शब्दवेध व शब्दरंग (३)

अनिंद्य, छान माहिती.+१११

आभार सर्वांचे.

बाबांना इथली देवदर्शनाबद्दलची चर्चा आणि प्रकार सांगितले तर त्यांनी 'कंगवे विकणारा टकलू आहेस' अशी संभावना केली माझी (कारण क्वचितच देवळात जातो.)

चांगली माहिती.
आता त्यात "शीघ्र दर्शन" आणि "अति शीघ्र दर्शन" प्रकार पण आलेत.

छान माहिती. यापैकी मुखदर्शन तेवढं माहिती होतं.

छान माहिती, अनिंद्य!
त्यात अजून आता पेड दर्शन, ऑनलाईन दर्शन असे प्रकार add करायला हवेत.

सुकाणु समिती ?

पण तो steering committee ला वापरतात बहुदा.

मुख्य समिती किंवा मध्यवर्ती समिती ?

हा ओढुन ताणुन आणलेला/लावलेला अर्थ वाटतो.

चौकातून गाडीवरून न उतरता गाडी slow करून दगडूशेठ गणपती ला हात जोडणे हा कोणता प्रकार आहे?

व्यग्र दर्शन.

शंकराच्या पिंडीचे नंदीच्या शिंगावर अंगठा आणि तर्जनी ठेवून त्यातून घेतलेले दर्शन म्हणजे शृंग दर्शन?

व्यग्र दर्शन

त्या श्रृंग दर्शनाच्या समयी डावा हात नंदीच्या वृषणावर ठेवावा असा नियम आहे.

शाक्तपद्धतीत अजून विचित्र गोष्टी आहेत, इथे न लिहिलेल्याच ठीक

पुढच्याने वाहत्या गर्दीत गाडी स्लो केली की मागचे ज्या नजरेने बघतात (विशेषतः पुण्यात) ते उग्र दर्शन!

>>> त्या श्रृंग दर्शनाच्या समयी डावा हात नंदीच्या वृषणावर ठेवावा असा नियम आहे.
भगवंता! का ते?! आणि त्याहीपेक्षा कसं ते?!
नंदी बसलेला असतो ना?

कायतरी कामेच्छा दमनासाठी वगैरे असते म्हणे. जौद्या.

आता अनेकजण नंदीच्या मूर्ती बारकाईने बघतील हे निश्चित.

>>> कामेच्छा दमनासाठी

नंदीच्या वृषणाला हात घालून आपल्या कामेच्छेचं दमन कसं होणार?
नंदी म्हणत असेल 'Hey, keep me out of this!'

जौद्या हे खरं.

काही "उभा" (उत्तर भारतीय) मंडळी असं काही तरी करताना बघीतली होती तेव्हा आश्चर्य वाटले होते.

हा उपद्व्याप 'ब्रह्मचर्य' पालनासाठी असतो हे आज कळले.

महान आहे हे.

कलालय

कला+आलय / कलालय सारखेच काही इंग्रजी शब्दांना प्रत्यवाय म्हणून तर काही स्वयंभू असे मराठीतले 'आलय" :

aquarium ला मत्स्यालय

restaurent ला भोजनालय

हेअर कटिंग सलून ला केशकर्तनालय

Orphanage ला अनाथालय

दारूच्या गुत्त्याला मदिरालय (भारदस्त वाटते ना एकदम ? गुत्त्यात बेवडे जातात मदिरालयात मद्यपी )

secretariat ला सचिवालय (महाराष्ट्रात मात्र मंत्री लोकांचे कार्यालय म्हणून 'मंत्रालय' नाव आहे. हे सचिवालयाचे मंत्रालय नामांतर करतांना बराच काथ्याकूट झाला होता असे आठवते)

पक्षांच्या (राजकीय नव्हे) घराला मात्र कुठलेही आलय न म्हणता त्यांच्या घरट्याला "अविसाळ' असा शब्द जुन्या मराठीत वापरात होता, आता विलुप्त झाला दिसतो.  

पक्षांच्या (राजकीय नव्हे) - > पक्ष्यांच्या

पक्ष्यांच्या

ओके

मंत्रालय >> आता सवयीचा झाल्यामुळे खटकत नाही, पण जेव्हा तयार केला तेव्हा खटकला असणार. मंत्री + आलय = मंत्र्यालय पाहिजे. मंत्रालय = मंत्र + आलय. असो. आता बदलायला नको. आहे तो सगळ्यांना कळतो ना बरोबर, मग जाऊ द्या.

जेव्हा तयार केला तेव्हा खटकला असणार…

हो. खूप चर्चा झाली होती. मुख्यमंत्री शंकरराव चव्हाण फार आग्रही होते “मंत्रालय“ नाव हवे म्हणून