शब्दवेध व शब्दरंग (३)

ओह ओके. मला वाटतं कालच लक्ष्मी स्तोत्रात हे सुरंग लावल्याची पाऊले - वाचले. अगदी कालच. सापडले तर देते.
सॉरी - सुरक्तपद्मपत्राभकरपादतले
https://sanskritdocuments.org/doc_devii/mahAlakShmIchaturviMshatinAmasto...

सुरंग = रक्तचंदन
नवीन माहिती.
यावरून आठवलं चंदनाला श्रीखंड असे नाव आहे.

द्वारकेची मूर्ती एकनाथा घरी । पाणी वाहे हरी कावडीने I
श्रीखंडया चंदन उगाळूनि करी । वस्त्र गंगातीरी धूत असे ॥

कृष्ण श्रीखंड्या नावाने एकनाथांच्या घरी चंदन उगाळत असे. त्यावरून चंदनाचे नाव श्रीखंड पडले.

चंदनाला श्रीखंड असे नाव आहे. >>> अरे देवा! आता श्रीखंड खाताना चंदन खातोय असे वाटणार नाहीतर पूजा करताना देव श्रीखंडाने बरवटतोय असे वाटणार .

म्हैसूर श्रीखंड साबण आल्यास नवल वाटणार नाही आता.

सुरंग, चंदन, श्रीखंड आणि श्रीखंड साबण !!! सुगंधी चर्चा रंगली आहे इथे.

बाकी श्रीखंडाचा “श्री” फार versatile आहे. श्रीहरी, श्रीमान, श्रीयुत, श्रीमती, श्रीप्राप्ती, श्रीमुख वगैरे आहेच पण सर्वात खास - जुन्या मराठीत काशीला जाऊन आले की श्रीयात्रा झाली, श्रीभेट झाली, श्रीहून परतलो असे म्हणत.

“श्री” फार versatile होणे ही तो श्रींची इच्छा

मस्त चर्चा. माबोवरच कधीतरी Candy शब्द खंडिका ( साखरेचा तुकडा) शब्दावरून आला आहे असे वाचले होते.

कृष्ण श्रीखंड्या नावाने एकनाथांच्या घरी चंदन उगाळत असे. त्यावरून चंदनाचे नाव श्रीखंड पडले.>>> आवडली माहिती.

बारगीर

हो, बखरींमधे येतो हा शब्द.

आज एक नवीनच मराठी शब्द वाचनात आला.

तिखुळा - तीन मुलींच्या पाठीवर झालेला भाऊ, मुलगा

याचे स्री रूप

तिखुळी - तीन मुलग्यांच्या पाठीवर झालेली बहीण, मुलगी

चौ **, पंच** असतात का?

नै माहित. गाडी पुढं गेलीच नै. संततीनियमनाचा विजय असो !

नाचनाचूनी अति मी दमले
थकले रे नंदलाला
या गाण्यातील पहिल्या कडव्यात

निलाजरेपण कटिस नेसले
निसुगपणाचा शेला

अशा ओळी आहेत. यातल्या निसुगपणाचा अर्थ काय?

रच्याकने, या गाण्याचं काव्य अतिशय सुरेख आहे.

निसुग - निर्लज्ज

मराठीत कागदी घोडे नाचवलेले वाचले आहेत - कागदी वाघ वाचल्याचं आठवत नाही.

कागदी वाघ ऐकले/वाचले नाहीत पण दिसतात मात्र भरपूर.

… कागदी घोडे नाचवलेले …

हे तर National sports म्हणून मान्य व्हावे आपल्या देशात

कागदी वाघांचे चीन कनेक्शन बे स्ट !

'झिंगाट' गाण्याचा अर्थ समजला आता.

त्यांनी त्याचा उगम ध्वनीजन्य दिला आहे.>>> आधी फक्त असेच असेल वाटायचे.

Zest शब्दाचा वापर मी दुसऱ्या संकेतस्थळावर प्रत्येकाची जी काही नैसर्गिक एनर्जी असते त्याला मराठीत भाषांतर करताना 'आपापल्या अस्तित्वाचा कुरकुरीतपणा' या अर्थाने वाकवून वापरला होता.

अस्मिता, मी ते
अस्तित्वाचा कुरकुरीतपणा' या अर्थाने वाकवून वापरला होता... हे
वाफवून वापरला होता असे वाचले....
कुरकुरीत पणाला अजून एक जोड...!
Zest डोसा अँड इडली असा स्टॉल टाकायला काही हरकत नाही!

डपो.

बऱ्याच अमेरिकन पाककृतींमधे orange/lemon zest म्हणजे संत्र्याची/लिंबाची साल किंचित किसून पांढरा कडवट भाग न येऊ देता वापरतात. त्याने त्या पदार्थाला एक सुखद आंबट रूचकरपणा-करकरीतपणा येतो.

आंबट तितकेच गोड असतोच ना आपण सगळे म्हणून मला तुझा जुना आयडी आवडायचा, छल्ला.

अस्मिता, सो स्वीट ऑफ यू!
अगं, मला असे वाटले, की जरा झगझगीत, व्हायब्रंट आयडी घ्यावा....!!

निसुग - निर्लज्ज. >> धन्यवाद ऋतुराज

खावटी सारखाच एक.

बालपरवेसी = पेंशन

युद्धात मृत झालेल्या सैनिकांच्या परिवाराला दिलेली मदत.