निसर्गाच्या गप्पा-१

हा वांग्याचाच एक प्रकार आहे. (बटाटा, टोमॅटो, मिरची सगळे याच कूळातले) याचे अगदी जमिनीलगत वाढणारे पण झाड असते. माझ्या आजोळी त्याला काटेरिंगणी म्हणतात. दातदुखीवर ते औषधी आहे, असे आई सांगते.
जागू, तो लेकुरवाळी झाडे लेख होता ना, तोच तो.

जागू, ही रानवांगी! आदिवासी लोक ती खाण्याकरता वापरतात.

जागू, याला आमच्याकडे काटेरी धोत्रा म्हणतात. (पडीक शेतात उगवते आणि भराभर वाढते) याचे फळ काटेरी व लांबट असते. याच्या पाकळ्यांचा उपयोग टकलावर केस उगवण्यासाठी करतात, असे माझ्या एका मित्राने सांगितले होते. त्याच्या डोक्यावर घासण्यासाठी मीच पाकळ्या गोळा करुन दिल्या होत्या. तो टकलावर बरेच कायकाय लावत असे.(कोरफड पण) त्याच्या टकलावर खरेच केस उगवले होते, पण ते नेमके कुठल्या औषधाने ने माहित नाही.

पण मी म्हणतो ते काटे रिंगणाचे झाड खूप कॉमन आहे. अशीच निळी पंचकोनी फूले पण झाडाची उंची कमी. रिंगणी हा शब्द गुजराथीमधे पण वांग्यासाठी वापरतात.

असुदे नक्की कुठला प्राणी बघु आम्ही ?

मी हिप्पो बघेन.....

दिनेश, तुमचे बरोबर आहे, ही काटेरिंगणीच आहे. आंबोलीला याचे काहीतरी नाव आहे (आईला विचारुन टाकते इथे). याची छोटी वांगी अतिशय कडु असतात. कुठलेही कडू फळ/भाजी मिळाली की लोकांना तो मधुमेहावरचा उतारा वाटतो. गावी काही जण याची चटणी करुन बिचा-या मधुमेहीला खायला घालुन त्याची अजुन वाट लावतात. माझ्या वडलांच्या घरात सगळे मधुमेही. त्यामुळे मधुमेहावरची सगळी औषधे घरातल्यांना ठाऊक...

नियमीत व्यायाम आणि तोंडावर ताबा ह्या दोन गोष्टी मात्र अतिवर्जीत.... आणि त्यामुळेच कोणीही सत्तरी गाठू शकले नाही

कुठल्याही प्राण्याच्या पिंजर्‍यातला त्याचा आवडता खाऊ, हात लांब करुन पळवायला बघायचा.
जो प्राणी म्हणेल, असु दे !

तो असुदे !!!

दिनेशदा माझ्या माहीती प्रमाणे रिंगणाच झाड वेगळ असत. त्याला पिवळ फुल येत आणि त्याचा नागिण ह्या रोगावर औषधासाठी वापर करतात.
हे बघा रिंगणचे झाड आणि फुल ह्याला नंतर फळ येत. त्या फळाचा वापर औषधासाठी करतात.>>>>>>>>>

होय.. हेच रिंगणाचे झाड म्हणून ओळखले जाते...... माझे काका वैदू गिरी करायचे..... तेव्हा ते नागीण रोगावर ( हर्पिस सिंप्लेक्स किंवा हर्पिस झोस्टर ) रिंगणाच्या फळाचे औषध द्यायचे हे आठवतंय.

या खेरिज रिंगणाच्या फळाचा दऊत ( इंक ) बनवताना मी त्यांना पाहिलं आहे. )

९ तारखेला राणी बागेत कुठे भेट्णार आहात. मला यायच आहे.

मला वाटतं दोन झाडांना एक नाव असावे, जागू च्या फोटोतल्या फूलाचे शास्त्रीय नाव Argemone mexicana आपल्याकडे ते तण म्हणूनच येते. याचे फळ पण लांबट आणि काटेरी असते. सूकले कि तडकते आणि बिया वार्‍याने उडतात.
आणि मी जे म्हणतोय ते काटे रिंगणी Solanum virginianum हे पण तणच आहे. याला छोटि बोरासारखी फळे लागतात. आधी हिरवी असतात मग पिवळसर होतात.
डॉ, माझे एक स्वप्न आहे, एखाद्या अनुभवी वैद्यासोबत सगळी औषधी झाडे बघत फिरायचे !!! त्या सगळ्या झाडांचे फोटो काढायचे !!!

९ तारखेला राणी बागेत कुठे भेट्णार आहात. मला यायच आहे.

राणीबागेला किती प्रवेशद्वारे आहेत? मला तरी वाटते दोन आहेत. त्यापैकी एकाजवळ भेटायचे ठरवुया. मला आता नक्की आठवत नाहीये त्यामुळे ज्यांना आठवतेय त्यांनी कुठे भेटायचे ते इथे लिहा.

नाहीतर बेस्ट म्हणजे तो मोडलेला हत्तीचा पुतळा आहे ना दाजी लाड संग्रहाबाहेर, तिथे भेटुया. बाकीच्यांनी त्यांच्या सुचना लिहा.

सध्या मी गॅलरीत ठेवलेल्या कुंड्याना "उंदिर" नावाच्या प्राण्याने त्रासले आहे मी दुसर्‍या मजल्यावर राहतो, पण माहित नाहि तो कुठुन येतो आणि सगळी माती उकरतो. आणि मुळे खातो (आणि हे सगळे त्याचे उद्योग मध्यरात्रीच असतात). मी लावलेले फणसाचे झाडाचे (चांगले ६ फूटी) मुळ खाल्ले आणि झाड गेले (यंदा पावसाळ्यात बिल्डिंगच्या परिसरात /किंवा मित्राच्या बागेमध्ये लावणार होतो). मी ते झाड काढुन टाकले, पण आता मोगर्‍याच्या कुंडिवर याचा हल्ला चालु आहे. सकाळी सकाळी उठल्यावर एकच उद्योग असतो सगळी माती उचलुन परत त्या कुंडित भरायची. रॅट किल वगैरे ठेऊन पाहिले, पण काहि उपयोग नाही. काहितरी जबरी विषारी औषध ठेवायचे म्हटले तर झाडाला धोका शिवाय कधी कधी लहान मुलेही झाडांना हात लावतात.

यावर काही उपाय?????

रच्याकने, हा जर हातात सापडला ना तर................ :प्रचंड चिडलेला बाहुला:

मी लावलेले फणसाचे झाडाचे (चांगले ६ फूटी) मुळ खाल्ले आणि झाड गेले

आरं आरं लै वैट झालं राव.. नक्की उंदिरच आहे ना?? माझ्या गच्चीत पण उंदिर येतात पण माझ्या झाडांना कधीच कोणी हात लावलेला नाही....

रॅटकिल ठेवण्यापेक्षा उंदरांना आवडेल असे काहीतरी दुसरे ठेव (उदा भजी) म्हणजे मुद्दाम उकरुन मुळे शोधायचा त्रास ते घेणार नाहीत.

डॉ, माझे एक स्वप्न आहे, एखाद्या अनुभवी वैद्यासोबत सगळी औषधी झाडे बघत फिरायचे !!! त्या सगळ्या झाडांचे फोटो काढायचे !!!

आधी वनस्पतीतज्ज्ञाबरोबर फिरायचे आमचे स्वप्न साकार करा ९ तारखेला.. मग तुमच्या स्वप्नाच्या मागे लागा....

नक्की उंदिरच आहे ना??>>>>>हो उंदिर किंवा घूसच आहे.

जागू, आमच्या घरी नाही येत उंदिर पण गॅलरीत असलेल्या झाडांवर मात्र यांची दावत झडत असते (आणि हो एकच उंदिर/घूस आहे. तोच सारखा येत असतो).
एकदा हातात सापडला ना तर त्याचा शेवटचा फोटो काढुन हार घालणार आहे.

पण मी अजुन प्रयत्न करणार आहे ते विचारण्याचा. आजच त्या घरी येणार आहेत.

हे 'उतार होणार नाही' हे उत्तर बरेच जण देतात. यामागचे खरे कारण उगाचच सगळ्यांनी औषध बनवायचा प्रयत्न करुन मुळ वनस्पतीचा नाश करु नये हे असावे असे मला वाटते. आपल्याकडे बहुतेक वेळा लोकांना शास्त्रिय माहिती देऊन परावृत्त करण्यापेक्षा त्यांच्या मनात भिती घालुन परावृत्त करण्याकडे जास्त कल आहे. (आणि शास्त्रिय माहिती दिली की लोक दुरूपयोग करतात. डहाणुकर बाई झाडांच्या औषधी गुणांबद्दल लिहायच्या तेव्हा लोक झाडांवर डल्ला मारुन त्यांची वाट लावायचे असे दिनेशनी लिहिले आहेच.)

हे ज्ञान आता लिहुन ठेवणे किती गरजेचे आहे हे तु त्यांना समजाव. तसेच 'उतार होणार नाही' हे गुरूंनी मनात ठवसण्यामागचे कारणही त्यांना पटवुन दे. मग त्या नक्कीच सांगतील तुला. नाहीतर असली सगळी उपयुक्त माहिती त्या लोकांबरोबरच नष्ट होणार. पुढच्या पिढीपर्यंत पोचणारच नाही.

आज रात्री जागा राहा आणि हे सत्कार्य करच..

<< त्याचा शेवटचा फोटो काढुन >>

शेवटी फोटो काढणारच तर तू त्याचा....

तूला एअरगन हवीये का या शुभकार्यासाठी ?

योग्या आधी द माउसहंट हा चित्रपट पाहुन घे आणि मग या शुभकार्याला लाग....
त्या चित्रपटातल्या उंदरासारखा तुझ्या उंदराचाही काहीतरी hidden agenda असावा

तूला एअरगन हवीये का या शुभकार्यासाठी ?>>>>>>>चालेल पण, हातात सापडतच नाही, कधी येतो कधी जातो ते कळतच नाही

उंदरावरुन गाण शोधशील आणि टाकशील माबोवर गाण + मेलेला उंदीर.>>>>>

गाण + मेलेला उंदीर

साधना अगदी खरं.

गाण + मेलेला उंदीर

मला चालेल असला फोटू..

गाणे हे टाक -

छोड गये बालम, मुझे हाय अकेला छोड गये
तोड गये बालम, मेरा प्यार भरा दिल तोड गये....

बरसोंकी मेहनतसे, एक पेड लगाया था,
उम्मीद के पानी से, उसको मैने सिंचाया था,
खा गये बालम, सारी जडे वो खा गये...

साधना

पण, खरंच काहि उपाय आहे का यावर???

थोडे दिवस कुंड्यांची जागा बदल.. जरा त्रास घे आणि रात्री कुंड्या घरात आणुन ठेव. त्याना यायची सवय झालीय. काहीच मिळत नाहीये असे दिसले की जागा सोडतील. उंदिर लोखंडी जाळीही तोडतात त्यामुळे जाळी लागुनही काही उप्योग होणार नाही. रॅटॉल चा वापर करुन बघ परत एकदा (औषधाचा ब्रँड बदल)

जागु तु ते पक्ष्यांचे फोटू आणी त्यांची रेसिपी कधी टाकणार?? की तुझ्या हातातला क्यामेरा पाहुन उरणमधल्या चिमण्याही पळाल्या?????

गाण + मेलेला उंदीर

जागू तरी बरं, तुमच्याच डोक्यात अशी कल्पना आली. नाही तर योगेशच्या डोक्यात अशी कल्पना आली असती तुमच्याकडचा उंदरांचा त्रास बघून तर काही खरे नव्हते. केश्विनीची काय अवस्था झाली असती?