मभागौदि २०२५- निसर्गायण - सी फेस ते सी शोअर - ऋन्मेऽऽष

बालपण मुंबईत गेले. अर्ध्याहून अधिक आयुष्य खरे तर. जिथे जंगल म्हटले की ते सिमेंट काँक्रीटचे. ज्याच्या खिडकीत चार कुंड्या तो निसर्गप्रेमी. आमच्याकडे त्याही दोनच. एकीत आपली संस्कृती आणि परंपरा जपत लावलेली तुळस तर दुसरीत आवड जपत लावलेला गुलाब. पुढे कधीतरी अंधश्रद्धा जपत मनीप्लांट देखील आला. पण त्यापलीकडे फार काही वेगळे प्रयोग नाहीत.

पक्षी म्हणाल तर बालपणीच्या चिमण्या वयात येईस्तोवर भुर्र उडून गेल्या. कबूतरे घाण करायला शिल्लक राहिले. त्यांना पिटाळून लावले की कावळे तेवढे हक्काने रोज दारात येऊन जेवून जायचे. वर्षातून एखादा पोपट, एखादी मैना, एखादी खारुताई दिसली की ती बातमी ठरायची. बघायला ही गर्दी जमायची.

पण माणसे सारी आपली वाटायची. चार दिवस गावाला किंवा एखाद्या निसर्गरम्य स्थळी जाऊन मन कितीही सुखावले तरी त्यात चार दिवसांपुरतीच मजा आहे हे मनाला पक्के ठाऊक असायचे. जसे पुष्पक सिनेमातील कमल हसनला कबुतरांच्या आवाजाची सवय झाली होती तसे आपल्याला या माणसांच्या गर्दीची, घर आणि दुकानांच्या गजबजलेल्या वस्तीची, गाड्यांच्या रहदारीची सवय झाली आहे हे स्विकारून झाले होते.

अश्यात नवी मुंबईला शिफ्ट व्हायचे ठरवले. मुंबईच्या तुलनेत निसर्ग ईथे थोडा जास्त. ऑफिसमधील नव्वद टक्के जनता नवी मुंबईत राहणारी. मित्रांमध्ये बहुतांश खारघर परीसरात राहणारे. त्यांच्या टॉवरच्या खिडकीतून दिसणार्‍या हिरव्यागार डोंगररांगांचे ते नेहमी कौतुक सांगायचे. पवसाळ्यात जरा जास्तच खुलायचे. पण तिथे माणसांची गजबज कमी. आणि मला नेमके हेच नको होते. म्हणून मग नवी मुंबईत स्वत:चे हक्काचे घर घेण्याआधी तिथे भाड्याचे घर घेऊन काही काळ राहायचे ठरवले. थेट खारघर न गाठता वाशीला सासुरवाडीजवळ राहायचे ठरवले.

वाशीच्या मिनी सी शोअर जवळील "सेक्टर ९-ए" चा एरीया पाहिला आणि दादरच्या हिंदू कॉलनीतली शाळा आठवली. तश्याच शांत गल्ल्या, स्वच्छ परीसर, रस्त्याकडेला दुतर्फा पुरेशी सावली देणारे वृक्ष.. मन नॉस्टेल्जिक झाले. म्हटले, आता नवी मुंबईकर व्हायचेच आहे तर ईथेच राहायचे. त्यासाठी सासुरवाडीच्या सोसायटीत राहायला सुद्धा तयार झालो पण बायकोलाच माहेर ईतक्या जवळ नको असल्याने चार गल्ल्या सोडून घर बघितले.

ईथे दर दुसर्‍या गल्लीत एखादे गार्डन होते. याचे तेव्हा फार अप्रूप वाटायचे. कारण मुंबईत आमच्याईथे गार्डन म्हटले की माझगावचा डोंगर नाहीतर थेट राणीची बाग, विषय संपला. असे शंभर पावलावर एखादे सार्वजनिक उद्यान बघायची सवय नव्हती. त्यात मुलगी केवळ दोनच वर्षांची असल्याने तिला जवळपास रोजच कुठल्या ना कुठल्या गार्डनमध्ये खेळायला घेऊन जायचो. तिच्या आनंदात आपला आनंद शोधू लागलो तसे हळूहळू ती छोटीमोठी उद्याने, तेथील पाने-फळे, फुले-पाखरे सारेच आवडू लागले. तेथील स्वच्छता आणि शांतता आवडू लागली. पण या सर्व छोट्या मोठ्या उद्यानांची काशी मक्का मदिना होते ते आमचे मिनी सी शोअर!

दक्षिण मुंबईकर म्हटले की मरीन ड्राईव्ह हे पहिले प्रेम! पुणे आणि उर्वरीत महाराष्ट्राला जेव्हा वादात हरवायचे असते तेव्हा आमच्याकडे समुद्र आहे म्हटले की विषय संपला. पण त्या पलीकडेही तो नेहमीच आवडत आलाय. आजही दर दुसर्‍या महिन्याला मुलांना घेऊन मरीनड्राईव्हची एखादी तरी फेरी होतेच. सकाळ संध्याकाळच नाही तर अगदी मध्यरात्री सुद्धा त्याने साद दिली की काळवेळ न बघता उठतो आणि निघतो. तिथली गर्दी ही कधी त्रासदायक वाटली नाही. उलट आपणही त्याच गर्दीचा एक भाग आहोत आणि तो समुद्र आपल्या सर्वच मुंबईकरांचा आहे असेच नेहमी वाटत आले.

मिनी सी शोअर मात्र त्याहून जवळचे वाटले. ते समस्त वाशीकरांचे नाही तर त्याच्या शेजारच्या गल्लीत राहणार्‍या आमचे घरचे अंगण वाटले. नवी मुंबईकर व्हायचे मनाने स्विकारले त्याचे ते पहिले आणि सर्वात महत्वाचे कारण ठरले.

सुट्टीच्या दिवशी सकाळी उठलो, ब्रश केला, आंघोळ केली की निघालो घरातून बाहेर सी शोअरवर हुंदडायला. पावसाळ्याचा सीजन असला, पाऊस पडत असला की आंघोळ न करताच भिजायला बाहेर पडायचो. पावसात भिजावे तर मिनी सी शोअरलाच हा जणू आमच्याकडे नियमच बनला होता.

संध्याकाळी फिरायला बाहेर पडलो किंवा रात्री जेवल्यावर शतपावली करायला निघालो की पावले आपसूक सी शोअरच्या दिशेने- वळायची. गार्डनमध्ये खेळायचे, वाळूत लोळायचे, तलावाच्या कट्ट्यावर गप्पा मारत बसायचे. सोबत डब्यात आणलेला खाऊ तिथेच बसून खायचा. थोडा खाऊ तिथे पाण्यावर आलेल्या पक्ष्यांना द्यायचा. तर कधी बसून वैताग आला की पाण्यात दगडे मारायचा खेळ करायचा. कधी पुर्ण तलावाला फेरी मारायची. कधी चालत तर कधी सायकल घेऊन फिरायचे. तर कधी एका जागी थांबून शंख शिंपले गोळा करायचे. कधी खारुताईच्या मागे पळायचे, तर कधी बेडकाचा दिनक्रम काय याचा शोध घ्यायचा.

मुलांच्या बालपणीच्या कित्येक आठवणी येथील निसर्गाशी जोडल्या गेलेल्या आहेत. आणि हे सर्वात विशेष वाटते कारण माझ्या बालपणीची एक फार आवडीची आठवण म्हणजे आईसोबत निर्माल्य विसर्जन करायला चौपाटीवर जायचे आणि तिच्या सोबत तिथेच वाळूत बसून खार्‍या वार्‍यासोबत भेलपुरी खायची. उद्या माझी मुले सुद्धा अश्याच आठवणी जपतील या विचारांनीच छान वाटते. म्हणून मुलांना मॉल आणि त्यामधील प्ले झोनमध्ये फिरवायचे काम मी मुलांच्या आई आणि मावश्यांवर सोडले आहे. आणि त्यांना निसर्गाच्या सानिध्यात घेऊन जायची जबाबदारी स्वतःवर घेतली आहे

असो, एका लेखात आणि काही शे शब्दांत संपणारा हा विषय नाही. त्यामुळे काही मोजके फोटोच शेअर करतो.

प्रचि १ - मरीन ड्राईव्ह आणि पावसाळा!

ऊंचच ऊंच उसळणार्‍या लाटा, पावसाचा जोरदार तडाखा, खाली समुद्र आणि वर क्षितिजापर्यंत भरून आलेले आकाश असे कैक ठरवून काढलेले फोटो आणि विडिओ आहेत माझ्याकडे, पण त्यातला हा एक आवडीचा जो सिग्नलला उभे असताना सहजच क्लिक करावेसे वाटलेला. दरी खोर्‍या, झाडे झुडपे, नदी झरे, पर्वतरांगा काही नाही या फोटोत तरी या मंतरलेल्या वातावरणातील जादू बघताक्षणी आपल्याही आतवर झिरपते आणि लागलीच पुन्हा तिथे जावेसे वाटते.

प्रचि २ - मरीन ड्राईव्ह आणि संध्याकाळ!

कुठलाही फिल्टर न लावलेले खरेखुरे तांबडे झालेले आकाश आणि माझी किंबहुना कित्येक मुंबईकरांची आवडीची स्काय लाईन

प्रचि ३ - मरीन ड्राईव्ह आणि नाईट लाईफ!

ईथे एकदा जागा पकडून वर आकाश बघत लवंडले की वेळकाळाचा बिलकुल अंदाजा राहत नाही. कारण या परीसराला झोप हा प्रकार ठाऊकच नाही.

प्रचि ४ - आणि हे आमचे फेवरेट मिनी सी शोअर!
माझ्या फ्रेंडलिस्टमधील कित्येक जणांच्या मते मी या जागेचा ब्रँड अ‍ॅम्बेसेडर आहे

प्रचि ५ - सी शोअर संध्याकाळ!

प्रचि ६ - सी शोअर सकाळ!

प्रचि ७ आणि प्रचि ८ - आमचे फेवरेट कट्टे!
ईथे निवांत बसावे आणि समोरचे विलोभनीय द्रुश्य बघत राहावे.

.

प्रचि ९ आणि प्रचि १० - सीशोअर म्हणजे फक्त जलाशय नाही.
वर लेखात आलेले सारे किडे मस्ती आम्ही ईथे एंजॉय केली आहे.

.

प्रचि ११ - आणि हो, पावसात भिजणे अगदी चिखलात लोळणे सुद्धा

प्रचि १२ आणि प्रचि १३ - गेल्या सात-आठ वर्षात येथील गार्डनचे रूप अनेकदा बदलले आहे.
त्यामुळे हे अगदी ताजे ताजे म्हणजे काल परवाचे शनिवार दिनांक १ मार्च २०२५ चे फोटो.

.

प्रचि १४ - आणि ही एक तशीच हृदयाच्या जवळची आठवण!

वाशीच्या घराच्या खिडकीतून दिसणारी निसर्गसंपत्ती. या फुलसाईज खिडकीला लागूनच आमचा बेड होता ज्यावर मी आणि माझी लेक झोपायचो. सकाळी उठल्याउठल्या बाहेर पाहिले की छान प्रसन्न वाटायचे. पानाफुलांनी बहरलेले वृक्ष, त्यावर बस्तान बसवलेले पक्षी, कंपाऊंड वॉलवर बागडणारी खारुताई, एखाद दुसरी मनीम्याऊ, त्या पलीकडे बिलकुल रहदारी नसलेला शांत, स्वछ रस्ता!

रोज सकाळचा ब्रश, सुट्टीच्या दिवशी माझे चहापाणी, पोरांचे खाणेपिणे सगळे त्या खिडकीच्या कट्ट्यावर, आणि त्या बेडवरच व्हायचे. रोज दिसणारे चिऊकाऊ, खारुताई ओळखीच्या झाल्या होत्या. मांजरींना नावे देण्यात आली होती. ते समोरचे वृक्ष म्हणजे एक अधिवासच होते...

आणि एके दिवशी ते पडले.

त्या दिवशी सजीवांचे आणखी एक लक्षण समजले, हालचाल न करणार्‍या झाडांना सुद्धा सजीव का म्हटले जाते हे समजले.. कारण ती सुद्धा जीव लावतात, आणि आपलाही जीव त्यांच्यात गुंतला जातो.

-- ऋन्मेऽऽष