आईबाबांचे वृद्धत्व संभाळताना

स्वाती, इतक्या हळव्या विषयावर इतके व्यवस्थित लिहिल्याबद्दल मनापासून धन्यवाद.
खूप जणांना मदत होईल या माहितीची.
आज आपण पण सुपात आहोत, कधी ना कधी जात्यात जाऊच की .....

वाचलं. त्यांच्या पुढील वाटचालीसाठी शुभेच्छा!

घरी पगारी चांगला केअरगिव्हर मिळणं हा नशीबाचाच भाग आहे असं वाटू लागलंय. शिवाय त्या दोघींनी घरात फक्त वृद्ध व्यक्ती असतानाही त्यांचं सगळं व्यवस्थित केलं हे विशेष . घरात आणखी कोणीतरी असतानाचं एकाच केअरगिव्हरचं चांगलं वागणं अन्यत्र फक्त वृद्ध व्यक्ती असताना बदललेलं पाहिलं आहे.

तिथला स्टाफ डिमेन्शिया असलेल्या व्यक्तींना सांभाळायचा अनुभव असलेला आहे, हे चांगलं आहे.

खूप व्यवस्थित, नीट, स्पष्ट लिहिलं आहेत स्वाती. ही सगळीच परिस्थिती सगळ्यांसाठी क्लेशदायकच. पण तुम्ही शेवटी लिहिलं आहे त्याप्रमाणे 'त्यातल्या त्यात योग्य उत्तर' शोधणं आणि ते वेळच्या वेळी सापडणं महत्त्वाचं. तुम्ही वेळोवेळी तशी उत्तरं शोधलीत आणि त्यात तुम्हाला अनेकांनी मदत केली हे वाचून खूप बरं वाटलं.

खूप व्यवस्थित, नीट, स्पष्ट लिहिलं आहेत स्वाती.
+१

अनुभव शेअर केल्याबद्दल धन्यवाद. याचा आणि इथे येणारया प्रतिसादांचा पुढे मागे नक्कीच फायदा होईल.
या प्रवासात बरेच मायबोलीकरांनी वेळोवेळी मदत केली हे वाचून छान वाटले.

खूप महत्त्वाच्या विषयावर व्यवस्थित लिहिलं आहे.
धन्यवाद.

इतके चांगले नातेवाईक आहेत. भाग्यवान आहात

खूप महत्त्वाच्या विषयावर व्यवस्थित लिहिलं आहे.
धन्यवाद.

+१११११

स्वाती२ - खूप मह्त्त्वाचा विषय. तुझा अनुभव शेअर केल्याबद्दल धन्यवाद!
तू लेखात उल्लेख केलेल्या रीसोर्सेस आणि त्यांच्या वेब्साइट किंवा कॉन्टॅक्ट डीटेल्स ची एक लिस्ट लेखाच्या खाली एकत्र देता येईल का? पटकन सापडायला सोपी जाईल . उदा. कोतवालवाडी ट्रस्ट, मंजिरी वेदक, अनामय हेल्थ , तुम्ही पाहिलेले इतर वॄद्धाश्रम, मदतनीस सेवा पुरवणार्‍या संस्था इ.
या माहितीचा सर्वांना नक्कीच खूप उपयोग होईल.

हम्म्म, वाचलं सगळं.

परदेशात राहून इथे आई-वडीलांची काळजी घेणं खूपच कठीण आहे. तारेवरची कसरतच. तुमचे आई-वडील या वयातही हिंडते-फिरते आहेत म्हणून अशी सोय होऊ शकली. अवलंबून असलेल्या वृद्धांना शक्यतोवर घ्यायला कोणी तयार नसतं.

तुमच्या लिहिण्यावरून जाणवलं ते लिहिते. कदाचित तसं नसेलही, माझा गैरसमज झालेला असू शकतो. आवडलं नाही तर जस्ट इग्नोअर.

तुम्ही लांब राहता ह्याची कल्पना आहे, तुम्हांला तिथल्या जबाबदाऱ्या व आयुष्य आहे हे सगळं बरोबर असलं तरी आता आई-वडिलांची वयं व प्रकृती बघता भारतवारी वरचेवर (६ महिन्यांतून एकदा असं ठरवलंत तर ७-८ महिन्यांतून एकदा घडेल) व्हायला हवी. तुमच्या लिहिण्यांतून मला जाणवलं म्हणून हा अनाहूत सल्ला द्यावासा वाटला.

बाकी साधारण महिन्याचा खर्च वगैरे बाबी लिहिता येतील कां? कोणाला उपयोग होऊ शकतो.

छानच. खूपच छान काळजी घेताय तुम्ही आईबाबांची अमेरिकेत राहून .
तुम्हास शक्य असेल तर क्रृपया संस्थांची संपर्क माहीती मूळ लेखात समाविष्ट करावी.

आई-वडिलांची वयं व प्रकृती बघता भारतवारी वरचेवर (६ महिन्यांतून एकदा असं ठरवलंत तर ७-८ महिन्यांतून एकदा घडेल) व्हायला हवी. >> +१ वाड्यावर वाचलं होतं की ६.५ वर्षांनी भारतात जाणं झालं, तेव्हा खरं तर आश्चर्य वाटलं होतं. पण काही अडचण असेल आणि इतर काही सोय असेल, असा अंदाज केला. बाकी लेख खूप चांगला आणि संतुलित लिहिला आहे.

डिमेन्शिया पेशंटसाठी जागृती रीहॅब सेंटर चांगले आहे, असे सुचवेन. माझे वडील तिथे जवळपास २ वर्षे होते. खर्च एका व्यक्तीला महिना ₹ ३०,००० होता (२ वर्षांपूर्वी). औषधांचा खर्च अतिरिक्त असतो. Dignity lifestyle जो माझा पहिला चॉईस होता तिथेसुद्धा चौकशी केली होती, पण त्यांच्याकडे जागा उपलब्ध न्हवती. (Dignity हा प्रकार थोडासा अथश्री सारखा आहे, जिथे स्वतःचे घर विकत घ्यावे लागते.)

२४ तास किंवा १२ तास घरी सेवा देणाऱ्या अनेक संस्था आता भारतात उपलब्ध आहेत, ही अतिशय चांगली गोष्ट आहे. शक्यतो रेफरन्स बघून आणि प्रत्यक्ष सोयी बघून निर्णय घ्यावा, असे सुचवेन. (माझ्या सासूबाईंसाठी सध्या २४ तास घरात मदतनीस आहे, त्याचा खर्च महिना ₹ ३०,००० आहे. १२ तास असेल तर ₹ १६ ते १८ हजार घेतात.)

खूप महत्त्वाच्या विषयावर व्यवस्थित लिहिलं आहे.
धन्यवाद. >>> +१

खूप व्यवस्थित, नीट, स्पष्ट लिहिलं आहेत स्वाती. ही सगळीच परिस्थिती सगळ्यांसाठी क्लेशदायकच. पण तुम्ही शेवटी लिहिलं आहे त्याप्रमाणे 'त्यातल्या त्यात योग्य उत्तर' शोधणं आणि ते वेळच्या वेळी सापडणं महत्त्वाचं. तुम्ही वेळोवेळी तशी उत्तरं शोधलीत आणि त्यात तुम्हाला अनेकांनी मदत केली हे वाचून खूप बरं वाटलं. >>> अगदी अगदी.

पुढल्या आठवड्यात पुन्हा इथल्या डॉकच्या अपॉइंटमेंट्स, सर्जरीची तारीख वगैरे मला लाईन अप करायचे आहे. >>> ओहह, टेक केअर.

सगळे वाचले. महिनाभर स्वाती दिसली नाही तेव्हा काय झाले असेल ही शंका मनात आलेली पण सगळे निट मार्गी लावण्यात ती गुंतलेली व सगळे मार्गी लागले हे वाचुन छान वाटले.

आईबाबांना उत्तम काळजी घेणारी जागा मिळाली हे खरेच चांगले व तुला खुप रिलॅक्स करणारे आहे. तुझ्या पोस्टवरुन तुझ्या नवर्‍याला डोक्टरी सल्ला घेऊन प्रवास करावा लागतोय हे लक्षात आले. त्यामुळे कितीही मनात असले तरी वारंवार भारतात येणे तुम्हाला शक्य नाहीय.

भारतात वृद्धाश्रम व असिस्टेड लिविंग फॅसिलिटिज वाढताहेत ही चांगली गोष्ट आहेत. (अथश्रीसारखे किंवा इतर). पण तरीही वृद्धाश्रमात वाईट वागणुक देणार हे अजुनही डोक्यात आहेच. त्यामुळेच बहुधा एकटे राहणे मेडिकली शक्य नाही हे दिसत असतानाही घराबाहेरचा पर्याय शोधला की आई बाबा व नातेवाईक नाराज होतात.

धागा वाचताना सतत हा प्रसंग माझ्यावर आला असता तर हा विचार मनात येत् राहिला. माझ्या आईने हे अजिबात स्विकारले नसते. ती असताना कधी असा विषय निघाला की ती खुप भडकायची. तिचे स्वतःचे घर व मुले म्हणजे अर्थातच मुलगे असताना तिने बाहेर का जावे हा प्रश्न तिला पडायचा.

भारतीय विचारांचे हल्ली खुप उदात्तीकरण होतेय पण वानप्रस्थाश्रम हा एक महत्वाचा विचार कोणीही अंमलात आणु इच्छित नाही. मानसिक वानप्रस्थाश्रम कोणी स्विकारत नाही तर शारिरीक कसा स्विकारणार? शेवटपर्यंत हे माझे ते माझे ही मनातील भावना का जात नाही कळत नाही.

शरीर व मन साथ देतेय तोवर ठिक आहे पण त्यानेही साथ सोडल्यावर काय करणार? मुलेही त्यांच्या उतारवयात पोचलेली असतात. त्यांनाच मदत हवी असते, ते कसे मदत करु शकणार? आपण शरीर व मनाने सक्षम असतानाच असा निर्णय घेतलेला बरा असे मी माझ्यापुरते ठरवले आहे.

बराच उपयोगी लेख.

बर्‍याच गोष्टीं ह्या सारख्या होत्या. मी एकुलती एक, स्थळांचा मला नकार, शेवटी मी केला प्रेमविवाह. फरक हाच की, सासु सासरे बरेच जुनाट. विचारांचे त्यामुळे आई-वडील म्हणत , नको उगाच आमचे करुस.... वगैरे मुद्द्यातून चालले होते. मी भारतातच परतले ती कसरातीला कंटाळून. रोज फोनचे बिल, सर्वांना मनवा , डॉक्टरांशी बोला, नोकरी, मुलं वगैरे कसरत होती.
पण वडील गेले आणि त्याच शहरात राहूनही बरीच कसरत चालू झाली, ती चालूच आहे. आईला आपलं घर सोडून रहायचे नाही( ते मान्य आहे कारण ह्या वयात तडजोड प्रकार कमीच, स्वभावापेक्षा प्रकृतीने). माझ्याकडेच रहा तर नको तुला त्रास. मग रोज काय कमी धवपळ करावी लागते मला? ह्यावर ही तिची खंत. पण तिचे डॉकटर जवळच मग रहा तुझ्याच घरी हा निर्णय पक्का केला.

बाकी, मदतनीस सांभाळणे हा एक मोठा दिव्यक्रम आहे. आई आहे मृदु स्वभावाची. मग काय, मदतनीसही गुंडाळून ठेवतात. मग त्यांना तुपात तळा वा साखरेत घोळा... प्रकार आहे.

>>>>>>आईकडे स्वयंपाकाच्या बाई आणि लादी पोछा-धुणे वाल्या बाई खूप वर्षे होत्या. त्यांना ही नवी व्यवस्था फारशी आवडली नव्हती. त्यामुळे नवी मुलगी विरुद्ध आधीच्या दोघी असे मानापमानाचे प्रयोग अधून मधून होत. दर वेळी फोनाफोनी करुन मी समजूती काढणे करत असे.<<<<<<

मी तर रोज२१०-१५ फोन करायची आणि मुलाखती घ्यायची. .... ह्या बायकांचे एक वेगळेच पॉलीटिक्स असते. ...
आमची एक बाई, आईला थंड जेवण देत असे. आईला माहित असूनही ती गप्प कसे तरी खायची. कारण मला त्रास नको दुसरी मदतनीस शोधायला.... फिरायला जाण्यासाठी ठेवलेली बाई व गाडीचा ड्रायवर स्वतःच फिरत. वगैरे वगैरे...
एकटीच व्यक्ती असेल तर पुर्ण घर ह्या मदतनीसांवर सोपवून चुकीचं आहे कळलं. शेवटी मलाच दिवसातून फेरी मारत. रहावे लागते. पुण्ण्याच्या गचाळ ट्रॅफिकमधून नकूसे होते.

ह्या सर्व प्रकारात माझ्या तब्येतीची बरीच वाट लागली. आणो तसेही बरेच स्वतःच्या तब्येतीचे प्रकार सांभाळावे लागतातच.
त्यात आपल्या आई वडील वय झाले की, जिद्दि खुपच होतात. ते हि त्रासदायक होते.

एक सजेशन, ज्या ज्या संस्था तुम्हाला आवडल्या किंवा पाहून योग्या वाटल्या , त्यांचे पत्ते फोन नंबर दिले तर बरं होइल.
दुसरे म्हणजे, कोणीही पुण्या-मुंबईतील केअर सर्विसेचे नंबर इथे दिले तर बरं.

>>>>संस्था आणि इतर रिसोर्सेससाठी वेगळा धागा काढण्याचा विचार आहे. यात सर्व माबोकर जमेल तशी भर घालू शकतील.<<<<<
हे उत्तम ठरेल. सर्व शहरांतील लिहा फोन , पत्ता , खर्च(महिना) आणि सुविधा वगैरे. मुख्य म्हणजे अनुभव.

खूपच जिव्हाळ्याच्या विषयावरचे लेखन. आणि अगदी.प्रांजळपणे लिहिलेले.
मीही झंपी यांनी.लिहिल्याप्रमाणेचे एकुलती एक.
सासू सासरे खूपच जुन्या वळणाचे.
बाबा गेल्यानंतर आई काही वर्षे राहिली एकटी. पण मग मी तिला इथेच आणले. अर्थात घर मोठे आहे, तिचीही पेन्शन आहे आणि एकूणच पैशांचा विषय नाही. पण मला सासूबाई आणि आई...दोघींना सांभाळताना फार कसरत करावी लागते...
ससुरबाई तुझी पाठ मऊ..म्हणून रहावे
लागते...

आमच्याही तब्येतीच्या छोट्या मोठ्या तक्रारी सुरू झाल्या आहेत. पण आईला दूर ठेवून होणाऱ्या गैरसोयीपेक्षा, ही ओढाताण ठीक वाटते मला.

आमचे काका वय -७७ (पोटचात्रास, कोवीड-19, होऊन गेले) प्रोस्टेट, आणि मायस्थेनिया ग्रेव्हीस , मणक्याची फ्रॅक्चर्स ह्याच्यातुन सध्या जात आहेत. विश्वासु मदतनिस मिळणे फार कठीण. आणि अश्या रुग्णाचा घरी मृत्यु झाला तर मृत्यु दाखला कोण देणार हा मोठा प्रश्न. खर्च हा विचार न केलेला बरा.

पुढल्या आठवड्यात पुन्हा इथल्या डॉकच्या अपॉइंटमेंट्स, सर्जरीची तारीख वगैरे मला लाईन अप करायचे आहे. >> ओह! इतरांचे (आपलेच) करण्यात आपल्या शारीरिक व मानसिक तब्येतीचा कस लागतो.... स्वाती,काळजी घे!

छान आणि सविस्तर लिहिले आहे. आई वडिलांची योग्य काळजी घेत आहात. मदत करणाऱ्या मायबोलीकरांचे खरंच कौतुक आहे.
संस्थांची माहिती देणारा वेगळा धागा काढणार आहेत हे उत्तम.
वर भरत म्हणाले तसे चांगले केअरगिव्हर निदान लौकर मिळणे तरी कठीण असते. इथे मी आणि बहीण घरातच होतो सतत लक्ष होते म्हणुन ठीक, दूर असतो तर काय झालं असतं असं वाटतं. ठिकठिक, विचित्र, कामचुकार, दोन मानसिक आजार असणारे, एक एकदा अर्धा दिवस सुटी घेऊन गेला तो रात्री दारूत तर्र होऊन आला, एक भयंकर तापट असे अनेक प्रकार अनुभले. पण दोन लॉंग टर्म टिकलेले अगदी वाखाणण्या जोगे मिळाले. बाबा जाऊन दीड वर्षे झाली पण दोघेही अजुन संपर्कात आहेत.
--------
meechto, केअरगिव्हर मिळण्यास शुभेच्छा.
<<अश्या रुग्णाचा घरी मृत्यु झाला तर मृत्यु दाखला कोण देणार हा मोठा प्रश्न>> जवळच्या रुग्णालयात घेऊन जावे लागते, तिथे तपासुन रुग्णालयाचा मृत्यू दाखला देतात.
(तो घेऊन म्युनिसिपालिटी/कॉर्पोरेशनमध्ये जाऊन अर्ज भरून सरकारी मृत्यू दाखला मिळतो.)

लेख लिहिला ते फार बरे केलेत स्वाती.

संपूर्ण पार्श्वभूमी मांडून , सखोल विश्लेषण करत best possible सोल्युशन म्हणून जो निर्णय घेतला तो पटला.
तुमच्या आई वडीलांचेही फार कौतुक वाटते.
ते ही मानसिक दृष्ट्या तयारीचे आहेत, अन्यथा बरेच ज्ये ना फक्त त्रागा करत राहतात. त्यांना पटत नाहीत अशा गोष्टी. ते अजिबात flexible नसतात. त्यात वयोमानाने येणारा हट्टीपणा असतोच जोडीला.
रिमोट पालकत्व निभावणे ही तारेवरची कसरत आहे.
त्यात तुमचेही असलेले शारीरिक दुखणी खुपणी वै सांभाळून हे सर्व manage करणे.
तुमची नातेवाईक वीण देखील आवडलीय.
केअर गिविंग सर्व्हिसेस सुधारत आहेत हे फार बरे आहे.
आधी काही अनुभव वाचून फार नकारात्मक मत झाले होते.
तुम्ही लिहिलेले वाचून कुठेतरी आशा निर्माण झाली.
वेगळा धागा करून लिहिताय हे ही उत्तमच.
कायस्वरूपी डेटाबेस उपलब्ध होईल.
जेव्हा आम्ही इतके म्हातारे होउ तेव्हा ह्या अशा सेवा lifestyle चा भाग होतील बहुद्धा.
एकच असलेलं मूल, त्याच्या त्या त्या करियरच्या फेज मध्ये जिथे असेल ते असेल. वै वै
तो विषय फार दूर, पण हा बदल हळूहळू छोट्या शहरापर्यंत पोहचेल.
लेख वाचून थोडे हळवे वाटले हे कबुल करतो.
तुमच्या जागी स्वतःला ठेवून पाहिले आणि लक्षात आले की तुम्ही किती सकारात्मक व्यक्ती आहात ते.

छान लिहिलं आहेस स्वाती. केवढी डिसीजन्स घ्यावी लागतात आणि तेपण लांब राहून. तुम्हा दोघांच कौतुक वाटल, आईवडिलांनीपण सहकार्य दिलं. हेही तेवढच महत्वाच.

छान माहितीपूर्ण लिहिलं आहे स्वाती.

आज आपण पण सुपात आहोत, कधी ना कधी जात्यात जाऊच की .....+१००

आपल्या गोल्डन इयर्समधे आई-बाबा हयात असणं हि फार भाग्याची गोष्ट आहे. खूप कमी लोकांना हे भाग्य लाभतं. असो..

लेख वाचताना एक पर्याय मनांत आला, आणि तो तुम्हि का अवलंबला नाहि याबाबत थोडं कुतुहुल आहे. तुमच्या आई-बाबांचं सध्याचं वय+तब्येत पाहता त्यांना अमेरिकेत आणणं आर्थिक/भावनिक दृष्ट्या सोयिस्कर पडलं नसतं का? आप्त-स्वकियां पासुन दूर भारतात एखाद्या असिस्टेट लिविंग फॅसिलिटित राहण्या ऐवजी लेकिकडेच उर्वरीत आयुष्य घालवणं त्यांच्या आणि तुमच्या दृष्टिने एकंदरीत सोप्प झालं असतं, असं मला वाटतं.

या पर्यायाचा विचार आणि तो न निवडण्या मागची कारणं मांडलीत तर इथल्या सध्या सूपात असणार्‍या परदेशस्थ माबोकरांना त्याचा उपयोग होइल...

स्वाती मायबोली मंचाचा सुदुपयोग केला आहेस. सकस काहीतरी, उपयोगी असे वाचावयास मिळाले. नीट वाचेन.

खूप हळव्या पण महत्वाच्या विषयावरील लेख.

तुम्ही, तुमचे नातेवाईक आणि आईवडील ह्यांनी अत्यंत उत्तम रीतीने उपलब्ध संसाधनांचा वापर करून परिस्थिती हाताळलीत.

वानप्रस्थाश्रम हा एक महत्वाचा विचार कोणीही अंमलात आणु इच्छित नाही. मानसिक वानप्रस्थाश्रम कोणी स्विकारत नाही तर शारिरीक कसा स्विकारणार? शेवटपर्यंत हे माझे ते माझे ही मनातील भावना का जात नाही कळत नाही.>>>
कळीचा मुद्दा

तुमच्या आई-बाबांचं सध्याचं वय+तब्येत पाहता त्यांना अमेरिकेत आणणं आर्थिक/भावनिक दृष्ट्या सोयिस्कर पडलं नसतं का?>>>
अर्थात स्वाती जास्त योग्य उत्तर देतील.
पण आमच्या काही मित्रमंडळीच्या अनुभवा नुसार अमेरिकेत इन्शुरन्स/ वैद्यकीय बाबी अत्यंत खर्चिक होत जातात..

सविस्तर लिहील्याबद्दल धन्यवाद. तुमच्या आईवडिलांना व तुम्हालाही पुढील वाटचालीकरता शुभेच्छा!

इथल्या काही लोकांचे आईवडील अधूनमधून इथे येत असतात, नेहमीच्या ट्रिपपेक्षा जास्त काळ राहतात. इथे थोडे रूळतात. मग त्यांचे ग्रीन कार्ड झाले की ते इथेच राहू शकतात. त्यांना जर मेडिकल उपचार लागले तर इथले मेडिकेअर किंवा इतर व्यवस्थांमधून ते मिळू शकतात - असे ऐकले आहे. पण ते किती चांगले असतात कल्पना नाही. अजून एक महत्त्वाचे म्हणजे त्याकरता असे वृद्ध लोक त्यांची तेथील सिस्टीम सोडून इथे रमू शकले पाहिजेत. ते सर्वांना आवडतेच असे नाही - असा बदल या वयात सर्वांना आवडेलच असे नाही.

माझ्या ओळखीचे एक आहेत, त्यांनी आई बाबांना कायमचे नेलं होतं पण आई तिथे नव्हती रमत, बाबा खुश होते, सोशली active होते. आई साठी मात्र भारतात आले, त्या नंतर आजारी होत्या, भारतातच देवाज्ञा झाली. मग बाबा कायमचे अमेरिकेत गेले. ते ही आता या जगात नाहीत. ते खुश होते मात्र अमेरिकेत. इथेही करायला होते मुलगी जावई.

फारएन्ड यांचं शेवटचं वाक्य वाचून मला आठवलं हे सर्व. अगदी बरोबर लिहिलं आहे त्यांनी.