अरेंज मॅरेज, अजुन एक किस्सा - ताटातलं वाटीत.. !

मी या कथेवर प्रतिसाद देताना मला हे असे काही झेपणारे नाही हे आधीच लिहिले होते. त्यानंतरचे इतके सगळे प्रतिसाद वाचून पुन्हा सविस्तर प्रतिसाद.

मला ही कथा विनोदी वाटली नाही. रिग्रेसिव वाटली कारण ताटातले वाटीत करताना मूळ हुंडा पद्धत ही दिखाव्यासाठी का होईना पाळली गेली. यातून जनमानसात काय ठसले तर सो क्लॉल्ड रीतीभाती पाळून केले गेलेले लग्न! हुंडा मिळतो हे अधोरेखीत झाले आणि अजून काही वर पित्यांचे धैर्य वाढले.
एखाद्या कथेतील पात्रं कशी वागतील ते माझ्या हातात नाही, तो हक्क लेखीकेचा. ती लबाड असतील, साधी-भोळी असतील, पुरोगामी-प्रतिगामी विचारांची असतील, अ‍ॅब्युझिव असतील, जे काही असेल ते. पण यात लेखीकेने २ महिन्यांनी असे म्हणत जो शेवट लिहिला आहे त्याचा टोन ती कथा रिग्रेसिव करतो. कारण एक शहरात रहाणारे , उच्च शिक्षित जोडपे कायद्याने बंदी असलेल्या प्रथेपुढे मान तुकवत आपल्या परीने जे उत्तर शोधते त्याबद्दल खंत, चीड व्यक्त होत नाही. 'कसे फसवले' असा विनोदी टोन ही कथा रिग्रेसिव करते. इथे निर्णयाची किंमत हा मुद्दा आलाय तर पिनीने धैर्याने परीस्थिती हाताळली, जे काही परीणाम होते ते स्वतः स्विकारले. या कथेत निर्णयांचे परीणाम - चुकीची प्रथा घट्ट होणे - समाज भोगतो.

>>>>> बाय द वे या कथेत लग्नसमारंभ पार पडल्यावर ही अनेक दिवस हो किंवा नाही हे नक्की सांगत नसलेली ………. असाही एक Happy

_/\_

स्वाती2 अगदी अगदी.मुद्दे चोख आहेत.मनात हेच आले होते.

स्वाती२
मला ते निळू फुलेंचे सुप्रसिद्ध वाक्य लिहायची इच्छा नाही. "मास्तर... इत्यादी."
तसेच कथेचे विश्व निराळे आणि लेखिकेच विश्व निराळे. लेखिकेने असा डिस्क्लेमर टाकायला पाहिजेच का? जास्त डिवचल्याने लेखिका जाळ्यात फसत गेली. So sad.

फारएण्ड , छान व संतुलित प्रतिसाद.

तसा हा धागा आता व्हर्सटाईल झालेला आहे. ज्यांना कथा वाचायची त्यांनी कथा म्हणून वाचा, ज्यांना चर्चा हवी ते चर्चा करू शकतात आणि ज्यांना कविता वाचायच्यात त्यांच्यासाठी कविताही आहेत.
माझे काही अनुभव आता याच धाग्यावर नोंदवतो.

आमच्या ९९% नाते, सोयर्‍यात हुंडा ही प्रथा पा़ळत नाहीत. निम्मे लग्न साधेपणाने करतात. निम्म्यांना पीअर प्रेशर म्हणून लग्नाचा भपका करावा लागतो ( असा त्यांचा दावा आहे). त्यावरून लग्न लागल्यावर वादही होत असतात. मध्यंतरी एक लग्न हॉटेल अरोरा टॉवरला झाले. नंतर एक अशोका एक्झेक्युटीव्हला झाले. एरव्ही मला दारवानाने आतही सोडले नसते. या निमित्ताने ते पाहून झाले. दोन्ही वेळेला या भपक्यावर अनाठायी खर्च झाला असे निम्म्या लोकांचे मत होते. त्यातल्या फटकळ मावशा, काकवांनी ते मुलीच्या बापाला बोलून दाखवले. त्यात नंतर बाप्यांनी पण उडी घेतली. मुलीचा बाप आधीच खर्चाने बेजार झाला होता. त्यात हा हल्ला. अगदी मायबोलीची आठवण झालेली.

दुसरे गुजरातेतल्या अशाच एका राजेशाही ठिकाणी लग्न लागलेले. मुलगा गुजराती व्यापारी कुटुंबातला. कँपात त्याचे दुकान आणि कोंढव्याला कसला तरी कारखाना होता. २००२ किंवा त्या आसपासची गोष्ट असेल. मुलाला ५ कोटी रूपये दिल्याचे सर्वांना समजले. त्यावरून सतत धुसफूस चालू होती. आंतरजातीय विवाहाबद्दल नाराजी नव्हती. पण एव्हढा मोठा हुंडा का हा प्रश्न सर्वांच्या चेहर्‍यावर होता.

त्यावर हा हुंडा नसून दुसरा काही तरी शब्द वापरला. तसेच त्यांच्यात ही खूप कोरकोळ गोष्ट आहे. दोघांचे एकमेकांवर प्रेम आहे. रीतसर घरी येऊन विचारणा झाली आहे. तर त्याच्या कुटुंबाच्या अपेक्षा पूर्ण करायला हव्यात. त्यांना २५ - ३० कोटी देणारे लोक भेटतात. अशात जर आपण तत्त्वांना कुरवाळत बसलो तर मुलीचेच नुकसान आहे असे मुलीच्या आईने सांगितले. कारण जर हे लग्न नाही झाले तर लग्नच करणार नाही असे तिने सांगितले होते. लग्न लावल्यानंतर रिवाजाप्रमाणे वादविवाद झाले. मुलीच्या बापाने सरळच सांगितले, तुम्हाला पण मुली आहेत त्या वेळी बघीन मी पण. हा बाप प्रत्यक्षात हुंडा विरोधी जागृतीचे काम करत असतो.
नंतर कल्चरल डिफरन्स मुळे लग्न मोडले ते मोडलेच.

हा सगळा एलिट क्लास. अगरवाल समाजाच्या एका लग्नाला गेलो होतो. स्वारगेटजवळ त्यांचे भले मोठे मैदान आहे. तिथे सिनेमासारखा सेट लागला होता. येणार्‍या प्रत्येकाला सोन्याची अंगठी दिली होती ( मला सोडून ). येणार्‍यांनी सुद्धा महागडी गिफ्ट्स आणली होती. प्रत्यक्ष लग्नात करोडोंचा चुराडा झाला. ज्यांना आपण चेंगट समजतो ते सण, उत्सव , समारंभात पाण्यासारखा पैसा खर्च करतात. अशांच्या लग्नात हुंडा देणे आणि घेणे हे सुद्धा प्रतिष्ठेचे लक्षण आहे. त्यावरून पत ठरते. सामाजिक कामात, व्यवसायात यापेक्षा वेगळी वागणूक झाल्यास एक रूपया दंड लागतो. जर हा दंड झाला तर समाजात कुणीही त्या कुटुंबाशी सामाजिक / आर्थिक संबंध ठेवत नाही. अक्षरशः भीकेला लागायची वेळ येते.

दृष्टीआड सृष्टी.

स्वाती ताई, पर्फेक्ट लिहिलंय. अजिबात विनोदी वाटलं नव्हतं मलाही, म्हणून प्रतिसाद द्यायचा टाळत होते.

अनुशी, सहमत. पीनी यांच्या मोकळेपणाने दिलेल्या प्रतिसादाचा 'See, I told you so' साठी वापर केलेला खटकले आहे. बऱ्याच जणांचे प्रतिसाद आवडले आहेत.

कोण कुठल्या भागात रहातो, त्याप्रमाणे सहजीवनाचा मूळ आधार बदलत नाही / बदलू नये. हे लव्ह मॅरेज नाही, तिला पर्याय आहेत. इतक्या जवळच्या नात्यात लपवाछपवी करणारा मुलगा स्वतः कसा ऑथेन्टिक असेल. ( अवांतर: तरीही तिला त्याचं आकर्षण वाटत आहे म्हणून मला 'दहाड' सिरिज आठवली. त्याच्यावर पोरी कशा लगेच विश्वास ठेवायच्या, सामाजिक परिस्थितीमुळे स्वतःचे एंटिने कधी वापरलेच नाही. नंतर काय झालं. )

फा चा ट्विस्ट

छन्दिफन्दी, तुम्ही लिहीत रहा. अशा चर्चा कधीकधी घडतात आणि घडाव्याच लागतात. तुमचं इतर लेखन वाचकांना पसंत पडलंच आहे. याला पर्सनली घेऊ नका. मायबोलीकर आकस बाळगत नाहीत, तेवढ्यापुरतं/त्या विषयापुरतं असतं हे. पुलेशु

केशवकूल,
कथेतील मुलगा जो उपाय शोधतो, जी तडजोड करतो त्यातली अगतिकता काही प्रमाणात आपल्या पर्यंत पोहोचते न पोहोचते तोच शेवटाला कथेचा टोन बदलतो. आधीच्या वाईट वास्तवाशी खुदु खुदु हसणारी वधू, तिचे सुखावलेले पालक हा सगळा बदललेला टोन मेळ खात नाही हे माझे मत!
नात्यातील व्यक्तीने व्यवसायाचा भाग म्हणून अनुभवलेली भपकेबाज लग्न, वरपक्षाच्या आयत्या वेळच्या मागण्या, वरपक्षाच्या तीन दिवसाच्या तारांकित वास्तव्याची सोय करताना वधूपित्याने केलेला खर्च याचे अनेक किस्से ऐकवले आहेत . त्याच जोडील अगदी श्रीमंत क्लाएंट्सही या सगळ्यामुळे मेटाकुटीला येणे, त्यांचे 'मॅम, प्लीज तुम्हीच समजूत काढा विनवणे याचेही भरपूर किस्से ऐकवलेत. अगदी इथे अमेरीका कॅनडातही भारतीय समाजात हुंड्याची कीड बघितली आहे. बहुसंख्य समाजासाठी वास्तव आजही फार वाईट आहे आणि त्यामुळेच जेव्हा अशी कथा येते तेव्हा ती लाईटली घेणे शक्य होत नाही. मायबोलीवर विरोधाचा सूर असलेल्या प्रतिक्रीया आल्या त्यामागे कारण आहे ते सकारात्मक सामाजिक बदलाची अपेक्षा . ही कथा वाचकांना विनोदी वाटली नसल्यास ते देखील एक प्रकारे आशादायक चित्रच!

घनघोर चर्चा झालीय की.
कथेतल्या शेवटच्या काही वाक्यामुळे सासरचे लोकं हपापलेले आणि लफंगे वाटले.
चर्चा तत्व म्हणजे तत्व ते प्रॅक्टिकल अप्रोच अशा लंबकात झुलतेय.
रघु आचार्य ह्यांच्या पोस्ट वाचून त्यांचा।प्रॅक्टिकल अप्रोच कळला, ग्रामीण भागात काही ठिकाणी काही परिस्थितीत कसा अप्रोच असतो ते कुठेतरी आठवलं.

निळूभाऊ फुले ह्यांचा एक जुना मराठी चित्रपट आठवला कथा वाचून.
त्यांना मुली असतात 3 की 4 आणि परिस्थिती बेताची.
ते जुगाड लावून लग्ने लावतात एकेक.
अर्थात चित्रपट विनोदी अंगाने होता.

इतके तत्व ज्ञान इथे अनेक आयडी सांगत आहेत पण.
जमिनीवर कोणी च येत नाही.
अनेक बाह्य बळ इथे कार्यान्वित असतात.
तुमच्या वैयतिक् विचारणा, कुत्रा पण विचारात नाही.
मला ऐश्वर्या रॉय सारखी बायको हवी होती.
ही आशा जितकी महा फालतू आहे.
तसे प्रतेक मुला ,मुलीच्या जोडीदार विषयी कल्पना अती फालतू आहेत.
त्या कधीच प्रत्यक्षात येवू शकत नाहीत
इथे सर्व च आयडी रिॲलिटी कडे दुर्लक्ष करून मोठे समाज सुधारक होत आहेत

<< मी प्रथम पासूनच महिला आर्थिक सक्षमी करणा च्या बाजूने आहे. प्रेम लग्न संसार सासरचे काही ही होवो मुलगी आर्थिक बाबीं मध्ये सक्षम पाहिजेच. हे नॉन निगोशिएबल मला वाटत आले आहे. तिच्या कडे त्या साठी शिक्षण पाहिजे व शिक्षण पूर्ण झाल्यावर वर्क एक्स्पिरिअन्स पण हवा. >>

-------- सहमत. मला हा दृष्टीकोन महत्वाचा वाटतो.

स्वाती २ - वरचे दोन्ही प्रतिसाद आवडले.

इतके सोप आहे का ?
आर्थिक बाबतीत सक्षम होण्यासाठी खूप तडजोड करावी लागते.
मास्टर डिग्री मिळवली आहे आणि नोकरी मिळेल तेव्हा आर्थिक सक्षम मी होईन अशी वृती आताच्या मुला मुलींची आहे.
नोकरी एक आणि त्याचे दावेदार लाखो.
अशी स्थिती आहे .
ह्या मास्टर डिग्री मिळवणाऱ्या मुला मुली न पेक्षा सातवी पास मुल ,मुली कोणता ही उद्योग ,व्यवसाय करून लवकर स्वतःच्या पायावर उभे राहतात.
आणि हे स्वप्नात जगणारे तिशी ओलांडली तरी आई वडिलांच्या पैशा वर च जगत असतात.
हे रिॲलिटी आहे

हुंडा प्रथा खरोखरच वाईट्ट आहे असे वाटते. वरच्या कथेमधे काहीतरी चुकत आहे.
पैसा कुणाचाही असला तरी बुरसलेली "प्रथा" पाळण्याचे नाटक झाले आहे.

मुलाने खंबिर राहून आपल्या वडीलांना हुंडा प्रथा समाजासाठी कशी वाईट आहे हे समजवायचे होते. तसा काही प्रयत्न झाल्याचे दिसले नाही. काल पर्यंत चाललेली दृष्ट प्रथा आपण पुढे सुरुच ठेवत आहोत.

प्रथा सडकी आहे. आणि अनेक मुलींचा छळ होतो/ कधी जिवपण जातो.

प्रथेचे लटके समर्थन करणारे , कानावर आलेले संवाद
"आम्ही कुठलाही हुंडा घेतला नाही... पण हो शास्त्रासाठी म्हणून वरदक्षिणा घेतली."
"आमचा हुंड्याला विरोधच आहे... पण काय आहे आजकाल समाजांत हुंडा नको म्हटल्यावर मुलामधे काही कमी आहे असे समजतात.... म्हणून आम्ही अगदी इच्छा नसतांना केवळ एक प्रथा म्हणून..."
"आम्हचा हुंड्याला विरोधी आहे, पण किती हुंडा घेतला यावरुन समाज आपली पत ( status symbol ) ठरवतो... म्हणून.. "
" आम्हाला हुंडा नकोच आहे... तुम्ही जे काही देणार आहात ते तुमच्या मुलीच्या संसारासाठीच आहे.... आमच्यासाठी नाही."
" मुलगा डॉक्टर / इंजिनियर आहे... त्याला स्वत: चा व्यावसाय थाटायचा आहे.... काही instruments विकत घ्यावी लागतील..." आधीच्या काळांत गृह उपयोगी वस्तू फ्रिज असे असायचे. आता गाडी पण मागतात... मुलीसाठीच , तिला ने- आण करायला.

उदयजी बरे झाले तुम्ही आलात.
या धाग्यावर योग्य नाही पण तरीही विचारावंसं वाटतं. तुम्ही कोणत्या पक्षाची बाजू मायबोलीवर घेता हे आता सर्वांना माहिती आहे. प्रत्यक्षात या पक्षाचे मंत्री, संत्री ,आमदार, खासदार, सहकार सम्राट, शिक्षण सम्राट सोडाच ग्रापं सदस्य सुद्धा हुंडा घेतात हे लपून राहिलेले नाही. ओपन सीक्रेट आहे हे. तसेच या पक्षाच्या आमदारांच्या मुलांची लग्ने (युट्यूबरवर आहेत) पाहिली तर राजे महाराजे सुद्धा कमी पडतील.

पुरोगामी चळवळींना हे अपेक्षित नाहीच. उलट लग्नावर किंवा सार्वजनिक समारंभात श्रीमंतीचे प्रदर्शन हा कायद्याने गुन्हा आहे. २०१४ ला मोदींनी कायदा बदलला असेल तर माहिती नाही. मुंबईच्या चौपाटीवर हिरे व्यापारी शहा यांनी मुलाचे लग्न श्रीमंती थाटात केले म्हणून गुन्हा दाखल केला होता. (माबोवर उल्लेख आहेत याबद्दल).

एव्हढे होऊनही त्यांना जाब का विचारला जात नसेल ? त्यांनाच निवडून देण्यात काही चुकीचे आहे असे आजवर का वाटलेले नाही ? समस्याच संपली असती ना ! जर या मंडळींना कायद्याने शिक्षा होते तर मग सामान्यांचे काय ही जरब नसती का बसली ?

हेमंत - शिक्षण, नोकरी या अडचणी सर्वांसमोर आहे.

अर्थांजन करण्यासाठी नोकरीच करायला हवी असेही नाही. नोकरी/ व्यावसाय काही पण करा पण आर्थिक स्वावलंबन असणे महत्वाचे आहे.

<< निर्णयाची किंमत मोजली ५ वर्ष (ऐन उमेदी्तली)>> समजतंय का काय लिहिताय! कोणी पर्सनल अनुभव लिहिला असेल तर त्यावर इतक्या खालच्या थराला जाऊन कमेंट!>>>> परत तेच चुकीचं interpretation >>

------- मूळ प्रतिक्रिया वाचली... पुन्हा वाचली. त्यांचा अनुभव त्यांनी कथित केला आहे.

" मी हुंडा देणार नाही... " असे त्यांचे तत्व होते आणि सम -विचारी व्यक्तींच्या शोधामधे काही वर्षे लागली असतील तरी आपल्या तत्वाशी प्रामाणिक राहिल्याचे समाधान त्यांना उर्वरित आयुष्यात सतत ऊर्जा देत रहाणार. असे उदाहरण क्वचित घडते पण त्याचा impact आसपासच्या २५ मुलींवर होतो. हा बदल समाजासाठी सकारात्मक आहे.

मी स्वतः हुंडा देण्या-घेण्याच्या कट्टर विरोधात आहे.
-----
अन्यत्र एक असा मुद्दा ऐकण्यात आलेला की आईवडीलांनी जर मुलीला हुंडा दिला नाही तर नंतर ते बरेचदा मुलीला काहीच देत नाहीत / भाऊ मिळू देत नाही अशा वेळी मग लग्नात एक प्रकारे काही एक रक्कम मुलीला जाते ते बरोबर वाटते.
याचे खंडन - ती रक्कम मुलीला जातच नाही. ती मुलाकडच्या घरच्यांना जाते

सांगायचा हेतू हा की असा एक मुद्दा ऐकीवात आहे.

उदयजी ,
तुम्ही उत्तर दिले नाहीत हे सुद्धा भाष्यच आहे. प्रश्न तुम्हाला असला तरी तो सर्वांना आहे. तुमचे नाव घेऊन करण्याचा एकमेव उद्देश म्हणजे तुम्ही इथे नियमित एका पक्षाची बाजू सावरून धरताना दिसता आणि आता इथे हुंड्याबाबत तात्विक भूमिका घेतली आहे. ज्या पक्षाची किंवा आघाडीची बाजू घेता ती पुरोगामी आहे. जे पक्ष पुरोगामी नाहीत, ज्यांना हुंडा वगैरे प्रथां नाहीशा व्हाव्यात असे वाटत नाही, त्यांच्याकडून अपेक्षाच नाहीत. पण त्यांचे आपल्यासारखे समर्थक जर हुंड्याच्या बाबतीत तत्त्व म्हणून विरोधातली भूमिका घेत असतील तर त्यांनाही हाच प्रश्न आहे.

आपण वैयक्तिक भूमिका घेणं वेगळं. ज्यांच्यामुळे सामाजिक बदल टिकून राहतात किंवा नाहीसे होतात असे लोक निवडून देताना जर आपण आपल्या तात्विक भूमिकांना हरताळ फासत असू आणि अशा काल्पनिक कथांवर घनघोर चर्चा करत असू तर अशा आपल्या तात्विक भूमिका बिनबुडाच्या म्हणायला हव्यात.

पूर्वीचे नेते रोल मॉडेल्स होते. त्यांच्यामुळे सामाजिक बदल होत, टिकून राहत. आताचे नेते शाही विवाह करतात. कायद्याची धज्जी उडवतात. त्यामुळे लग्नावर ग्रामीण भागात चढाओढीने खर्च होतो. जमिनीचा एक काय पाच एकर विकीन पण अमक्यापेक्षा जोरदार लग्न करीन असं घडतंय. हुंडा काय चीज आहे. पुढारी जर सिरीयस नसतील तर हुंडा प्रथा नाहीशी कशी होणार ? यात गैर काही आहे असे वाटण्यासारखे आदर्श उरलेले नाहीत. हुंडा घेतल्यावर कारवाई होईल ही भीतीच राहिलेली नाही. हुंडा सोडा कोणतीही बेकायदेशीर गोष्ट असू द्या, जे राजकीय पुढारी करतात ती केल्याने कारवाई होईल हे भय राहिलेले नाही.

मी हुंडा घेणार नाही ही भूमिका घेणे ही कृती असते. पण हुंडा घेणार्‍यांना , हुंड्याबाबत मूग गिळून बसणार्‍यांना मी मत देणार नाही ही जास्त व्यापक कृती असू शकते. कुठल्याही कारणाने आपण ही भूमिका घेत नसू तर तत्त्व म्हणून आपण त्याबाबत किती गंभीर आहोत ?

आपण इथे साप साप म्हणून भुई धोपटून काय होणार ?

<< वरती ज्या रिक्षाचालक ह्यांच्या कॉमेंट्स आहेत त्या धाग्यवरून काढता येऊ शकतात का?
बऱ्याच प्लॅटफॉर्मवर flagged content hide kinva delete करता येते म्हणून विचारले. >>

------ प्रतिसाद काढण्यासाठी प्रशासकांना ( admin ) विचारपूसीतून विनंती करा. ते योग्य निर्णय घेतील.

<< इथे स्वयं घोषित विचारवंत, बुद्धिमान लोक बरेच आहेत.
बऱ्याचशा धाग्यांवरती त्यांचं बुध्दीतेज दिपवून सोडत.

फक्त ती बुद्धीची प्रखरता माझ्यासारख्या पाच एक महिन्यांपासून ॲक्टिव असणाऱ्या नवखीला अजून जाणवली नाहीये.

जे तारे मला बऱ्याचशा धाग्यांवर वेचायला मिळाले, कोलांट्या उड्या बघितल्या, सरधोपट विधाने आणि बाष्कळ चर्चा बघितल्या त्यावरून ही गोष्ट पचणे कठीण आहे.
>>

तै, इथे आलेल्या प्रतिक्रिया तुम्ही फारच मनाला लावून घेतल्या आहेत असं दिसतंय एकंदरीत. तुम्ही लेख लिहिला, इतरांनी प्रतिक्रिया दिल्या. विषय संपला. त्या तुमच्या मताशी, गोष्टीशी जुळ्यावातच हा अट्टाहास नको आणि त्याच्यासाठी इतके वेळा स्पष्टीकरण द्यायचीही गरज नाही.
आता पुढील गोष्टीच्या तयारीला लागा.
वाढदिवसाच्या शुभेच्छा.

नायक शिकलेला असेल, नोकरी निमीत्तने दुसरे जग बघितले असेल पण ठाम नक्कीच नाही. हुंडा पद्धत त्याला मान्य नाही पण लोभी वडीलांना पटवून देण्यात अपयशी ठरलेला आहे.

"शिकलेली आणि स्वाभिमानी मुलगी याला तयार होणार नाही... " हे नायकाला माहित आहे. पण मग अशी विचित्र मागणी करतांना नायिकेच्या स्वाभिमानाला तो धक्का पोहोचवत नाही? तो स्वत: पैसे देत असला तरी हुंडा प्रथा पाळल्या जाण्याचे पातक त्याच्या मस्तकी रहाणारच.

पैसे कोण ( येथे नायक आहे) देत आहे हे महत्वाचे नाही आहे.... भाषेची कितीही साखरपेरणी (वर दक्षिणा) केली तरी अघोरी हुंडा प्रथा, पैशांची देवाणा घेवाण, समाजासाठी घातक आहे. शिकलेली लोक याला थांबवू शकत नसतील तर त्या शिक्षणाचा काय उपयोग?

<< लालची सासऱ्याकडे बघत खुदु खुदु हसणाऱ्या मधुराला >>> आतापर्यंत. ती नायिका calculated risk taker आहे हे evident aahe.
ती त्या सासर्याची मजा घेतेय...
सासऱ्याने शिक्षणावर झालेला खर्च मिळवणं गुन्हा नाही पण तो मुलाकडून, सूनेकडून नाही.
सुनेला यात गुंफण हा गुन्हाच आहे >>

------ (मुलाच्या ) शिक्षणावर झालेला खर्च मिळविण्यासाठी सुनेकडूनच काय मुलाकडूनही अपेक्षा ठेवणे चुकीचे वाटते. या अपेक्षा कशासाठी? जन्म दिला, शिक्षण दिले, पालकांनी त्यांचे कर्तव्य केले. पुढे मुलाचे/ सुनेचे कर्तव्य ते पार पाडतील.

मुलगी नोकरी करत आहे. तिच्या शिक्षणावर पण अमाप पैसा खर्च झालेला आहे. तो कोण भरुन देणार आहे?

उपाशी बोका
आपाल्या वरील प्रतिसादाशी पूर्ण सहमत. ह्या कथेने माबोवर नवीन विक्रम प्रस्थापित केला आहे.
आणि हे इथे थांबणार नाहीये. धाग्याला वरची हवा लागली आहे.

मुलीला तिच्या भावी आयुष्यासाठी मदत म्हणून हुंडा.
सोने किंवा कॅश स्वरूपात.
किंवा संसार उपयोगी वस्तू .
हे मुलीचे आई वडील देतात ह्या मागे सामो बोलत आहेत तसा पण खरा अर्थ असू शकतो .
नंतर त्या मध्ये विकृती आली.
मुलगी घर सोडून जाते म्हणून तिच्या हक्काचे तिला लग्नात देणे.
हा हेतू असू शकतो हुंडा प्रथे मागे

हुंडा देणे घेणे हे भारतात बे कायदेशीर आहे हे मुलीला माहीत नाही. त्यामुळे खुदु खुदू हस्ते आहे. हे फार पथेटिक आहे. जेल मध्ये जायची कॅलक्युलेटेड रिस्क आहे बहुतेक.

मराठीत लाळ गळते म्हणतात.