चमत्कार-दृष्टिकोन

पहिल्यांदा मी चमत्काराची व्याख्या करतो.
'चमत्कार म्हणजे अशा गोष्टी ज्या बघणार्याच्या जाणिवेला, बुद्धीला; ज्ञात माहितीस्त्रोत वापरून, ज्ञात विज्ञान आणि तंत्रज्ञानाची परीमाणं लावून बघितली असता अनाकलनीय असतात.'
[व्याख्या ढोबळमानाने केली आहे. चुकल्यास कर्रेक्ट करा. ]

चमत्कार!!!!!!
चमत्कार म्हटलं की सामान्य लोकांचे डोळे हे विस्फारणारच! आध्यात्मिक जगतात त्यांच स्वतंत्रपणे मुल्यमापन होणार. शास्त्रज्ञ, संशोधक वृत्तीची माणसं चमत्कारांना न नाकारता त्यांच्यापाठीमागिल दडलेलं ज्ञात-अज्ञात विज्ञान-तंत्रज्ञान शोधण्याच्या खनपटीला लागणार. आस्तिक, ईश्वरवादी मंडळी चमत्कारांना अमानवीय, अतिमानवीय, दैवी अथवा असुरी गोष्ट समजून श्रद्धेनं हात जोडणार किंवा घाबरून धास्ती घेणार तर निव्वळ नास्तिक असणारे लोक चमत्कारांची खिल्ली उडविणार, सगळी हातचलाखी आणि फसवेगिरी आहे असं सांगून मोकळे होणार. कोणी छद्मविज्ञान म्हणणार. शेवटी ज्याची जशी वैचारिक बैठक तसा तो विचार करणार.

आता माझी योगशास्त्रीय बैठक असलेली भूमिका मांडतो. थोडी क्लिष्ट जरूर आहे पण त्याला पर्याय नाही.
योगशास्त्र सुक्ष्म शारीरिक पातळीवर काम करतं. 'योग' म्हणजे निव्वळ आसनं, प्राणायाम नसून त्याबरोबरच ध्यानधारणा, जप याही गोष्टी त्यात अंतर्भूत होतात. संपूर्ण शरीरावर नियंत्रण ठेवणारे सात यौगिक चक्रे, तिन लाखांहून अधिक यौगिक नाड्या त्यांतील प्रमुख चौदा व प्रधान तिन नाड्या या सर्वांमध्ये विश्वातलं चैतन्य आत्मरूपानं सुप्तावस्थेत विखुरलेलं असतं. ज्यावेळी साधनेला सुरूवात केली जाते तेव्हा प्रथम शरीरशुद्धीनंतर, मिळालेल्या जपाच्या सहाय्यानं मुलाधारस्थित कुंडलीनीला जागृतावस्थेत आणण्यासाठीचा प्रयत्न केला जातो. यादरम्यान जसजसं शरीर यौगिक पातळीवर विकसित होत जातं, तुमचं आध्यात्मिक तेज आणि शक्ती वाढीस लागते. त्राटक, केवल कुंभक वैगरे ज्या गोष्टी आहेत त्या तुम्हाला साध्य करता आल्या तर तुमच्याकडून चमत्कार घडणं विशेष नसतं. 'त्राटक' साधलं तर एखाद्याच्या भूतकाळाचा, वर्तमानकाळाचा वेध घेणं अवघड नसतं. 'केवल कुंभक' साध्य झालं असता मंत्रोच्चारानं अनाकलनीय गोष्टी घडतात आणि घडवता येऊ शकतात. कुंडलिनीच्या जागृतीनंतर तिच्या पुढील प्रवासादरम्यान अष्टसिद्धि तुमच्यासमोर हजर होतात आणि तुम्ही बाबा, महाराज वैगरे म्हणून प्रसिद्धी मिळवण्याच्या पायरीवर येऊन पोहोचता!
पण खरी मेख येथेच असते ज्या गोष्टीला साधक भुलतो आणि साधनमार्गावरून भरकटण्याकडे पावलं टाकायला आपोआप सुरूवात होते. 'पिंडी ते ब्रम्हांडी' हा प्रवास-ध्येय, चमत्कार आणि सिद्धींच्या नादी लागून विसरलं जातं आणि लोभ, मोह, माया आणि बाया (बाबा) यांत साधना करणारा योगी अडकतो. 'योगी' न राहता तो 'भोगी' बनतो. मग समाजासमोर जेव्हा अशी चीड आणणारी प्रकरणं येतात तेव्हा मात्र समाजामध्ये धर्म, आध्यात्म याच गोष्टी बदनाम होतात. हे थाबणं गरजेचं आहे.
ज्या चमत्कार्यांना वरील मार्ग साधत नाही ते हातचलाखीवाले चमत्कार करून लोकांवर प्रभाव टाकण्याचा प्रयत्न करतात, कधीतरी पकडले जातात आणि मग नास्तिकांना धर्मविरोधी बळ येतं.
नैसर्गिक चमत्कार हे मात्र निसर्गाची किमया म्हणून सहजपणे स्विकारले जातात.
शेवटी चमत्कार ही एक सापेक्ष गोष्ट असते! ज्याला त्यापाठीमागिल कारणं माहीत असतात त्याला 'चमत्कार' हा चमत्कार वाटतच नाही.
आपल्याला काय वाटतं? आपण चमत्कारांकडे कोणत्या नजरेतून पहाता?

धन्यवाद!

आपलाच,
-र।हुल. /५.१०.१७