शब्दवेध व शब्दरंग (४)

काकपक्ष
हा याच अर्थाने कुठेतरी ऐकला, वाचला आहे.
टाळूवरील जावळाला म्हणतात काकपक्ष?

"लहान मुलाच्या टाळूवर व कानांवर ठेवण्यात येणारे केस"
असा अर्थ शब्दकोशात आहे.

(विश्वामित्रांनी रामासाठी काकपक्षधर असे विशेषण वापरलेय.)

आई म्हणोनी कोणी कवितेत

नोहेच हाक माते, मारी कुणी कुठारी
आई कुणा म्हणू मी, आई घरी न दारी

इतक्या करूण कवितेला ऐ दिल मुझे बता दे ची चाल लावून आम्ही वाट लावली.

हाय कॉटेक्स्टमुळे वाट लागली असे वाटले तुम्हाला.
अन्यथा चाल छान आहे.

कुठार कवींचा आवडता शब्द दिसतोय.

तिकडे बांग्लादेशचे राष्ट्रकवी क़ाज़ी नजरूल इस्लाम स्वत:ला “आमी परशुरामेर कुठार” म्हणताहेत :

* * *

आमि यज्ञ, आमि पुरोहित, आमि अग्नि!
आमि सृष्टि, आमि ध्बंस, आमि लोकालय, आमि श्मशान,
आमि अबसान, निशाबसान।
आमि इन्द्राणि-सूत हाते चाँद भाले सूर्य्य,
मम एक हाते-बाँका बाँशेर बाँशरी, आर हाते रण-तूर्य्य।
आमि कृष्ण-कन्ठ, मन्थन-बिष पिय़ा ब्यथा बारिधिर।
आमि ब्योमकेश, धरि बन्धन-हारा धारा गङ्गोत्रीर।
बल बीर –
चिर उन्नत मम शिर।
आमि परशुरामेर कुठार!