कुंडीतल्या वेलास आधार देणे

कृती फार डिटेलमध्ये दिलेली नाही पण करता येईल अशी आशा आहे.

( फोटो क्र १ मध्ये मागे लाल माठ आहे, भाजी म्हणून, शोभा म्हणून .

आता थंडीच्या दिवसांत मोठ्या वृक्षांच्या खाली वाळक्या डहाळ्या पडलेल्या सापडतात. ( आंबा, रेनट्री - पर्जन्यवृक्ष इत्यादि. ) अगदी अंगठ्याएवढ्या किंवा दोतीन इंच जाडीच्या. त्या मोडून तीनचार इंचाचे तुकडे केले. कुंडीत माती भरताना हे तुकडे आणि माती असे थर दिल्याने मातीला हलकेपणा आलाय. हवेशिरपणा मुळांसाठी राहिला आहे.

ट्रेसह हलवल्याने मातीची राड होत नाही. पॅसेज, लिविंग रूममध्ये ठेवायला आणलेली कुंडी एकच दिवस ठेवावी. अन्यथा पाने पिवळी पडतात.

रागवयचं कशाला?

काहीही विचारा. पालेभाज्यांचं बियाणं विकत आणत नाही , गरज नाही. म्हणजे खूप मोठी जागा आणि भरपूर पालेभाज्या लावणे हा उद्देश नसतोच. कारण भराभर वाढतात आणि एकाचवेळी इतकी भाजी येऊन उपयोग नसतो. पानं योग्यवेळी खुडली नाहीत तर वातड होतात. वीस रोपे खूप होतात.

आता बियाण्याची गरज का नाही ते -
माठ, चवळी, पालक, चुका, चाकवत, मेथी,अंबाडी यांच्या मुळं असणाऱ्या छोट्या ताज्या जुड्या बाजारातून आणायच्या. फक्त पानं काढून घ्यायची. मुळं काड्या शेंडेवाला भाग पन्नास सहज असतात. ती पाण्यात तीनचारवेळा धुऊन माती साफ काढून टाकायची. त्या मातीत गोगलगायींची बारीक अंडी असतात ( पांढरे मणी, टाचणीच्या डोक्यावर चार राहतील एवढी बारीक असतात,) ती गेली पाहिजेत. हे पुढे बागेची वाट लावतात.
(( भाज्यांचे उरलेले भाग जे लोक ओले खत करण्यासाठी बागेत ,कुंडीत पुरतात त्यांनी विशेष काळजी घ्यावी. गोगलगायी झाडांची मुळे खातात, नवीन अंकूर खातात.))
तर हे लावा. पन्नासात ४८ जगतात. रोपे वाढल्यावर दोन वेळा पानं काढता येतात, तिसऱ्या वेळी रोपच उपटायचे. माठ,चवळी,अंबाडी यांची दोन झाडे राखल्यास त्यांचे बी खाली पडून पुढे त्यांतून नवीन भाजी वाढत राहते.
पालकास गारवा लागतो, मार्चनंतर वाढत नाही.
घेवडा,चवळी,फरसबी बीन्स, यांच्या जून शेंगा दोन चार घेऊन पेरल्या की वेल येतात. वाल वाण्याकडचे लावता येतात, पण उशिर झाला आहे.

-----
तुमच्याकडे पालेभाजी बियाणे असेलच तर ते कसे वापरायचे ते लिहितो नंतर. ( बियाणं, माती तापवावी लागते उन्हात. वरती जाळी झाकली नाही तर चिमण्या खातात हे अगदी थोडक्यात. )

फोटोतला लाल माठ ?( = लाल चवळई?)

@DShraddha,
लाल रंगाची पालेभाजी एकच असते तीच लाल माठ. बाजारात भैये लोक त्यास लाल चवळाई म्हणतात. याचाच हिरवा रंगही असतो. राजगिरा (उपासातला) हासुद्धा याच वर्गातला आहे.
ही भाजी आणून चारपाच इंच लांबीचे शेंडे चांगले धुऊन घेतले. एका मोठ्या प्लास्टिक पिशवीत तळाला चमचाभर पाणी घालून पिशवीत शेंडे घातले. पिशवी फुगवून तोंड बांधून ठेवले. दोन दिवसांनी हे शेंडे संध्याकाळी मातीत लावले. आठ दिवसात मुळे फुटतात.

मराठीत चवळाई /तादुळजा म्हणतात ती किंचीत वेगळी लांबट पानाची भाजी हिरवीच असते.

-------
@देवकी,
शंखांसाठी -
१) माती उन्हात वाळवणे,
२) प्रेशर कुकरमध्ये तीन शिट्ट्या,
हे दोन उपाय लहान बागेसाठी आहेत.
मोठ्या ओपन बागेसाठी काही नाही. थोडा चौकोन मोकळा ठेवून माती सुकू देणे, वाळवणे.
केमिकल, वगैरे शक्यतो वापरू नये. पाण्यातून जवळच्या विहिरीत जाऊ शकते.

------------
@मीरा...
काटक्यांचे तुकडे केवळ तळालाच नाही तर तुकडे आणि माती यांचे एकावरएक तीन थर दिलेत.

हो. त्या कुंड्यातले शंख काढणे अवघड आहे. फुलझाडे,भाजीपाल्यांच्या कुंड्या दूर ठेवणे हे फक्त करता येईल.

@ डूडायडू,
ही केमिकल पद्धत आहे.
वरती २ जानेवारीच्या पोस्टमध्ये मी तीन नावं लिहिली होती पण नंतर काढली. मर्क्युरी,कॅापरची असतात. एका प्रसिद्ध ब्रँडचं फ्युरान वापरलं होतं. काही दिवसांनी मी टबामध्ये कमळं लावण्यासाठी माती तळाला घातली पाणी भरलं कमळाचा वेल लावला आणि फिशटँकमध्ये मासे होते त्यातले चारपाच सोडले. ते लगेच कासाविस होऊन उलटेपालटे होऊ लागले. ताबडतोब त्यांना परत टँकमध्ये सोडले.
मला शंका आली फ्युरानची. त्याचं विघटन झालेलं नसणार. मासे विषारीपणास फार संवेदनाशील असतात.
मातीत घालायचं केमिकल वापरू नका.
एकदा वसई बाजारातल्या बीबियाणं दुकानात गेलो होतो तेव्हा तो मालक सांगत होता "एक गिऱ्हाइक एक किलो कॅलोमेल मागायला आलं. त्याला म्हटलं अरे, मी देईन माझा धंधाच होतोय पण किती घातक आहे मला माहिती आहे. ते विहिरीत जाईल."
थोडक्यात उन्हाचा प्रयोग करणे.

>>सर्वात सोप्पा आणि सेफ उपाय bait लावून मैन्युअल इराडीकेशन तेसुद्धा दिलय>>

भिजलल्या पोळीचा तुकडा ठेवून त्यावर एक टाइलचा तुकडा झाकून ठेवला संध्याकाळी की सकाळी त्या पोळीवर पंचवीसेक शंख गोळ होतात ते काढून फेकायचो तरी शंख कमी होत नाहीत. पण हे सर्व वीसपंचवीस कुंड्यांपर्यंत ठीक आहे.
उघड्या जमिनीवर बंगल्याभोवतीवगैरे बाग असेल तर मात्र जमणार नाही.
गोगलगायी खाणारे पक्षी - ग्लॅासी आइबिस( डोसक्यावर शेंदरी टक्कलवाला) आणि हुदहुद ( हुप्पो .) पण ते आणायचे कुठून!!
हुप्पोवर एक छानशी डॅाक्यु(१तास) आहे युट्युबवर.

खरय.
शेतीपासून प्राणी वेगळे होऊ लागले तशी शेतीची साखळी तुटली. गावातले लोक पुर्वी राख टाकायचे. आता त्यांनाच लाकडे मिळत नाहीत तर राख कुठली?
ओस्ट्रेलियाची गोष्ट वेगळी आहे. ( साइट तिकडचीच आहे.)

हेच ते शंख . मोठे फुल साइज आहेत.
लहान शंख तुळशीच्या बियांएवढे असतात पण मुळं खाण्यात कमी नसतात.
( मेलेले आहेत )

जेव्हा जमीन वाळते तेव्हा प्रत्येक गोगलगाय शंखाच्या आत वीसेक अंडी ठेवून मरते. जेव्हा ओलावा येतो तेव्हा या अंड्यांतून नवीन पिले बाहेर पडतात.