आज रपट जाएँ तो हमें ना उठैइओ - रसग्रहण, दिव्यबोध आणि तिरोभाव

भरतवर्षात चलच्चित्रपट जनतेस प्रिय झाल्याने कवींनी पार्श्वभागी वाजणा-या गीतांकरिता कविता लिहीण्यास सुरुवात केली. हिंदी नामक भाषेच्या चलचित्रपटांच्या सुवर्णकाळी अमिताभ बच्चन नामक देवाने जनतेस दर्शन देऊन बोध दिला. याकामी या दिव्यवाणीस एका पवित्र आणि आनंदी आत्म्याची साथ लाभली ज्यास सामान्य गण भप्पी लाहीरी या सामान्यनामाने ओळखत. अंजान या विशेषनामाने प्रत्यक्ष भगवंताचेच शब्द या स्वरसाजातून जनतेत रुजले ते असे..
प्रथम परीच्छेद (कडवे)

अरे अरे अरे ना ना ना...
आज रपट जाएँ तो हमें ना उठैइओ
आज फिसल जाएँ तो हमें ना उठैइओ
हमें जो उठैइओ तो - 2, खुद भी रपट जैययो
हा खुद भी फिसल जैययो
आज रपट हा हा आज रपट जैययो तो हमें ना उठैइओ

द्वितीय परीच्छेद

बरसात में थी कहा बात ऐसी पहली बार बरसी बरसात ऐसी - 2
कैसी यह हवा चली, पानी में आग लगी, जाने क्या प्यास जगी रे
भीगा यह तेरा बदन, जगाए मीठी चुभन
नशे में ज़ूमे ये मन रे, कहा हू मैं मुझे भी यह होश नही
हा हा हो हो - 2, (आज बहक जाए तो होश ना दिलाईयो - 2)
होश जो दिलाईयो तो - 2, खुद भी बहक जैययो
आज रपट हा हा आज रपट जैययो तो हमें ना उठैइओ

तृतीय परीच्छेद

(बादल में बिजली बार बार चमके
दिल में मेरे आज पहली बार चमके) - 2
हसीना डरी डरी, बाहों में सिमट गयी, सीने से लिपट गयी रे
तुझे तो आया मज़ा, तुझे तो आई हसीन, मेरी तो जान फसी रे
जानेजिगर किधर चली नज़र चुराके
हा हा हो हो - 2, (बात उलझ जैययो तो आज ना सुल्झैयो - 2)
बात जो सुल्झैयो तो - 2, खुद भी उलझ जैययो
आज रपट हा हा आज रपट जैययो तो हमें ना उठैइओ

अंतीम परीच्छेद

बदल से छम छम शराब बरसे सावरी घटा से शबाब बरसे-2
बूँदों की बजी पायल, घटा ने छेडी ग़ज़ल, ये रात गयी मचल रे
दिलों के राज़ खुले, फ़िज़ा में रंग घुले, जवां दिल खुलके मिले रे
होना था जो हुआ वही अब डरना क्या
हा हा हो हो - 2, (आज डूब जाए तो हमे ना बचाईयो - 2)
(हमे जो बचाईयो तो - 2), खुद भी डूब जैययो
आज रपट हा हा आज रपट जैययो तो हमें ना उठैइओ
आज फिसल जाएँ तो हमें ना उठैइओ, (हा हा हो हो - 2)

रसग्रहण, दिव्यबोध आणि तिरोभाव

प्रथम परीच्छेद (कडवे)

नायक अरे अरे ना ना म्हणत आहे म्हणजेच त्याला अतीव आश्चर्य झालेले असून जे काही घडते आहे त्यासाठी तो आंतरिकदृष्ट्या तयार नसावा. पण तो कशासाठी तयार नाही याचं कोडं आपणास उलगडते ते म्हणजे नायक म्हणत आहे की जर आज घसरून पडलो तर मज उठवू नका नाहीतर आपणही घसरून पडाल. यावरून नायक कनवाळू असून स्वत:स त्रास झाला तरी इतरांना तो होऊ नये हीच त्याची इच्छा असल्याचे दिसून येते. स्वत:स ठेच इतरांसाठी शहाणा असा हा आपला नायक ज्या चिखलात घसरला आहे तो चिखल अत्यंत निसरडा आहे हे त्याला कळून चुकलेले आहे.

द्वितीय परीच्छेद

पूर्वी असा पाऊस कुठे होता, ही हवा कुठली, पाण्यात आग कशी काय लागली, ही कुठली तहान लागली असे प्रश्न नायक जमान्यास विचारत आहे. अर्थातच हा चिखल अनीतीचा, भ्रष्ट आचरणाचा आणि कलियुगाचा असून आत्मा कष्टी झालेला आहे. आत्मा या दूषित वातावरणात होरपळत असून प्रभूकृपेची बरसात नायकाला अपेक्षित आहे. भक्तिरसात नायक इतका डुबून गेला आहे. की त्यास नरकयातनाही गोड वेदनांसारख्या भासत आहेत. एका अनामिक नशेत त्याचं मन तरंगते आहे, झुलते आहे, त्यास आता आत्मभान नाही की स्थळकाळ वगैरेंची जाणीव राहीलेली नाही.

तृतीय परीच्छेद

उपस्थित गणहो
लैकिकार्थाने आपणास जसे वाटते आहे तसे हे प्रकरण नाही. ढग म्हणजे संशयाचे, नकारात्मक घटनांचे मळभ. असे मळभ भरून आलेले असता अचानक विद्युल्लता चमकावी तशा दिव्ह कल्पना नायकापर्यंत येत आहेत , त्याच्या ह्रदयात दिव्य कल्पनांनी पहिल्यांदाच उचंबळ आलेला आहे. निराशेचे मळभ दूर जात असता, नियती रुपी सुंदरी लाजत लाजत, दचकत बिचकत आंदोलित गतीस प्राप्त होऊन नायकास शरण जात त्याच्या बाहुपाशात विसावलेली आहे. ती म्हणते आहे तुझी तर मज्जा झाली, माझा तर जीव टांगणीला लागला ना !
अशा रीतीने आत्मिक तेजाने भक्तीची पूजा आराधना केल्याने नियतीचे मथवणे साध्य होते असा नायकास दिव्य साक्षात्कार झालेला आहे आणि तो जडावस्थेस प्राप्त जाहला आहे..

अंतीम परीच्छेद

हे दिव्य गण, हे प्रिय साधक, हे दिव्य वाचक आपणास आता या कडव्याचा तिरोभाव काय विदीत करावयाचा ? किंकिणीच्या किणकिणाटातून आपणास तो कधीच पोहोचलेला आहे. भक्तगणहो, आपण अनुलेखन न करता या अंतिम उता-यात असलेल्या दिव्य संदेशाचे जे रसग्रहण केले असेल त्याचे अलेम्बिक पद्धतीने अवगुंठन करून गूढार्थ कथन करावा ही नम्र विनंती.