कसं बनवायचं दही ?

मस्तं. थंडीत कधीच नीट दही लागत नाही माझ्याकडे. आता ह्या टीप्स वापरुन पाहेन.

लेख छान!
आलं का दही सादबादप्रमाणे! माबोवर आप्पे, दही, गुळपोळ्या, माकाचू तर कितीतरी... या चर्चा होतातच...
इथे पाहा बरं जरा... सही दही!

मी पण उद्या आईला फोन करुन विचारतो तिची रेसेपी.. आणि लिहतो इथे..

आमच्या घरी रोज ५ ते ६ लिटर दुध लागायच ( ४ लिटर म्हैस आणि २ लिटर गाईच ).
मला आठवत त्या प्रमाणे आई २ ते ३ वेगळ्या पद्धतीने दही लावयची... त्यांची चव वेगवेगळी असायची..

ता.क. : फक्त माहिती म्हणुन .. प्रत्येक गाई वा म्हशीच दुध व त्या पसुनच दही याची चव वेगळी लागते. मला आमच्या एका ठरावीक म्हशीचच दुध आवडायच. याच कारण त्या जनावराच वय आणि त्याच्या खायच्या सवयी त्या मुळे दुध वेगवेगळ्या चविच असत..
पण डेअरी वर सगळ्याच दुध एकत्र करुन विकतात तेव्हा चविचा फरक कळत नाही...

छान लेख, छान माहिती मिळाली.

पण कळले नाही की कशाला करायचे दही? म्हणजे डेअरीचे दुध आणायचे तर तिथेच आयते दही पण मिळते की!

म्हणजे डेअरीचे दुध आणायचे तर तिथेच आयते दही पण मिळते की!>> आणुमोडण. मी पण आयते दहीच आणते. श्याम डेअरी फार्म ऑफिस च्या समोरच आहे. उन्हाळ्यात महाग मिळते. परवा पाड्व्याला उन्हात बाहेर जायचा कंटाळा आला तर श्यामरावांच्या दह्याचे झट्पट श्री खंड केले नैवेद्यापुरते. घरी गारव्यात बसून शाम रावाचे दही एक चमचा साखर घालून खाण्यासारखे सूख नाही उन्हाळायात.

>>>>दही घट्ट लागायचं गुपित म्हणजे, विरजण घातलेलं दूध एका भांड्यातून दुसऱ्यात उंचावरून ओतायचं...... असं ६-७ वेळा तरी करायचं. दुसरी पद्धत म्हणजे, ज्या भांड्यात दही लावायचंय, त्याला आतून सगळीकडे थोडंसं विरजण लावून घ्यायचं, कोमट दूध त्यामध्ये ओतायचं, आणि चमच्याने बराच वेळ गोल गोल ढवळत बसायचं! यामुळे हवेतला ऑक्सिजन छानपैकी मिसळला जातो; आणि घातलेल्या विरजणाचा कण आणि कण मोकळा होऊन संपूर्ण दुधात विरजणाचा अंश मिसळतो.
वाह! या टीप बद्दल खूपच आभार. इथे इलेकट्रीक हॅन्ड मिक्सर पण वापरता येईल.

>>>त्याच प्रमाणात कोमट दुधात विकतचे ‘प्लेन’ योगर्ट थोडंसं टाकलं होतं. पण एक पूर्ण दिवस गेला तरी योगर्ट बनलं नाही. दुसऱ्या दिवशी ते तयार झालेलं दिसलं तेव्हा जीव भांड्यात पडला! तेव्हापासून लक्षात आलं की बहुदा योगर्ट साठी ‘विरजणा’चं प्रमाण जास्त घालावं लागतं. (त्या माझ्या घरगुती योगर्टची चव जास्त छान होती हे सांगणे नलगे! )

विकतचे योगर्टस दही लागल्यावर त्यातले जीवाणू मारून टाकतात. कारण जर ते तसेच ठेवले तर दही आंबट होऊन खराब होतं. त्यामुळे विकतचे दही खूप दिवस टिकते. घरचे लगेच आंबट होते. विरजण लावायचे असेल अमेरिकेत, तर वेगळं जिवंत कल्चर आणावं लागतं.

आमच्या कडे(आई, आजी कडून आलेल्या परंपरेत), आम्ही दहीभात सुद्धा विरजून बनवतो. भात शिजवून त्यात आलं, लसूण आणि सायीचे कोमट दूध घालायचे आणि त्यातच दही घालून छान ढवळून, ओल्या कापडात गुंडाळून रात्रभर ठेवायचे. सकाळी डब्यासाठी दहीभात तयार! वरून फक्त चरचरीत कुटाच्या मिरचीची फोडणी द्यायची भरपूर हिंग घालून. असा दही भात दुपारी ऑफिस मध्ये खायला फार मजा येते. मी संपूर्ण फर्स्ट हाल्फ सारखा डब्याचाच विचार करत असते.

डेअरीचे दुध आणायचे तर तिथेच आयते दही पण मिळते की! Lol ----- चव, ताजेपणा, उरलेले दूधाचा योग्य उपयोग आणि किंमत.

इथे भारतात दूध, दही, पनीर, चीज, ताक इत्यादी सर्व पदार्थांची होम डिलीव्हरी मिळते सक्काळी सक्काळी ६ पर्यंत दूध घराबाहेर अडकवलेल्या पिशवीत drop करतात. काहीही आणायला जावं लागत नाही. गावाला जाणार किंवा इतर कारणांनी दूध नको असेल तर अँप मध्ये तसं अपडेट करायचं. Directly from farm, non-pasterised, organic, A२ milk etc.

खुप सुन्दर आणि गोड लेख

मला आवडला लेख..
आपल्या चवीचं दही इथे अंगोलात मिळत नाही. पुर्वी एक भारतीय हॉटेल होते, त्यांच्याकडे मिळायचे आता तेच बंद झाले.
मी भारतातून विरजण आणले तरच इथे तसे दही बनू शकते.

मी खुप दिवस रेडीमेड कल्चर शोधतोय. भारतात ते फक्त इण्डस्ट्रीयल वापरासाठी दिसले होते मागे. आता मिळते का ते माहीत नाही.
बाकी बहुतेक योगर्ट ची आहेत बाजारात.

कोणतीही विकतची खाद्यवस्तू आणि घरची यामध्ये चवीचा, ताजेपणाचा, शुद्धतेचा फरक हा राहतोच. शिवाय घरातली मंडळी करतात ते प्रेमाने. >> असहमत. ह्यामुळेच बायका किचन मध्ये अडकून पडतात असे माझे विनम्र मत आहे. गोड गैरसमज आहेत हे. चित ळे, नेस्ले वगैरे लोक्स शास्त्रशुद्ध प्रोसेस फॉलो करतात. घरात किती ठिकाणी पदार्थ कॉटॅमिनेट व्हायचे चान्सेस अस्तात. हौस असेल त्याने करावे. आय हॅव फन थिंग्स टू डू.

नंद्या ४३ , ...............................................यामध्ये चवीचा, ताजेपणाचा, शुद्धतेचा फरक हा राहतोच.
तुमचे बरोबर आहे. गुळाची चव नसलेल्या आळशी माणसाकडून आलेले फालतू प्रतिसाद म्हणून सोडून द्या. मला माफ करा, तुम्हाला दुखवायचा हेतू नव्हता.

दही घट्ट लागायचं गुपित म्हणजे, विरजण घातलेलं दूध एका भांड्यातून दुसऱ्यात उंचावरून ओतायचं...... असं ६-७ वेळा तरी करायचं. हे माहित नव्हतं.आता ट्राय करून बघेन.

मस्त आवडला लेख

अमेरीकेमध्ये ईण्डीयन ग्रोसरी शॉप मध्ये मिळणारे दही विरजण म्हणून वापरून बर्याचदा दही लावायचा प्रयत्न केलाय पन प्र्त्येक वेळेस ते चिकट झालेय
त्या साठी काय करता येईल ?

विरजण कमी पडणे
पुरेसे उबदार वातावरण पुरेसा वेळ नसणे
दुधात स्निग्धांश कमी असणे

ही किंवा यापैकी कारण असू शकतील.

>>आय हॅव फन थिंग्स टू डू.--
दही लावणे कॅन बी फन टु. स्वतः लावलेलं दही चांगलं झालं (माझ्यासारखे लोकं ज्यांना हे क्वचितच जमतं) की खुप आनंद होतो वरती त्यांनी लिहिलेय ना की हा एक छंद असु शकतो. आणि चिनीमाती च्या भांड्यांशी खेळायला आवडत असेल तर मग अजुनच मज्जा.

अमेरीकेमध्ये ईण्डीयन ग्रोसरी शॉप मध्ये मिळणारे दही विरजण म्हणून वापरून बर्याचदा दही लावायचा प्रयत्न केलाय पन प्र्त्येक वेळेस ते चिकट झालेय Sad
त्या साठी काय करता येईल ? >>>>>>>>

लोकल फार्म किंवा डेरी मधून जिथे गायीच कच्च दूध, पोल्ट्री इत्यादी मिळतं तिथे काऊ मिल्क योगर्ट मिळतं ते आणा
त्याच दही इंडियन ग्रोसरी मधल्या दह्यापेक्षा जास्त छान लागत बाकी सगळी पद्धत साधारण तशीच ठेवा

मस्त लिहिलंय आवडलं .
दही माझा हि वीक पॉईंट . माझं बहुतेक वेळा छान लागत. .
हे मी लावलेलं गोड दही .
आणि ही त्याची लिंक
http://www.maayboli.com/node/53855

मस्त आहे लेख. दह्यासारखाच चविष्ट.
मनिमोहोर, तुमची पाकृ माझ्या लिस्टित आहे .लवकरच करून बघेन

AavaDalaa lekh!
Ama, apalyala avadato to padarth avaDel asa karun khanyat Anand asato na! Vikat ananyat kahich problem nahi, pan chavit farak padatoch.
Agadi chitale ani baherachya Shriram dairy chya paneer , dahi vagaire prakarat dekhil farak padato. (Shriram chi chav uttam asate).
Punyala alat tar khayala ghalen

अमेरीकेमध्ये ईण्डीयन ग्रोसरी शॉप मध्ये मिळणारे दही विरजण म्हणून वापरून बर्याचदा दही लावायचा प्रयत्न केलाय पन प्र्त्येक वेळेस ते चिकट झालेय Sad
त्या साठी काय करता येईल ?>>>>>
स्वप्नाली , डॅनन, कुठलही ग्रीक योगर्ट, होरायझन, क्रोगर,टारगेट .. थोडक्यात कुठल्याही ब्रँडने दही व्यवस्थित होत.
दुध व्यवस्थित अगदी वर येवू पर्यंत तापवा . (थोडक्यात आपण भारतात तापवतो ,दिवसभर टिकाव म्हणुन तस) . गार व्हायला ठेवा. साधारण हाताला गरम लागेल अस. सुरुवातीला अंदाज येत नसेल , सरळ ,फुड थेर्मॉमीटर मिळतो , अ‍ॅमेझॉन किंवा ग्रोसरी स्टोअर मध्ये तो वापरा. ११० ते १२० फ टेंप आल कि दुध विरजणाला तयार झाल. आता त्यात एक चमचा दही ( ३ कप दुध असेल तर) घालुन व्यवस्थित मिक्स करा. ओव्हन मध्ये लाईट ऑन करा. त्यात हे विरजण ठेवा. दुसर्‍या दिवशी घट्ट सुरेख दही तयार होत. हव असेल तर दुपारपर्यंत ठेवल तर अगदी घट्ट आणि किंचित आंबट अशी चव येते.
मी काही रोज दही करत नाही. पण कधी कधी एकदम मुड आला कि करते.
विसु. ओव्हन चा लाईट चालूच ठेवा. माझ्या साऊथ इंडीअन मैत्रिणी ओव्हन लाईट ऑन न करता, किचन टॉवेल गुंडाळून ठेवतात. मला तस नाही जमल अजुन.
याप्रकाराने अगदी छान दही होत. आणि याच ताक जास्त छान लागत मठ्ठा करताना वगैरे.
गोपी किंवा इतर देसी ब्रँडच्या दह्याचे एकदमच उत्तम दही होते.
करून पहा आणि सांगा जमत का.

दिपा लेख छानच लिहिलाय. वरती लिहायला विसरले.

मस्त आहे लेख . खूप छान . ज्यांना दही आयत आणायच असेल त्यांनी वाचु नये . दही लावण्याकरता दोन मिनिट लागतात. फार फार तर पाच मिनिट . त्यांनी कसं काय किचन मध्ये अडकून पडायला होत बुवा ? ना कळे . तास दोन तासाची प्रोसेस आहे का ? काहीही

छान लेख आहे.