जन्मपत्रिका - मानो या ना मानो :-)

माझ्या जन्म झाला तेव्हा माझी जन्मपत्रिका काढली गेली. ती जन्म झाल्यावर लगेच काढली की दोनचार वर्षांनी ते आता आईला विचारावे लागेल. ती कुठली पद्धत वापरून काढली, कोणी काढली याची मला कल्पना नाही. पण जेव्हा जेव्हा घर आवरताना ती आईला सापडली तेव्हा तेव्हा मी ती कौतुकाने जरूर वाचली. प्रत्येकवेळी हेच लक्षात आले की त्यात जे जे लिहिले होते तेच जवळपास माझ्या आयुष्यात घडलेय.

उदाहरणार्थ, भावंडांचे फार सुख नाही.
आणि हो, खरेच की! मी एकुलता एक आहे

पुढे प्रॉपर्टी वादात चुलत भाऊबहिणींच्या सुखालाही मुकलो ते कायमचेच

मला स्वतःला किमान दोन अपत्ये होतील असे पत्रिकेत लिहिलेले. आतापर्यंत दोन तरी झाली आहेत. कन्यारत्नाचे सुख लिहिलेले. पहिली मुलगीच झाली. दोन्ही मुलांत जास्त लाडकी तीच आहे हे विशेष.

सरकारी नोकरी आणि सरकारी गाडीतून फिरण्याचा योग आहे असे लिहिलेले. खरे तर त्या काळात हे साधारण असावे, पण माझे शिक्षण होईस्तोवर काळ बदलला होता आणि मी त्याला अनुसरून ईंजिनिअरींग केल्यावर खाजगी नोकरीच करणार होतो, किंबहुना करतही होतो. पण अपघातानेच म्हणा, त्या खाजगी कंपनीत कामाला असताना तिथे माझा एक खास मित्र झाला. जसे दोन खास मित्र टॉयलेटला सुद्धा एकत्र जातात तसे तो एमपीएससी परीक्षेचा फॉर्म भरायला जात असताना निव्वळ त्याला सोबत म्हणून मी गेलो होतो आणि हीच सोबत कायम ठेवायला म्हणून अचानक मी सुद्धा परीक्षा द्यायचे ठरवले. तिथेच फॉर्म घेतला आणि दोन दिवसांनी मी सुद्धा भरला. पण नंतर सिलॅबस बघून मात्र कॉलेज सुटल्यावर पुन्हा अभ्यास करायच्या कल्पनेनेच जाऊ दे म्हटले.

पुढे परीक्षेच्या वीसेक दिवस आधी आठवडाभर आजारी पडल्याने तीच सुट्टी दोनेक आठवडे वाढवून आयत्या वेळी पुस्तकांची जमवाजमव करून जे विषय माझे चांगले होते त्याचीच रिवीजन करत परीक्षेला बसलो आणि शॉर्टलिस्ट झालो. ईंटरव्यू सुद्धा चांगला गेला. मधल्या काळात पत्रिकेत लिहिलेले मित्राला सांगितले. तो बिचारा नव्हता शॉर्टलिस्ट झाला. पण तो रोज मला म्हणायचा, "तुझे सिलेक्शन तर होणारच रे, तुझ्या पत्रिकेतच लिहीले आहे" .... आणि अखेर तसेच झाले. गडचिरोलीला का होईना आठेक महिन्यांची सरकारी नोकरी झाली. सरकारी गाडीत फिरायचाही योग जुळून आला.

करीअरबाबत अजून एक लिहिले होते ते म्हणजे मुलगा हुशार निघेल. वृत्तपत्रात फोटो झळकेल. शालेय जीवनातच चौथी आणि सातवीत स्कॉलरशिप परीक्षांच्या निमित्ताने वृत्तपत्रात फोटो झळकत ते देखील सत्य ठरले. आमच्या बिल्डींगमध्ये वा आमच्या घराण्यात असे होणारा मी पहिलाच मुलगा असल्याने ही देखील नक्कीच छोटी गोष्ट नव्हती जे तुक्का लागला असे म्हणू शकतो. जसे की विमानप्रवासाचा योग आहे असेही पत्रिकेत लिहिले होते, पण ते मात्र आजच्या काळात फार साधारण झाले आहे.

सध्या जो मला Crohn's Disease नामक आजार झाला आहे जो बरा होत नाही, फक्त कंट्रोल करू शकतो. त्याचाही पत्रिकेत उल्लेख आजाराचे नाव न घेता आयुष्यभराचा सोबती म्हणून अगदी समर्पक केलाय. तसेच शरीराचा नाजूक भाग म्हणून पोटाचा त्रास कायम सतावणार असेही लिहीले आहे, ते देखील खरेच ठरले आहे. कारण आजवर विविध आजारात माझ्या पोटानेच बरेच काही सहन केले आहे. याऊपर अजूनही ऊतार वयात अमुकतमुक काहीबाही चूटूरपुटूर वा प्राणघातक होईल असे नमूद केले आहे, पण ते कुठल्या स्वरुपाचे आजार असतील यावर भाष्य न करता केवळ वयाच्या कोणकोणत्या वर्षी होणार ईतकेच दिले आहे. त्यातून बचावलात तर सत्तरेक वर्षांचे आयुष्य जगाल असेही लिहिले आहे. पुन्हा पत्रिका शोधून चेक करायला हवे. पण नकोच ते आता. उगाच ती वयवर्षे आता लक्षात राहतील, आणि त्या काळात त्या भितीत जगणे होईल.

अरे हो, महत्वाचे तर राहिले. पत्रिकेत प्रेमविवाहही लिहिलेला. लहानपणी हे वाचून फार गुदगुल्या व्हायच्या. पण नंतर कॉलेज उरकल्यावर असे वाटले की प्रेमप्रकरणांच्या ऐवजी प्रेमविवाह असे चुकून छापले गेलेले की काय...
पण अखेरीस प्रेमविवाहच झाला. तो देखील बदलत्या काळाला अनुसरून ऑर्कुटच्या माध्यमातून झाला. विशेष म्हणजे जेव्हा आम्ही नवरा-बायको दोघेही अरेंज मॅरेजच्या तयारीला लागलेलो त्या वयात झाला. जेव्हा आमची ओळख झाली तेव्हा बायकोची काही स्थळेही बघून झालेली, त्या स्टेजला येऊन झाला. जणू काही जोड्या आकाशातूनच ठरवून येतात आणि त्या एकमेकांच्या जन्मपत्रिकेत लिहिल्या जातात

पण जन्मपत्रिकेत लिहिलेली जोडी लग्नपत्रिकेत पोहोचायचा प्रवास सोपा नव्हता. आणि हे देखील माझ्या जन्मपत्रिकेतच लिहिले होते. प्रेमविवाहात अडचणी येतील असे स्पष्ट शब्दात लिहिले होते. आता आपल्याकडे प्रेमविवाह कधीच सुखासुखी होत नाहीत. पण तरीही पत्रिकेत मुद्दाम नमूद केलेले त्याचा मान राखत जरा जास्तच अडचणी आल्या. सोशलसाईटवरची ओळख आणि आंतरजातीय विवाह असल्याने घरच्यांच्या विरोधात जात रजिस्टर विवाह करावा लागला. पण त्यानंतरही घरचे तयार झाल्यावर दोघांची पत्रिका जुळवताच त्यात मृत्युयोग आला

याऊपर माझ्या जन्मपत्रिकेत स्वभावावरही भाष्य केले होते. आता त्यात स्वभावातील चांगले गुण सोडून देऊया. कारण ते कुठल्याही नाक्यावरच्या ज्योतिषाने सांगितले तरी आपल्याला पटतातच. जसे की भाऊ तुम्ही फार स्वाभिमानी आहात बघा, कोणाचे दोन पैश्यांचे फुकटचे खाणार असा तुमचा स्वभाव नाही भाऊ.. तर आता कुठला भाऊ हे नाकारणार बोला

पण पत्रिकेत लिहिलेले स्वभावातील दुर्गुणही पटण्यासारखे होते. जसे की शीघ्रकोपी. चटकन राग येणे आणि चटकन निवळणे. स्वभावातील हा दोष मी मान्यही करतो आणि नेहमी यावर कसा कंट्रोल राहील या प्रयत्नातही असतो. याऊपर अजून एक म्हणजे आरामाची आवड. हे बहुधा तुपात घोळवून लिहिले असावे. स्पष्ट भाषेत आळशी म्हणायचे टाळले असावे. पण काहीही लिहिले तरी आहे ते खरेच. माझे घरचे नावही "साळशीचा आळशी" असे आहे (साळशी आमचे मूळ गाव). तसेच शाळाकॉलेजच्या जमान्यापासून आजही मी ज्या ज्या ठिकाणी काम केले तिथे ऑफिसमधील सर्वात आरामप्रिय व्यक्ती म्हणून मीच ओळखला जातो.

शेवटचे मी पत्रिका पाहिलेली वा वाचलेली त्याला आता पाचसहा वर्षे झाली असावीत. घर बदलल्यापासून मी ईथे नवी मुंबईला आलो तर पत्रिका जुन्या मुंबईतच राहिली. अन्यथा नेमके शब्द, नेमकी वाक्ये लेखात टाकता आली असती. पण आज अचानक हे लिहावेसे वाटले कारण एका व्हॉटसपग्रूपवरच्या चर्चेत विषय निघाला तेव्हा माझ्या पत्रिकेतील हे मुद्दे तिथे लिहिणे झाले. त्यांनाच एकत्र करत मग हा लेख लिहिला.

गंमतीचा भाग म्हणजे हे असे असूनही माझा आजही पत्रिका वा भविष्य अश्या कुठल्याही प्रकारावर विश्वास नाही. मी देवधर्म काही मानत नाही. कुठला सणवार पाळत नाही. चालीरीती, कुळाचार, प्रथा-परंपरा वगैरे काही काही नाही.
पण तरीही माझ्या पत्रिकेत जे लिहिलेय ते बहुतांश माझ्या आयुष्यात घडलेय आणि म्हणूनच स्वत:ची पत्रिका वाचणे मला नेहमीच रोचक वाटत आलेय हे प्रामाणिकपणे कबूल करण्यात मला कसलाही संकोच वाटत नाही.

कुठलीही श्रद्धा अंधश्रद्धा पसरवायचा हेतू नाही. पण जे माझ्याबाबत आहे ते असे आहे. अब तुम लोग मानो, या ना मानो

धन्यवाद,
ऋन्मेऽऽष