निसर्गाच्या गप्पा-१

मला तुमच्याकडची मिरीची वेल हवि आहे. कुठल्या नर्सरीत मिळेल

मिरी विजयनी अजुन लावली नाही बहुतेक. मी तरी पाहिली नाही. वरची राजुदादांच्या शेतातली आहे.

जागु सगळ्याच नर्सरीत मिळेल असे नाही. तुझ्या एरियातल्या नर्सरीत विचार. मला मिळाली तर मी देईन तुला. मी कर्नाळ्याच्या गो-ग्रीन नर्सरीत जाणार आहे या किंवा पुढच्या महिन्यात. तिथे नक्कीच मिळेल.

अरे किती मिसलं मी. विजयच्या शेतीवर मलाही जायचय. उरणला पण.
जागू ते केशरी फूलांचे झाड, पचोडीया किंवा स्पॅथोडीया. त्याचे मूळस्थान युगांडा. त्याच्या कळ्या, दाबल्या तर पिचकारी उडते.
रुणूझुणू, मी फार मालदीव नाही बघितले, पण मुख्य बेटांवर काही छान झाडे आहेत. अर्थात श्रीलंकेत त्यापेक्षा जास्त वनसंपदा आहे.

तसा मीहि मस्त निसर्ग अनूभवून आलोय. ऑकलंडच्या बोटॅनिकल गार्डनमधे पायाचे तूकडे पडेपर्यंत भटकलो (आणि ओळखू न येण्याइतका टॅन झालोय !! ) अनोखी फूले, झाडे बघितली. इथे ओळख करुन देईनच !!!

दिनेशदा,
चला,बरं वाटल !
तुमची एका आठवडयाची सुट्टी संपली म्हणायची !

साधना,
घरी २-४ कुंड्या तरी आता लावल्याच पाहिजेत असं माझ मत झालं आहे

जागु,
अगदी तुमच्या मनासारखच होऊ दे
(.. खरं तर माझ्या एका असच मनाला वाटतयं, पण दुसरं म्हणतयं तुला हे जमणार नाही. )

अगं तु टाकलेस ना लोणावळ्याचे फोटो त्यात ती केशरी फुले आहेत त्याबद्दल बोलताहेत दिनेश...

दिनेश, ऑ. चे फोटोही टाका लवकर...

फोटो मी टाकतोच. पण मला त्या वनस्पति उद्यानातली सगळ्यात आवडलेली गोष्ट म्हणजे, स्थानिक झाडांना दिलेले महत्व. त्या प्रत्येक झाडाखाली, त्या झाडांच्या फूलांचा फोटो आणि माहिती. लोकजीवनातले त्याचे स्थान. ते कुठे दिसू शकते त्याची माहिती.
तिथे वनस्पतिंचा अभ्यास करणार्‍याला, फार उपयोगी पडेल अशी माहिती होती.
पूर्ण दिवस तिथे घालवूनही, मला तिथले काही विभागच बघता आले !!

अरे वा. दिनेशदा आले का परत ? लवकर फोटो टाका आता.

च्यामारी, गप राहून वाचत गेलो तर तुमच्या गप्पा वाढतच चालल्यात

आता ऐका, मला तुमची मदत लागणार आहे. पोयनाडला मला सिरियसली झाडं लावणं, शेती करणं (थोड्या प्रमाणात) करायचीये. तूम्ही कोण कोण कसली कसली मदत करु शकता ते कळवा.

मला खालील प्रश्नांची उत्तरं मिळाल्यास आवडेल.

१. आत्ता कसली लागवड करायची ?
२. होलसेलमध्ये चांगली रोपं, बियाणी कुठे मिळतील ? परवा पेरु आणि चिकूची रोपं आणि एक लालेलाल जास्वंद आणली. पण त्या भावात ५० १०० झाडं आणणं परवडणारं नाही.

सध्या तिथे भोपळा (नीट काळजी न घेतल्याने खुरटलाय) भेंडी, टोमॅटो, वांगी आहेत. पण ही झाडं एकदाच लावली होती तीही कुणाच्यातरी गाईडन्सखाली. आता स्वतः खपायचय.

प्लीजच हेल्प बघू.

जागू
मला तुमच्याकडची मिरीची वेल हवि आहे. कुठल्या नर्सरीत मिळेल

मिरीची वेल आमच्य्या येथे मिलते.१५ रु. मी तुझ्यासाठी एक वेल घेउन ठेवतो.तुला नेता आली तर ठीक नाहीतर राहील माझ्याघरी.

ही घ्या प्रूफं

आणि हो, एक केळ पण पसवलीये. पुढच्यावेळी जाईन तेव्हा टाकेन फोटो.
आम्ही दर शनिवारी / रविवारी चक्कर मारतो तिथे. कुणाला यायच असेल तर स्वागत आहे.

असुदे, आता थोड्याच दिवसात उन्हाळा सुरु होईल. आता नव्याने झाडे लावायची, तर पाणी द्यायची व्यवस्था करावी लागेल. तसे जमत असेल, तर अनेक झाडे लावता येतील.

सध्या जर तिथे कुणी रहात असेल आणि बाथरुमचे पाणी जिथे सोडले असेल, तिथे अळू, केळी, कर्दळी, आले, हळद, सोनटक्का अशी झाडे सहज तग धरतील.

सबजा, तूळस यांच्या बिया बाजारात मिळतात. त्या सगळीकडे उधळल्यास, काही नक्कीच उगवतील.
पण सध्याच्या काळात, बिया गोळा करणे हा उद्योग करता येईल. नव्याने रोप लावण्यापेक्षा बी रुजली तर ती तग धरायची शक्यता जास्त असते.

बहावा, काजू, झकरांदा, सीताअशोक, करंजा, पळस अशा अनेक मोठ्या झाडांच्या बीया जमवता येतील, पण हि झाडे सावलीसाठी चांगली, याच्या खाली बाकी झाडे जगणार नाहीत. म्हणून हि सीमेवर (आणि लोकांच्या / सार्वजनिक जागेवर ) लावता येतील.
उन्हाळी काकडी, कलिंगड वगैरे आता लावता येईल, पण पाणी देणे आवश्यक आहे. पावसाची चाहूल लागल्यावर आणखी बोलूच.

आणि हो, एक केळ पण पसवलीये. पुढच्यावेळी जाईन तेव्हा टाकेन फोटो.

आयला, मला वाटले केळीच देतोय्स खायला.. इथे नुस्ते फोटू बघायचे काय??????

मी तुझ्या जायच्या वाटेवरच राहते रे.. रविवारी कधी जात असलास तर आवाज दे जाताना...

अलिबागला बघ ना रोपे मिळतात का? मुंबईतल्या नर्सरीमध्ये दोन-चार रोपे असतात आणि किंमतीही तशाच असतात. तुला होलसेलमध्ये पाहिजे तर जिथे एकरी बागांना देण्यासाठी रोपे बनवतात तिथे विचारायला पाहिजे. अलिबागच्या नगरपालिकेत किंवा तिथेच आजुबाजुला बघ.
शोभेची झाडवाल्या नर्सरीत तु लुटलाच जाणार...

माझ्याकडे कुठले बी कधी पेरायचे आणि त्याला सहाय्यक भाज्या कुठल्या आणि विरोधक भाज्या कुठल्या ह्याची माहिती आहे. उद्या टाकते इथे. बीयांसाठी भायखळ्याला राणिबागेसमोरची दुकाने.... सानपाड्यालाही बॉम्बे सिड्स आहेत, पण तिथे लिमिटेड स्टोक असतो. तरी विचारते तिथेही. लहान पाकिटे आता रु १२ ला मिळतात. मोठे पाव किलोचे पालकचे पाकिट मला रु १५ ला मिळाले तिथे.

झाडे लावण्याआधी राजुदादांना भेट. मी त्यांच्या शेतात २*२ मिटरच्या चौरसात चार पेरु आणि चार केळी पाहिली. ह्या चौरसाबाहेर आंबा. त्यांचे लॉजिक - केळ लगेच वाढणार, उत्पन्न सहा महिन्यात सुरू. शिवाय केळ्याच्या कॅनॉपीमुळे उन अडेल, हुयमिडीटि वाढेल आणि त्यामुळे उन खेचण्यासाठी पेरु जास्त जोरात वर येणार. पेरू दोन वर्षात उत्पन्न सुरू करेल. तोपर्यंत केळीचे उत्पन्न घ्यायचे. मग पेरूचे सुरू करायचे. ६-७ वर्षात आंबा उत्पन्न द्यायला लागेल. तोपर्यंत केळ आणि काही पेरू गेलेले असतील, आंब्यासाठी जागा तयार झालेली असेल.

झाडे आणि भाज्या लावताना कोण कोणाला पुरक आणि मारक ह्याचा विचार करणे गरजेचे आहे. उत्पन्नात फरक पडतो.

साधना, ते केळी, पेरू आणि आंब्याचे नियोजन ग्रेट.
पेरुच्या झाडावरून हाताने तोडून खाल्लेला कच्चा पेरु !!!

आमच्या घरी पॅशनफ्रूटच्या बिया, मागच्या वेळी टाकल्या होत्या, त्याची रोपे उगवली आहेत. आमच्या घरी तो वेल वाढणे जरा कठीण आहे. कुणाला रोप हवे असेल तर सांगा, स्वतःच्या हाताने हळूवारपणे उचलून न्यावे लागेल. मी आईला सांगून ठेवेन.

माझ्या आंबोलीच्या घरी बागेतल्या एका कोप-यात एक दोन फुट रुंद आणि दोन्-तिन फुट लांब अशी पुष्करणी करायचा विचार मनात आलाय. आधी कमळे लावायची आणि मग काही महिन्यांनी लहान मासे आत सोडायचे असा विचार आहे. इलेक्ट्रिसिटी वगैरे काही वापरायची नाहीय.

नेटवर बरेच शोधले. कमळे लावली तर माशांसाठी वेगळी ऑक्स्जिजनची व्यवस्था करावी लागणार नाही, उन्हात उडुन गेलेले पाणी परत भरत राहावे लागेल आणि कमळाची पाने वेळोवेळी काढावी लागतील एवढे काम पडेल असे वाचुन वाटतेय.

अजुन काही खास काळजी घ्यावी लागेल का? कोणाला माहित असल्यास सांगा. कमळ, मासे, एखादे कासव याव्यतिरिक्त अजुन काही सुचना असतील तर सांगा...

मी आहे ना... गावी जाताना घेऊन जाईन. तसेही तुम्ही दिलेल्या बीया टाकल्यात कुंडीत. त्या रुजल्या तर बरे. नाहीतर तुमच्याकडचा वेल नेईन.

साधना, नैसर्गिक उताराचा फायदा घेऊन, त्या पुषकरणीतून एखादा पाट काढता येईल, सर्व झाडांना आपोआप पाणी मिळेल. पाणी घालायच्या वेळेस, वरच्या भागात पाणी सोडायचे, ते आपोआप वळत वळत सर्व झाडांना मिळेल. झुळझुळ वाहणारे पाणी, नूसते बघायलाही मस्त वाटते. (हा प्रयोग मी लहानपणी केला होता. )
त्या पाण्याच्या आधाराने, ब्रम्ही, माका वाढतील.
तो ओहोळ केळीच्या बुंध्याकडे संपवायचा.

सर्वांना धन्स. तुम्ही मला देताय तेव्हढ प्रेम आणि आपुलकी मी झाडांना देउ शकलो तर नक्कीच वाढतील झाडं.

साधने, पुष्करणीचं कॉन्ट्रॅक्ट माझ्याकडे. डोन्टच वरी.

साधने, पुष्करणीचं कॉन्ट्रॅक्ट माझ्याकडे. डोन्टच वरी.

काय सांगतोस.... डिटेलमध्ये सांग काय कसे करु ते.. फेब्रुवारीत जाणार आहे गावी, तेव्हा सुरू करायचीय...

असुदे,
सध्या कलिंगड लावता येईल,तसे द्राक्षेच्या चार (काड्या) वेली पण लावु शकता,पण त्याला औषध फवारणी हवी !
शेवटी तुम्ही काहीही लावा पण ते आहे तसं तिथे आलं की खाता आलं पाहिजे! (आम्हा निसर्गाच्या गप्पा मारणार्‍यांना !)

पोयनाडला मला सिरियसली झाडं लावणं, शेती करणं (थोड्या प्रमाणात) करायचीये
"पोयनाडा" हे भारतात आहे कि परदेशात ?

<< शेवटी तुम्ही काहीही लावा पण ते आहे तसं तिथे आलं की खाता आलं पाहिजे! (आम्हा निसर्गाच्या गप्पा मारणार्‍यांना !) >>
म्हणजे कलिंगड सालासकट खायचं ? नाय जमणार.

असुदे, कलिंगडाच्या साली, दोडक्याच्या साली, लाल भोपळ्याच्या साली, पडवळाच्या बिया, वाटाण्याच्या शेंगाच्या साली, मूळ्याचा पाला, केळ्याच्या साली, केळीचा गाभा ईत्यादी ईत्यादी पासून, रुचकर खाद्यपदार्थ करण्यास, मी / जागू समर्थ आहोत. काळजी नसावी !!!!

आज पोलिओ रविवार...

आपल्या ० ते ५ वर्षापर्यंतच्या बालकांना पोलिओचे २ थेंब द्यायला विसरु नका.

दिनेशदा, मी पण.....नुसती खायला हं. बनवता नाही येत हे सगळं.