सॅलड, कोशिंबिरी, रायते फॅन क्लब

भरत, कोशिंबिरीचा दाक्षिणात्य प्रकार वेगळा आहे.

सॅलड रॅप्स हाही एक छान प्रकार आहे.

कोबी/ लेट्यूसची आकाराने मोठी पाने बर्फाच्या पाण्यात कुरकुरीत करून घ्यायची. त्यांच्यात आपल्याला आवडते तसे मनपसंत सॅलडचे स्टफिंग भरायचे. उदा : स्वीटकॉर्न + टोमॅटो + किसलेले गाजर + पुदिना/कोथिंबीर + मीठ - साखर - लिंबाचा रस - मिरेपूड. (किंवा तुमच्या आवडीच्या कच्च्या / वाफवलेल्या भाज्या, मोड आलेली कडधान्ये इ.) हे सर्व त्या पानावर सारणाप्रमाणे ठेवायचे आणि पानाची अलगद हाताने वळकटी करून त्याला टूथपिकने उभे खोचून बंद करायचे. किंवा सारण पानाच्या मधोमध ठेवून पानाच्या दोन्ही कडा एकावर एक ओव्हरलॅप होतील अशा आणून त्यांना टूथपिकने खोचायचे. हे रॅप्स गार करूनही खाता येतात. पण शक्यतो लगेच खाल्लेले चांगले, म्हणजे कोबी/ लेट्यूसचे पान मऊ पडण्याचा व सारण गळून पडायचा धोका उरत नाही!
हा रंगीबेरंगी प्रकार दिसायला खूप मस्त आणि लवकर फस्त होणारा! त्यावर जर किसलेले चीज वगैरे घातले तर मग बोलायलाच नको!

असेच तुम्ही साध्या चपाती/ फुलक्याचे किंवा कॉर्नफ्लोअरपासून बनवलेल्या चपातीचेही सॅलड रॅप्स बनवू शकता. राईस पेपरचेही म्हणे असे रॅप्स बनवतात, पण मला त्याचा अनुभव नाही. मुलांच्या पोटात एकाच वेळी सॅलड्स व पोळी जाण्यासाठी हा प्रकार चांगला आहे. त्यात तुम्ही जर वेगवेगळ्या चटण्या, जसे खजुराची चटणी, पुदिन्याची चटणी, केचप इत्यादी वापरलेत तर त्या आंबटगोड चवीमुळेही मुले हा प्रकार आवडीने खातात. फक्त खाली धरायला एक प्लेट नक्की द्या, म्हणजे झाले!

धन्स सायली!

कालच मंजूडीची भरल्या टोमॅटोची कृती पुन्हा वाचली. अगदी तशाच धर्तीवर टोमॅटो बास्केट्स बनवता येतात.
लालबुंद, पिकलेले घट्ट असे मध्यम आकाराचे टोमॅटो घेऊन त्यांचे दोन भाग करायचे. आतील गर हलक्या हाताने खरवडून घ्यायचा व गराच्या जागी कोणतेही सॅलड/ कोशिंबीर घालायची. वरून ओलं खोबरं, कोथिंबीर किंवा पुदिन्याची पानं वगैरेंनी सजवायचं. सॅलडमध्ये रंगीबेरंगीपणा येण्यासाठी टोमॅटोच्या आत भरलेल्या सॅलडमध्ये पिवळा, हिरवा, केशरी, पांढरा असे रंग असावेत. (मुळा, गाजर, मटार, घेवडा, स्वीट कॉर्न, कोबी, पालक, कांदा इ.)
जर टोमॅटो आकाराने लहान असतील तर त्यांचे दोन भाग न करता टोमॅटोच्या देठाच्या बाजूचा भाग अलगद सुरीने छेद देऊन झाकणासारखा बाजूला करायचा, आतील गर खरवडून त्यात सारण भरायचे व पुन्हा हवे असल्यास टोमॅटोचे कापलेले झाकण त्याच्यावर पुन्हा बसवायचे.
सर्व्हिंग प्लेटमध्ये खाली बारीक चिरलेल्या कोबी/ पालकचा थर देऊन त्यावर ह्या टोमॅटो बास्केट्स ठेवल्यावर खूप छान दिसतात.

बास्केट चाट साठी बाजारात तयार चाट बास्केट्स मिळतात. त्यातही सॅलड सर्व्ह करता येते.

बित्तु, अळूच्या देठचे रायते अशा पध्दतीने करायला हवे! त्याला देठी असेही म्हणतात ना?
दिनेशदा, कोकणात आंब्याचेही रायते बनवतात असं ऐकलं आहे, एकदा चाखले आहे. गोड, आंबट, तिखट अशी चव होती त्याची.

मराठी कुडी, गरम पाण्यात पालकाची पाने जरा वेळ झाकून ठेवली तरी चालते. जर तुम्ही पाण्याबरोबर पालकाची पाने उकळली/ उकडली तर ते पाणी फेकून द्यायची गरज नाही. भाजी/ आमटी/ सूप इत्यादीत वापरून टाकायचे ते पाणी.

खजूर हा पौष्टिक समजला जातो. सॅलडमध्ये तुम्ही ह्या बिनबियांच्या खजुराचा समावेशही करू शकता. तसेच खारकेचे तुकडेही सॅलडमध्ये पेरता येतात. अक्रोड, बदाम,मनुका, बेदाणे, जर्दाळू, सुके अंजीर यांचाही समावेश सॅलडचे सौंदर्य, स्वाद व पौष्टिकपणा अजून खुलवतो.

उन्हाळ्याच्या दिवसात भिजवलेले सब्जाचे किंवा तुळशीचे बी देखील सॅलडला वेगळा स्वाद देते. तसेच हे भिजवलेले बी फ्रूट सॅलडमध्येही वापरू शकता.

मिनोती, तुझी लेट्यूस रॅप्सची कृती मस्त आहे. मी आपलं देसी व्हर्शन करत असते त्यातलं. जे काही घरात उपलब्ध आहे ते सॅलड ड्रेसिंग आणि घरात असलेल्या भाज्या!
कैरीचा माधवने सांगितलेला प्रकारही इंटरेस्टिंग वाटतोय. कधी खाल्लेला नाही. दिनेशदा, कैर्‍या भाजल्यावर त्यांच्या स्वादात फरक पडत असेल ना? खास करून चुलीवर भाजल्या की चुलीचा खमंगपणाही त्यात उतरत असेल ना?

दक्षिण भारतातील काही देवळांमध्ये मिळणारा फळांचा प्रसाद अतिशय जबरी असतो चवीला! केळी, पपई, अननस, चिक्कू, सफरचंद यांचे काप/तुकडे, द्राक्षे, डाळिंबाचे दाणे, बरोबर ओल्या खोबर्‍याचे काप किंवा शहाळ्यातील मलई असे हे एकत्र मिश्रण असते. बर्‍याचदा केळं, पपई, चिक्कू इत्यादी जरा कुस्करले गेल्यामुळे त्यांचा अंगरस खोबर्‍यात मिसळून एक वेगळीच स्वादिष्ट चव येते त्याला. शिवाय वर अनेकदा तुळशीचे पान असते. पूजेतील हळद-कुंकू, कापूर, चंदनाचा सूक्ष्म गंध असतो. कधी गुलाबाची पाकळी, पूजेतील एखादे फूलही असते स्वाद वाढवायला. आणि हे सर्व पळसाच्या पानाच्या द्रोणात. एकदा तर असा प्रसाद मी शहाळ्याच्या भकलाच्या वाटीतून खाल्ला होता. फार सुंदर चव असते ही. असे ''फ्रूट सॅलड'' त्या देवळांव्यतिरिक्त किंवा प्रसादा व्यतिरिक्त मी इतर कोठे अजून तरी खाल्ले नाहीए.

जुन्या / नव्या माबोवरच्या ह्या काही कोशिंबीर/ सलाद रेसिपीज :

मेथी + कांदा पात कोशिंबीर : http://www.maayboli.com/hitguj/messages/103383/93045.html?1134502960

अव्हाकाडो सॅलड : http://www.maayboli.com/node/18979

काकडीचं नाकार्ड : http://www.maayboli.com/node/16265

गाजर + कांदा पात कोशिंबीर : http://www.maayboli.com/hitguj/messages/103383/103152.html?1135125856

कांदा टोमॅटोची गोडा मसाला घालून कोशिंबीर : http://www.maayboli.com/node/14610

बटाट्याचं रायतं : http://www.maayboli.com/node/12047

बटाटा मश्रूम सलाद : http://www.maayboli.com/node/11736

कोल्ड पास्ता सॅलड : http://www.maayboli.com/node/10734

मुळे मिरच्या : http://www.maayboli.com/node/10629

बटाट्याचं भरीत : http://www.maayboli.com/node/9394

पपनस ट्रीट : http://www.maayboli.com/node/3537

बीट केळ्याची कोशिंबीर : http://www.maayboli.com/node/3412

लो कॅल सॅलड ड्रेसिंग : लाल पिकलेल्या टोमॅटोची प्युरी करून घेणे. त्यात चवीप्रमाणे मीठ, मिरपूड, मोहरी पूड, किंचित साखर मिसळणे. ह्यात तुम्ही लेट्यूसची पाने, चिरलेला पालक, कांदा पात, कांद्याच्या चकत्या, किसलेला मुळा - गाजर, वाफवलेला घेवडा - स्वीटकॉर्न, वाफवलेली/ कच्ची मोड आलेली कडधान्ये इत्यादी यांपैकी जे आवडेल ते मिसळून त्याचे सॅलड बनवून खाऊ शकता.

अशाच प्रकारे फ्रूट सॅलड साठी खरबूज/ पपई/ आंबा इत्यादी फळांचे ड्रेसिंग करता येते. फळाचा गर मिक्सरमधून मऊसूत होईपर्यंत फिरवणे. त्यात चवीनुसार साखर, मीठ, जिरेपूड/ चाटमसाला/ मिरेपूड, मोहरी पूड इत्यादी घालणे. ड्रेसिंग फार घट्ट वाटले तर थोडे क्रीम / दूध घालता येते.

दिनेशदा, लिंबाच्या रसाला पर्याय आणि अजून स्वाद खुलवायचा असेल तर संत्र्याचा गर/ रसही वापरता येईल.
एकमेकांना पूरक स्वाद/ चव असलेल्या फळांचे गरही वापरता येतील सॅलड ड्रेसिंग म्हणून!

रायत्यांच्या बाबतीत मागे मी एक छान टिप वाचली होती. पुदिना + नारळ + कोथिंबीर + हिरव्या मिरच्या यांची चटणी करायची. त्यात आंबटपणासाठी कैरी/ किसलेला आवळा घालायचा. आणि तेच सॅलड ड्रेसिंग म्हणून वापरायचे.