कथाकली पेंटींग

मी हे पहिल्यांदाच ट्राय केलेय.

११ बाय १४ इंच कॅन्व्हास वर अ‍ॅक्रेलिक् पेन्टींग

ह्या चित्रात नायक नायिके सोबत मागे खलनायक आहे. त्यांच्या विशिष्ठ वेषभूषेबद्दल आणि कथाकली बद्दल थोडेसे लिहितेय...

कथाकली ही दक्षिण भारतातील केरळ मधील पारंपरिक, प्राचिन अशी नृत्य शैली आहे. कथकली किंवा संस्कृत मध्ये कथाकली म्हणजे एखादी कथा नृत्य नाट्याच्या रुपातून प्रेक्षकां समोर सादर केली जाते. ह्यातील पात्रांच्या वेशभूषा आणि रंगभूषे मुळे विषेश आकर्षणिय असते. कलाकारांचा तो चित्ताकर्षक मेकप, त्यांनी परिधान केलेले भव्यदिव्य असे मुकुट, आणि अतिशय घेरदार असलेला त्यांचा पेहराव. सोबतीला तितक्याच ताकदीचे श्रवणिय असे संगित. महाभारत, रामायण ह्या सारख्या प्राचिन कथा ह्या कथाकलीच्या माध्यमातून दक्षिणेकडे मुख्यत्वे, त्रावणकोर, कोचिन, कोस्टल केरळा च्या भागातुन सादर केल्या जातात.

त्यातिल मुख्य पात्रांची वेषभुषा आणि मेकप म्हणजे पाछा वेषम सात्विक (हिरो/नायक), कथी वेषम(व्हिलन/खलनायक) आणि मिनुक्कु वेषम(हिरॉइन/ नायिका) आणि ह्या शिवाय कथाविस्तारा प्रमाणे इतरही पात्रांच्या इतर वेशभुषा असतात.

पैकी हिरो, नायक किंवा मुख्य पुरुष पात्राची वेषभुशा म्हणजे हिरव्या रंगाची ज्यात राजसी आणि सात्विकता दाखवलेली असते. आणि त्याला पाछा वेषम असे म्हणतात. कथाकली मध्ये राम, कृष्ण वगैरे कथा नायक नेहमी असे पाछा वेषात असतात.

दुसरा कथी वेषम म्हणजे उन्मत्त, उद्धट, दुष्ट, दुराभिमानी असा खलनायक. काळ्या रंगावर तलवारीच्या पात्यासारख्या लाल-काळ्या रंगाच्या मिशा आणि नाकावर विदुषकासारखा एक पांढरा नॉब रंगवतात. कथाकली मध्ये रावण असा दर्शवतात.

तिसरी म्हणजे मिनुक्कु ज्याचा शब्दशः अर्थ होतो तेजोमय. कथेतिल नायिकेचे साध्वी सात्विकता, तेजोमय, मृदु रूप दर्शवण्यासाठी ब्राईट रेडीयंट म्हणजेच मिनुक्कु वेषम हयात मुख्यत्वे पिवळ्या रंगाच्या शेडस वापरून रंगभुषा करतात.

ह्याशिवाय थडी, करी वगैरे वेगवेगळ्या प्रकारच्या वेशभुषा असतात. तसेच कथा विस्तारानुसार जशी पात्र वाढत जातात तसे त्यांचे रंगरूप दाखवले जाते. जसे की जटायू, हंस, कर्कोटक वगैरे पात्रांची वेषभुषा ही वरिल पाच पैकी कोणत्याही विषेश ठराविक एका वेशभुषेनुसार नसते.

मागे यो रॉक्स ने केरला चे फोटो टाकले होते. ( ह्या लिंकवर तीनही पात्रांचे फोटो आहेत. )

हे आणि प्रकाश काळेल ने टाकलेले फोटो पाहून मग बरेच दिवस एक कथाकली पेंटींग करायचे मनात होते. पण ते मनासारखे उमटले नाहीये.