध्ये एका ठिकाणी चक्क जॅकरांदा फुललेला दिसलांय (हुर्रे!!!!!!! ) आणि रेल्वे ठाणे स्टेशनमध्ये शिरताना पांढरा टॅबेबुयासारखी फुले दिसली. ठाणा स्टेशनवर मित्र बाईक घेऊन उभा होता त्याला तडक घेऊन गेलो आणि पाहिलं तर खरंच पांढरा टॅबेबुया फुललाय. ठाणे पूर्व गावदेवी मंदिराच्या बाजुलाच हे झाड आहे. कॅमेरा सोबत नव्हता.

आज सायंकाळी आमच्या घराजवळच बागूल बाग आहे तिथे जायचा योग आला. आणि अहो काय आश्चर्य! तिथे मोहाची ४/५, शिवाय पिवळा बहाव्याची ५/६, १ सीता अशोक, २ पिवळा तबेबुया, २ गुलाबी बहावा इत्यादी वृक्ष होते. आणखीन नवलाईचे वृक्ष जे मी प्रत्यक्षात पहिल्यांदाच बघत होते ते बघून काय वाटलं ते शब्दांत नाही सांगू शकत....
त्यांपैकी काहींची ही झलक!

हा क्रायसोफायलम! हा इथे आहे हे मला आजच कळालं! याच्या पानांची पाठ सोनेरी रंगाची असते. आणि याच्या फळांना स्टार अ‍ॅपल म्हणतात. ते ह्याचे प्रचलित नाव पण आहे.

हा जंगली बदाम! आत्ता हा फुलावर होता... जरासा Late Latif!

ही हळदवेल किंवा माधवी लता. ही मी पहिल्यांदाच बघितली.

आणि ही तिची पानं..

पळस पण होता आणि भरभरून फुलला होता. त्याच्या फुलाचा फोटो काढायचा मोह आवरला नाही.

हे बहुधा पीच अ‍ॅपल असावे. मला नक्की माहीत नाही. याच्या फुलांचा सीझन आत्ता नाहीये. याची पानं थोडी फणसाच्या पानांसारखी असतात.

पॉप्लारचे जवळ जवळ ७ वृक्ष आहेत तिथे. हे झाड पण मी पहिल्यांदाच बघितले. त्याचे खोड वैशिष्ट्यपूर्ण आहे. त्यावर उभ्या कोरल्या सारख्या भेगा(चिरा) असतात.

आणि ही पाने... पिंपळ पानांसारखी दिसणारी...

लाल आणि गुलाबी पावडर पफ माहिती होते; पण पांढरे सुद्धा असते हे ह्या बागेतच कळाले....

सीता अशोकाची कोवळी पालवी....कोवळीक म्हणजे काय ह्याचं उत्तरच जणू....

आणि हे ट्रंपेट फ्लॉवर. याला गुलाबी तिकोमा असं पण म्हणतात. हे तबेबुयाच्याच प्रकारातलं आहे. पण तबेबुयाची आणि याची पानं थोडी वेगळी असतात.

आणि ही याची पानं.....

क्रायसोफायलम इथे भेटेल असं मला स्वप्नात सुद्धा वाटलं नव्हतं. काय सुवर्णमंडित पानं दिसतात ह्याची. सूर्यास्त होत होता; आणि ती किरणं यावर पडली होती. त्यात हे झाड किती उजळून दिसत असेल तुम्ही कल्पना करा. फारच देखणा नजारा होता. आजचा दिवस सोनेरी झाला. सर्वार्थाने!

जिप्सी, परत गेलास की नक्की फोटो काढ या पांढर्‍या तबेबुयाचे.

मस्त फोटो आणि माहिती शांकली.

हा क्रायसोफायलम!>>>>>म्हणजेच सुवर्णपत्र ना?

बर्रोबर जिप्सी. यालाच सुवर्णपत्र म्हणतात. डॉ. डहाणूकरांच्या हिरवाई या पुस्तकात याचं खूप बहारदार वर्णन केलंय.

मीही काल राणीबागेत पाहुन आलो
हा घे क्रायसोफायलमला माझा झब्बु

हे त्याचे फळ

जागूने टाकलेले फ्टो मला दिसत नाहीत, मग बघतो.
शांकली छान फोटो. हळदवेल सुरेखच. पांढर्‍या पावडर पफची झाडे इथे दिसतात.
जिप्स्या, सुवर्णपत्राचे पिकून किरमीजी झालेले फळ खाता येते. ताडगोळ्यासारखे लागते.

जिप्सी झब्बू मस्तच!

राणीबागेत अजून बरेच दुर्मिळ वृक्ष आहेत. दिनेशदांबरोबर एकदा तिथे जायचंय वृक्ष परिचयासाठी!

बागूल बागेतल्या क्रायसोफायलमला दोन फळं लागलेली दिसत होती, त्याचे फोटोही काढलेत. आणि त्या माळ्याला १/२ दिवसात भेटून विचारेन ते फळ पिकलं की मला द्याल का म्हणून.

पाहिलं तर खरंच पांढरा टॅबेबुया फुललाय. ठाणे पूर्व गावदेवी मंदिराच्या बाजुलाच हे झाड आहे. कॅमेरा सोबत नव्हता. >>> ते झाड म्हणाले असेल
एकदा काय झाले, मी होतो फुलांनी डवरलेला,
तिकडुन आला जिप्सी त्याने डोकाउन पाहिले,
कॅमेरा नाही आणला म्हणुन फोटो नाही काढले (भ्याआआआआआआअ)
श्रीकांता कमलकांता.......(भ्याआआआआआआअ)

बाकी इकडे सगळी सुंदर सुंदर फुले येत आहेत (फोटोत)
ती बदके मस्त हळदवेल सुरेखच. पांढर्‍या पावडर पफ पण छान

>>>मुलुंडच्या मध्ये एका ठिकाणी चक्क जॅकरांदा फुललेला दिसलांय
पुण्यात बर्‍याच ठिकाणी आहे हा,

>>>हा जंगली बदाम! आत्ता हा फुलावर होता... जरासा Late Latif!
शांकली अशा फुलं/फळांची झाडं एम आय टी शाळेच्या (कॉलेज नाही) रस्त्याला आहेत.
हॅरिस ब्रिजच्या पुणे एंडला काही झाडं आहेत त्यानापण अशाच पण लांबट शेंगा/ फळं लागली आहेत. कुणी पाहीली आहेत का? कसली आहेत ती?

मोनाली

जागू, आता दिसले फोटो. अनोळखीच आहेत बिया. कदाचित पावसाळ्यात रुजतीलही.
पक्षी त्यातले काय खातात, हे पण कळत नाही.

शांकली, पूण्यात एवढी मोहाची झाडे आहेत. पण कुठल्याच लेखात आधी त्याचा
उल्लेख वाचला नव्हता.
आदीवासी लोकांसाठी दैवत असणारे हे झाड, नागरी लोकांसाठी कमी प्रतिष्ठेचे होते
कि काय ? मोह म्हणजे मोहाची दारु, हेच समीकरण होते आधी.
खाण्यासाठी पण उपयोग नव्हता होत वाटतं.

कुणी पाहीली आहेत का? <<<मी पहातो रोज
कसली आहेत ती? << माहीत नाही (शेवरी ?? )

जागू बिब्बा आहे का तो?

आता ऑफिसला येताना रस्त्याच्या दोन्ही बाजुंनी "कदंब" बहरलेला पाहिला.
खरंतर हा सीझन कदंब बहरण्याचा नाही, पण तरीही ४-५ झाडे सोडली तर इतर सगळीच अगदी भरभरून फुललीयं.