निसर्गाच्या गप्पा - २

दिनेशदा ही लिलि माझ्या आईकडे भरपुर आहे. ही लिली फक्त पावसाळ्यात फुलते. मी नेहमी हिच्या फुलण्याचा खेळ पहायचे. एक एक पाकळी मस्त फुलते हीची रात्री. आई नेहमी संध्याकाळी कळ्या काढून ठेवते आणि धाग्याने बांधते म्हणजे ती जास्त उमलत नाहीत सकाळी. पुर्ण फाकलेल फुल आहे ते दुसर्‍यादिवशी होत. आदल्या दिवशी खुप सुंदर फुल दिसत. ह्याला एक मंद वास येतो. आतले पिवळे पराग हे आदल्या संध्याकाळीच असतात. दुसर्‍या दिवशी सहसा नाही दिसत. हे पराग हातालाही चिकटतात.

ह्यामधे एक पुर्ण वर्ष फुलणारी पण जात असते. तिची पाने थोडी रुंद आणि फिकट असतात. वरच्या लिलिची पाने अरुंद आणि गडद हिरवी असतात. मी फुलांच्या सोबत लिलिच्या पात्या सजावटीसाठी लावायचे. ह्या लिलिला बाजुला अजुन कंद फुटतात. हारामध्ये ह्या लिलिचा वापर करतात.

आस | 10 March, 2011 - 13:40

अजुन एक दोन झाडे होती. पण नक्की नावे आठवत नाही आहेत.
एक जास्वंदीच्या कळीसारखेच पण लाल भडक फुले असणारे झाड होते.<<

हेच का ते झाड पण मलाही याचे नाव आता लक्षात नाही

साधना नेरुळच्या बालाजी मंदीरात ते नविनच बांधले होते तेंव्हा मी गेले होते. आता परत जाऊन बघायला मलाही आवडेल.

माझ्या घरी कॉमन टेरेसवर दुधाचे मोठे ट्रे आणी कुंडीतुन बरीच झाडे लावली आहेत पण आता लाल मुंग्याचा खुप त्रास होतो आहे. काय करता येईल, सोसायटीत लहान मुले आहेत संध्याकळी टेरेस वर खेळायला येतात. त्यामुळे लवकर उपाय करावा लागेल.

साधना, अशी बने आणि थिएटर असताना, विरंगुळ्यासाठी काय हवे आणखी ? पारंपारीक अँफीथिएटरमधे ध्वनीव्यवस्था नसे, पण सर्वांना नाटक नीट बघता येत असे.
पण यात समोर पडदा नसल्याने काही प्रॅक्टीकल अडचणी येत. (म्हणजे नाटकात एखाद्याचा खून झाला, तर त्याला उचलून नेण्याची व्यवस्था करावीच लागत असे. )

पूण्याला का दिल्लीला आहे ते आठवत नाही, पण नैसर्गिक चड उतारांचा वापर करुन अशी एक जागा तयार केलीय, आणि तिथे प्रयोगही होऊ शकतात.)

या पांढर्‍या लिलीच्या जोडीने लाल केशरी लिली पण असायची. त्याकाळी बागेत लावण्यासाठी, भडक राणी कलरचा चिनी गुलाब, पिवळी पांढरी शेवंति, मोगरा वगैरे अगदी कॉमन होते.

सचिन ती जास्वंदच, त्याचेही आकार आणि रंगावरुन २ प्रकार आहेत.

बालाजी मंदिरासमोर ने रुळ गावकर्‍यांचा पाठिराखा '' झोटिंग'' देवाचं मंदिर आहे. तिथे घेतलेला हा माझ्या चिंगीचा ( कु.जान्हवी) फोटो. रांजणाच्या अहमदाबादी मेवा )झाडाच्या पायथ्याशी हे मंदिर आहे.

हे ते मंदिर.

a href="https://picasaweb.google.com/lh/photo/9utYoG_MqK2wAGtyYTstsbBe-WzhPYRFbp...">

हे बालाजी मंदिर.

मी हा मेवा खाल्लाय फक्त, झाड नव्हते बघितले. (नावावरुन तो अहमदाबाद वरुनच येत असावा असे वाटायचे.)
बाय द वे, झोटींग हि कोकणात पुर्वी सौम्य शिवी म्हणून वापरायचे. संगीत संशयकल्लोळ नाटकातील एका पदात (ह्रुदयी धरा हा बोध खरा ), संशय खट झोटींग महा, अशी ओळ आहे.

डॉक, साधना,सचिन
छान फोटो ...!
साधनाने केलेलं कौतुक बघुन मला आता एकदा तरी नेरुळला भेट द्यावीच अस वाटायला लागलयं.

धन्यवाद दिनेशदा.
हिच ती लिली.
मस्त आहेत फोटो.

लाल मुंग्यांसाठी मी कासवछापचे तुकडे करुन कुंड्यांमधे खोचुन ठेवते किंवा जळालेल्या गुडनाईटच्या वड्या!
एक्पायरी झालेल्या टॅबलेटस वगैरे चुरा करुन कुंड्यांमधे टाकाव्या. कॅल्शियम चा डोस!

आर्या, ते कासवछाप पायरेथ्रम नावाच्या एका झाडापासून करतात. त्याचे पिक केनयात घेतात. शेवंतीच्या कूळातली वनस्पति आहे ती. शेवंतीसारखीच पांढरी फूले येतात तिला.

जर त्याने मुंग्या जात असतील, तर त्याचीही लागवड करता येईल. मागणी केल्यास मोठ्या नर्सरीत रोप मिळेल त्याचे.

आम्ही मलेरिया प्रतिबंधक धुरीकरणात पायरेथ्रम आणि किंग फॉग वापरतो. पायरेथ्रम हे एक चांगलं अँटी अ‍ॅडल्ट मस्किटो आहे.

डॉ. मी ओडोमॉस नावाचे पण एक झाड बघितले होते. त्याच्या पानाला अगदी ओडोमॉस क्रीमचाच वास येतो.
इथे आफ्रिकेत पायरेथ्रमच्या बरोबर आणखी पण काही झाडे (पाने) डासांच्या निवारणासाठी वापरतात. पण शहरी लोकांना त्याबद्दल सांगता येत नाही. जंगलातल्या माकडांना पण ती पाने माहीत असतात, ती पाने गोळा करून, ती माकडे अंगाला चोळतात !

इथे फ्लावर शो झाला मागच्या आठवड्यात, तिथनं लेमन क्यूकंबर ( लिंबाच्याचवीची काकडी ) च्या बिया आणल्यात. शिवाय सीड्स ऑफ इण्डिया नावाच्या साइटवरून गोंगूरा, लाल माठ, मायाळूच्या बिया मागवल्यात. सध्या घरातच बिया रुजवायचे प्रयत्न चालू आहेत. महिन्याभरात अंगणातली माती थॉ होइल मग बाहेर नेऊन लावीन रोपं .

पहिले डेफोडिल्स अन क्रोकसेस उगवायला लागले आमच्या इथे .

माकडे पाने अंगाला चोळून डासांपासून बचाव करतात हे मी पण वाचून आहे. पण विस्ट्रुत माहिती अजू मिळाली नाही.

शारंङधर पद्धतीची शेती, असा एक वेगळाच लेख आहे इथे.

http://www.loksatta.com/index.php?option=com_content&view=article&id=142...

पण शहरी लोकांना त्याबद्दल सांगता येत नाही. जंगलातल्या माकडांना पण ती पाने माहीत असतात, ती पाने गोळा करून, ती माकडे अंगाला चोळतात !
दिनेशदा,
एकदम पटलं बरं का !
अशा काही बाबतीत शहरी (गावाकडचीदेखील) माणसे नक्कीच अनपढ वागताना आपण तर पाहतोच !

साधना, फोटो हापिसातनं दिसत नाहीत. घरी गेल्यावर बघतो रात्री !

मला पण दिसत नाहीये (फोटो :-))

व्हीटीहून नरिमन पॉईंटला कोणी रोज जाते का? हल्ली एका प्रकारच्या झाडांना फिकट गुलाबी रंगाचा खुप फुलोरा आलेला दिसतोय. फुले पातळ, पारदर्शक आणि ट्यूब आकाराची आहेत. झाड बर्‍यापैकि उंच दिसते.

अमी ते उंदीरमारी असेल.

मी रोज ज्या रस्त्याने ऑफीसमधे येते त्या रस्त्यावर खुप ठिकाणी जांभळ्या रंगाच्या फुलांचे घोस फुलले आहेत. दुरुन ती झाड खुप सुंदर दिसतात. काही झाडांवर फक्त फुलचं आहेत. फोटो काढायची खुप इच्छा होते पण एकतर फुल खुप उंच आहेत आणि सकाळी ऑफिसची घाई असते, संध्याकाळी घरी जायची.

आणि माझ्या आजीच्या घरामागे एक प्रकारची रानटी झुडूपं होती. त्याला जांभळी घंटेच्या आकाराची फुल यायची. आम्ही त्यालम 'बेशरम' म्हणायचो. याची उंची साधारण ५ -६ फुट आणि कितीही तोडल तरी जोमाने वाढायच. कुणाला माहीती असेल तर सांगा याबद्दल.

हो! ही बेशरमची झाडे कितीही तोडली तरी येतात्...फार चिवट जात! पाणथळ जागी उगवतात. परंतु त्यांच्यापासुन अतिशय उपयुक्त असं किटकनाशक बनवतात असं ऐकिवात आहे.

अमि ते टॅबेबुया किंवा ट्रंपेट फ्लॉवर. त्या फूलांचा सडा पण पडतो रस्त्यावर. (इथे मायबोलीवर आहे लिहिलेले, त्याबद्दल)
स्निग्धा, ते झाड जकरांदा असेल, आणि त्या वेलीवरच्या जांभळ्या फूलांना घंटाळी असे पण नाव आहे. त्याची पाने पण सुरेख दिसतात. त्याचा एक प्रकार असतो, गुलबट जांभळा. त्याचे उंच दांडे असतात. त्या दांड्यांचा, रेडीओची एरियल म्हणून, उपयोग करता येतो, असे वाचले होते.