लोकरंग - लोकसत्ता रविवार पुरवणी

जसं आर. आर. पाटलांचा कार्यकाळ पंधरा - वीस वर्ष्यानंतर मला माहीतच नसेल तर मला हे लेखन खुसखुशीत वाटेल का
>>>

या प्रकारच्या लिखाणाला ही मर्यादा असतेच. निवडक ठणठणपाळ वाचताना हे जाणवते. अर्थात त्यामुळे ह्या लिखाणाचे मूल्य कमी होत नाही.
तुम्ही कलंदर अशोक जैन विसरलात

तंबी दुराई म्हणजे दोन फुल एक हाफ वाले ना? हे सदर लोकसत्ता मधे असायचं ना?

सहमत. दोन्ही पुरवण्या वाचनीय असतात. प्रत्येक जानेवारीत नव्या सदरलेखकांबद्दल उत्सुकता असते. केवळ त्या पुरवण्यांसाठी घरी शनि-रवि ज्यादा लोकसत्ता येतो. त्या त्या दिवशी वेळ मिळाला नाही, तर साठवून वाचल्या जातात पुरवण्या.
पूर्वी मोहसिना मुकादम, अच्युत गोडबोले लिहायचे तेव्हा आवडायला लागली चतुरंग. अलिकडचं अमृता सुभाषचं सदर छान होतं. लोकरंगची गोडी अरुण टिकेकरांच्या स्थल-कालपासून लागली. दोन्हीकडे लेखकांमध्ये, विषयांमध्ये चांगलं वैविध्य राखलंय.
[सकाळने उत्तम कांबळे, संदिप वासलेकर आणि काही टिपिकल सदरांची पुनरावृत्ती का चालवली आहे, कोण जाणे.]

त्या त्या दिवशी वेळ मिळाला नाही, तर साठवून वाचल्या जातात पुरवण्या.>> खरंच!! मी ही दोन्ही पुरवण्या डोळ्याखालून घातल्याखेरिज रद्दी च्या ठिकाणी जाउ देत नाही आणि चुकुन माकुन गेलीच तर उपसून काढते !! मला लोकसत्ता चे अग्रलेख ही आवडायचे...पण आता ते जरा एकसुरी वाटतात...

लोक्सत्ता पुरवण्या म्हणजे ट्रीट असते. फार पूर्वी राजीव खांडेकर दर शुक्रवारी 'हार्ट-टू-हार्ट' लिहायचे ज्यात मला गणितज्ज्ञ श्रीराम अभ्यंकर, लावणीकलावंत गणपत पाटील, भन्नाट कर्वे या लेखातून-आनंद कर्वे अशा अनेकांबद्दल माहिती मिळाली.

शन्वारी जनरली कौटुंबिक विषय - लहान मुलं, शाळा, बालमानसशास्त्र, स्त्री-पुरूष संवाद/ सहजीवन/ घटस्फोट/ उत्तररंग असे विषय आणि या सगळ्याचा समाजावर होणरा परिणाम, शिवाय वेगळ्या वाटांवरून जाणर्‍या व्यक्ती, सामाजिक कार्य्क्रमांबद्दल माहिती वगैरे. त्यात अजून एक म्हणजे अच्युत गोडबोलेंचं 'अर्थात' हे सदर, मग त्यांचं त्यांची बहीण सुलभा पिशवीकर (?) यांच्याबरोबर लोहिलेलं नादवेध हेही असायचं. तंबी दुराईंचं दोन फुल एक हाफ तर मस्ट रीड होतं.

रविवार पुरवणीत राजकारण/ समाजकारण यावर करंट टॉपिक्सवर मुख्य लेख असत. अजूनही असतात बहुतेक. व्य्सनाधीनता-मुक्तांगण- ते सांस्कृतिक क्ष्रेत्रातल्या घडामोडी- ते अस्थिर आघाडी सरकार आणि भरडलेली जनता... असा खूप मोठा विषयांचा स्पेक्ट्रुम असायचा आणि ते वाचून अनेक दृष्टिकोनातून विचार कळायचे. पु ल गेले तेव्हांच्या सगळ्या पुरवण्या तर मी गेली अनेक वर्षं जपल्या होत्या. ३ वेळा घर बदलून झाल्यावर त्या गहाळ झाल्या

साधारण २० वर्षांपूर्वी त्यांची दर गुरूवारी युवा पुरवणी असायची जी अर्थातच युवासंवेदना विषयावर होती. मी त्यावेळी किशोर-कुमार वयाची असूनही वाचून काढायचे
मग चतुरा अंक सुरू झाला होता. पेप्सोडंट मॉम ऑफ द मंथ वगैरे असायचं! पण नंतर तो फारच पेज थ्री टाईप झाला. म्हणजे अगदीच ऊठसूट मेकप टिप्स, हाय सोसायटी महिलांचं रोजचं जगणं वगैरे गप्पा झाल्या त्या मग लोकसत्ता नेच तो बंद केला.

टोटल नॉस्टॅलजिया!!

मौजेच्या दिवाळी अंकात शुभदा चौकर यांनी अरुण टिकेकरांवर लिहिले आहे. या बहुतेक पुरवण्या त्यांनीच सुरू केल्या. त्यामागचा त्यांचा विचार काय होता तेही लिहिले आहे. शुभदा चौकर उपसंपादक असणार तेव्हा.

अभिनेत्यांपैकी आतापर्यंत शुभांगी गोखलेंचं सदरच आवडलंय.
सई तांबें (सोशल वर्करची डायरी की असंच काहीतरी).
अशोक नायगावकरांचं सदरही अलाणेफलाणे शैलीत असायचं. त्यांची शाकाहारातल्या हिंसाचाराबद्दलची कविताही इथेच आधी वाचलेली.
शन्नांचं सदर या काळातलं की आधीचं ते आठवत नाही. पण त्यांचे अनेक लेख लक्षात आहेत.

ही चटकन आठवलेली. अशी अनेक आहेत.
यातल्या अनेक सदरांची पुस्तकं छापली गेलीत आणि ती मुंमग्रंथसंग्रहलायत दिसतात.

खरंय भरत, आणि शुभदा चौकर तेव्हा स्वतःसुद्धा भरपूर लिहायच्या.
शंना बहुतेक २००३ च्या आसपास लिहायचे.

मौजेचा यंदाचा दिवाळी अंक का?

हो.यंदाचा दिवाळी अंक

शुभदा चौकरांचे लेख आवडायचे. अशोक नायगावकरांचं 'प्रिय तातूस.... ....तुझाच, अनंत अपराधी' वाचायला मजा यायची. शैलजा शेवडे, राणी दुर्वे एक सदर लिहायच्या, नाव नाही आठ्वत अत्ता. गौरी आणि महेंद्र कानेटकरांचेही लेख एके वर्षी होते शनिवार पुरवणीत.

ओके.

दोन वर्षांपुर्वी मृदुला दाढे जोशी, रहे ना रहे हम.. हे संगीतकारांबद्दल अप्रतिम सदर चालवत होत्या. ते पुढे चालू रहायला हवे होते.

बिनिवालेंच्या सदराचे पुस्तक आले आहे ( न्याहारी ) पण त्यांच्या भाषाविषयक लेखनाचे आले आहे का ? सुमन बेलवलकर पण लिहित होत्या, भाषेबद्दल.

अशोक रानडे यांचे पण गायकांबद्दल सदर होते.

हो, अशा खूपशा सदरांमधून उत्तम लिखाण होतं. कलंदर आणि ठणठणपाळ ही सर्वोत्तम म्हणता येतील अशी सदरं. टांकसाळेंनी पण अशी चांगली सदरे चालवली होती (आनंद पुणेकर, मुका म्हणे, इ)

पण त्या भारदेंचा लेख अत्यंत सुमार आणि बळंचकर इनोदी वाटला. मुळात पु लं च्या 'शेजार्‍याच्या रेडिओचा त्रास करून घेण्याऐवजी माझ्यासाठीच रेडिओ लावलेला आहे असा समज करून घेतो...' अशा अर्थाचं एक (बहुदा हसवणूक मधे - चुभूद्याघ्या) वाक्य आहे त्याची री ओढून लिहिलेला आहे.

मंदार भारद्यांनी अशाप्रकारचं लेखन का करावं, हे कळलं नाही. ते इतकं वेगळं आणि मोठं काम करतात, त्याबद्दल त्यांनी लिहिलं तरी वाचनीय होईल.

चिनूक्सशी सहमत. लोकसत्ता विविध क्षेत्रांतील लोकांना लिहितं करायचा प्रयत्न करते आहे बहुतेक. निखिल रत्नपारखींनी लिहिलेलं सदर अधून मधून वाचनात आलं होतं. तेही अगदीच सोसो होतं.

दोन वर्षांपुर्वी मृदुला दाढे जोशी, रहे ना रहे हम.. हे संगीतकारांबद्दल अप्रतिम सदर चालवत होत्या. ते पुढे चालू रहायला हवे होते.>> दिनेशदा, मृदुला दाढे जोशी ही माझी बहिण आहे. आणि ह्या सदरात प्रसिद्ध झालेल्या लेखांमध्ये भर घालून त्याचे पुस्तक लवकरच प्रकाशित होणार आहे!

लोकसत्ताची लोकरंग पुरवणी ही खूप जास्त विलग (alienated) झाली आहे असं वाटतं मला. म्हणजे लोकरंगचा मुखपृष्ठावरचा लेख हा सद्य विषय सोडून कोणत्यातरी तिसऱ्याच थोड्याश्या बिनमहत्वाच्या विषयावर आहे असे बरेचदा झालेले आहे. शिवाय सदरांच्या विषयातील नाविन्य देखील कमी आहे (यंदा माहिती नाही अजून). स्मरणरंजनाकडे झुकणारे असे लेख जास्ती असतात. त्यामानाने चतुरंग अजूनही खूप वाचनीय असते. तरीही चतुरंग = रूप बदललेली चतुरा पुरवणी असं वाटतं बरेचदा.

शिवाय सदरांच्या विषयातील नाविन्य देखील कमी आहे (यंदा माहिती नाही अजून). स्मरणरंजनाकडे झुकणारे असे लेख जास्ती असतात. >>> +१

तरीही चतुरंग = रूप बदललेली चतुरा पुरवणी असं वाटतं बरेचदा. >>> +१००.

जिज्ञासा, हे पुस्तक आल्याबरोबर मला कळवा प्लीज... माझ्याकडे अजून ते लेख आहेत, त्यात त्यांनी लिहिले होते त्या परत लिहिणार आहेत, पण नंतर कधीच त्यांचे लेखन वाचायला मिळाले नाही.

फार पूर्वी चतुरंग मध्ये एक बाई australia बद्दल सदर लिहायच्या. त्यांचा मुलगा तिथे होता. फार विनोदी लेख असायचे.
२००७ च्याही आधी. प्लीज कोणाला आठवतंय का..त्यांचं पुस्तक असेल तर सांगा प्लीज!

दिनेशदा, नक्की!

गांधी आडवा येतो नाटकाचे लेखक शफाअत खान यांनीही लोकसत्ताच्या पुरवणीत उपरोधिक लेखांचं एक सदर चालविल्याचं आठवतं.